Bệnh bò điên là một rối loạn não dẫn đến chứng mất trí nhớ và cuối cùng tử vong. Cùng Medplus tìm hiểu 03 phương pháp chính phòng bệnh bò điên.
Bệnh bò điên là gì?
Bệnh bò điên có tên tiếng anh là Creutzfeldt-Jakob. Đây là một rối loạn thoái hóa não dẫn đến chứng mất trí nhớ và cuối cùng là tử vong. Các triệu chứng của bệnh bò điên có thể giống với các triệu chứng rối loạn não của chứng mất trí nhớ khác. Có thể nhắc tới như Alzheimer, nhưng bệnh bò điên thường tiến triển nhanh hơn nhiều.
Bệnh bò điên thu hút sự chú ý của công chúng vào những năm 1990. Khi một số người ở Vương quốc Anh phát triển bệnh bò điên sau khi ăn não hoặc mô tủy sống của bò mắc bệnh.
Mặc dù nghiêm trọng, nhưng bệnh bò điên rất hiếm và ít phổ biến. Trên toàn thế giới, ước tính có một trường hợp mắc bệnh bò điên được chẩn đoán trên một triệu người mỗi năm. Bệnh này thường gặp nhất ở người lớn tuổi.
Bệnh bò điên tại Việt Nam những năm qua đã ghi nhận một số ca nghi ngờ mắc. Tuy nhiên thiếu điều kiện cơ sở vật chất để chẩn đoán bệnh này. Bệnh tiến triển rất nhanh và chưa có thuốc đặc trị. Do đó, các trường hợp này thường được xuất viện về nhà.
Hiện nay không có cách nào để ngăn chặn bệnh bò điên ở dạng lẻ tẻ. Nếu có tiền sử gia đình mắc các bệnh về thần kinh, người bệnh nên được tư vấn bởi các chuyên gia di truyền học. Các chuyên gia sẽ thảo luận về các nguy cơ khác làm tăng cả năng mắc bệnh bò điên hoặc các phát triển từ chưa có bệnh thành có bệnh.
Cùng Medplus tìm hiểu các phương pháp chính phòng bệnh bò điên:
Phương pháp 1: Ngăn ngừa bệnh bò điên do điều trị (iatrogenic CJD)
Các bệnh viện và các tổ chức y tế nên tuân thủ theo các quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn để ngăn chặn bệnh bò điên do triệu trị gây ra như:
- Sử dụng hoàn toàn hormone tăng trưởng tổng hợp. Chứ không phải là loại có nguồn gốc từ tuyến yên của con người.
- Phá hủy các dụng cụ phẫu thuật được sử dụng trên não hoặc mô thần kinh của bất kỳ người bệnh. Dù cho đã biết hoặc nghi ngờ mắc bệnh bò điên.
- Chỉ sử dụng các dụng cụ một lần cho một người bệnh như thủ thuật chọc dò tủy sống.
Để giúp đảm bảo an toàn cho việc truyền máu, những người có nguy cơ tiếp xúc với bệnh bò điên không được hiến máu. Ngoài ra, các biến thể của nó thì sẽ không đủ điều kiện để hiến máu ở Hoa Kỳ như:
- Có người thân cùng huyết thống đã được chẩn đoán mắc bệnh bò điên
- Đã điều trị bằng phẫu thuật ghép vỏ não
- Đã điều trị bằng hormone tăng trưởng của người
- Đã sống ít nhất ba tháng tại Vương quốc Anh từ 1980 đến 1996
- Đã sống 05 năm trở lên ở châu Âu kể từ năm 1980
- Đã sống tại các căn cứ quân sự của Hoa Kỳ ở Bắc Âu trong ít nhất sáu tháng từ 1980 đến 1990, hoặc tại các địa điểm khác ở Châu Âu từ 1980 đến 1996
- Đã được truyền máu ở Hoa Kỳ hoặc Pháp từ năm 1980
- Đã tiêm insulin bò từ năm 1980
Vương quốc Anh, cũng như một số quốc gia khác đều có những tiêu chuẩn nhất định liên quan đến việc hiến máu. Đặc biệt từ những người có nguy cơ tiếp xúc với bệnh bò điên và các biến thể của nó.
Phương pháp 2: Ngăn chặn các biến thể của bệnh bò điên
- Nguy cơ ký mắc biến thể của bệnh bò điên tại Hoa Kỳ vẫn cực kỳ thấp. Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh chỉ có ba trường hợp đã được báo cáo ở Hoa Kỳ. Đó là bằng chứng cho thấy những trường hợp này đã bị lây nhiễm từ nước ngoài ở Anh và Ả Rập Saudi.
- Tại Vương quốc Anh là nơi phần lớn các trường hợp các biến thể của bệnh bò điên. Ở đây có ít hơn 200 trường hợp đã được báo cáo. Tỷ lệ mắc bệnh bò điên đạt đỉnh từ năm 1999 đến năm 2000 và đã giảm dần kể từ đó.
Phương pháp 3: Quản lý các nguồn lây nhiễm tiềm tàng
Hầu hết các quốc gia đã thực hiện các bước để ngăn chặn mô nhiễm bệnh viêm não thể bọt biển ở bò xâm nhập vào nguồn cung cấp thực phẩm, bao gồm:
- Hạn chế chặt chẽ nhập khẩu gia súc từ các quốc gia nơi bệnh viêm não thể bọt biển ở bò phổ biến
- Hạn chế về thức ăn chăn nuôi
- Thủ tục nghiêm ngặt để đối phó với động vật bị bệnh
- Phương pháp giám sát và xét nghiệm để theo dõi sức khỏe gia súc
- Hạn chế về các bộ phận của gia súc có thể được chế biến thành thực phẩm
Xem thêm 03 phương chính chẩn đoán bệnh bò điên
Đừng quên ghé Medplus hằng ngày để cập nhật nhiều tin tức tổng hợp nhé!
Nguồn tổng hợp WebMD