Bệnh viêm màng não – Cơn ác mộng tiềm ẩn có thể xảy ra hầu hết ở mọi lứa tuổi, đặc biệt ở trẻ nhỏ.Tuy nhiên, bạn cũng không nên chủ quan với viêm màng não ở người lớn, bởi nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm thậm chí tử vong. Hãy cùng Songkhoe.medplus.vn tìm hiểu căn bệnh viêm màng não là gì ? Và 11 điều cần biết và lưu ý sau đây nhé!
Bệnh viêm màng não là gì?
Màng não làm nhiệm vụ bảo vệ bao bọc xung quanh não và tủy sống.
Bệnh viêm màng não là một dạng nhiễm trùng ở các lớp mô quanh não bộ và tủy sống và thường do vi khuẩn HI, phế cầu, mô cầu hoặc do virut, ký sinh, nấm gây ra.
Một số trường hợp viêm màng não cải thiện mà không cần điều trị trong một vài tuần. Những người khác có thể đe dọa tính mạng và cần điều trị bằng kháng sinh khẩn cấp.
Nguyên nhân gây ra bệnh viêm màng não?
Những nguyên nhân sau có thể dẫn tới viêm màng não như:
Viêm màng não do virus
Do virus rất khó phát hiện vì biểu hiện rất giống với người bị cảm cúm.
Viêm màng não do HI
Nguyên nhân thứ 3 gây ra viêm màng não là do vi khuẩn Hemophilus influenzae týp B (HI). Vi khuẩn này thường gặp ở mũi và họng, lây truyền từ người này sang người khác qua hắt hơi, ho và tuyến nước bọt.
Viêm màng não do mô cầu
- Thường xuất hiện quanh năm, nhưng thời điểm được chuẩn đoán có tỷ lệ người mắc cao nhất là Xuân – Hè.
- Viêm màng não do mô cầu thường lây qua đường hô hấp và qua tiếp xúc với bàn tay, vật dụng cá nhân bị nhiễm vi khuẩn của bệnh nhân. Và đặc biệt có tỷ lệ tử vong khá cao nếu không được phát hiện sớm, điều trị kịp thời. Nghiêm trọng hơn có thể để lại những di chứng về thần kinh.
Viêm màng não do phế cầu
Do loại vi khuẩn phế cầu Streptococcus pneumoniae gây nên. Những người có nguy cơ cao gặp phải là người nghiện rượu,viêm xoang,đái tháo đường, viêm tai giữa sọ não,….
Những đối tượng có nguy cơ bị bệnh viêm màng não
Tỉ lệ viêm màng não ở nam và nữ đều như nhau, nhưng đối tượng có nguy cơ cao nhiễm bệnh nhất như:
- Bỏ qua tiêm chủng
- Tuổi mắc trung bình là 25 tuổi, trên 60 tuổi và trẻ nhỏ dưới 5 tuổi
- Người nghiện rượu
- Mắc bệnh hồng cầu hình liềm
- Mắc ung thư, đặc biệt là hóa trị- Bệnh nhân ghép tạng và đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch
- Có tiếp xúc với bệnh nhân bị viêm màng não trong thời gian gần đây
- Đái tháo đường
- Những người sống trong khu tập thể (doanh trại quân đội, khu sống tập thể)
- Phụ nữ mang thai
Bệnh viêm màng não có lây không?
- Viêm màng não do kí sinh trùng không lây qua hô hấp. Một số vi-rút hoặc vi khuẩn có thể lây truyền qua hô hấp như sởi, quai bị…
- Có nhiều nguyên nhân, do vi khuẩn (não mô cầu), do vi-rút (Enterovirus, quai bị, sởi…), do kí sinh trùng, do nấm.
- Trong bệnh viêm màng não do vi khuẩn ở nước ta thì viêm màng não do não mô cầu là nguy hiểm nhất, mầm bệnh có thể lây truyền qua đường hô hấp do tiếp xúc gần khi người bệnh ho, hắt hơi.Tuy nhiên không phải cứ nhiễm mầm bệnh thì sẽ gây nên viêm màng não, điều này còn phụ thuộc vào sức đề kháng của từng cơ thể.
Triệu chứng của bệnh viêm màng não?
Khoảng 25% bệnh nhân bị viêm màng não có triệu chứng tiến triển trong vòng 24 giờ. Số còn lại thường phát bệnh trong vòng 1 đến 7 ngày.Tùy theo mức độ tiến triển chậm hay nhanh hơn.
Những triệu chứng kinh điển kể tới như:
- Nhức đầu.
- Cổ cứng.
- Sốt và ớn lạnh.
- Nôn.
- Sợ ánh sáng.
- Co giật (xảy ra ở 1/3 bệnh nhân viêm màng não).
- Các triệu chứng của viêm đường hô hấp trên (lạnh, xổ mũi, ắc xì, ho, đau họng).
Ngoài ra, còn một số triệu chứng khác:
- Yếu khu trú hoặc giảm cảm giác hoặc vận động, đặc biệt ở mặt.
- Đau và sưng một hay nhiều khớp.
- Bị nổi ban trông như những vết bầm.
Bệnh viêm màng não có nguy hiểm không?
Bệnh mang những biến chứng nghiêm trọng, nếu không được điều trị kịp thời, nguy cơ co giật và tổn thương thần kinh vĩnh viễn sẽ xảy ra,bao gồm:
- Mất thính lực
- Khó nhớ
- Khuyết tật học tập
- Tổn thương não
- Vấn đề về dáng đi
- Co giật
- Suy thận
- Sốc
- Tử vong
Nhưng nếu bệnh nhân được điều trị tốt, vẫn có khả năng phục hồi.
Nguyên nhân gây ra bệnh viêm màng não?
Viêm não do vi khuẩn
- Vi khuẩn xâm nhập vào máu và di chuyển đến não và tủy sống gây ra viêm màng não cấp tính do vi khuẩn.
- Nhưng nó cũng có thể xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập trực tiếp vào màng não.
- Điều này có thể được gây ra bởi nhiễm trùng tai hoặc xoang, gãy xương sọ hoặc, hiếm khi, sau một số phẫu thuật.
Viêm màng não
Do virus thường nhẹ và có thể tự khỏi.
Viêm màng não mạn tính
- Các sinh vật phát triển chậm (như nấm và Mycobacterium tuberculosis) xâm nhập màng và chất lỏng xung quanh não của bạn gây ra viêm màng não mãn tính.
- Phát triển hơn hai tuần trở lên.
Viêm màng não do nấm
- Tương đối hiếm gặp và gây viêm màng não mãn tính.
- Do cryptococcus – 1 dạng nấm phổ biến của bệnh ảnh hưởng đến những người bị suy giảm miễn dịch.
Chẩn đoán bệnh viêm màng não?
Hiện nay có rất nhiều phương pháp được các bác sẽ đưa ra dùng để chẩn đoán viêm màng não gồm:
Chọc dịch não tủy
Là phương pháp thực hiện tại bệnh phòng để lấy dịch não tủy xét nghiệm nhằm xác định mức độ nghiêm trọng của tình trạng viêm, tác nhân gây bệnh và sự nhạy cảm của vi sinh vật đối với các sản phẩm thuốc.
Xét nghiệm máu
Để đánh giá mức độ nhiễm trùng.
Xét nghiệm vật lý – chụp hình (CT, MRI)
- Đây là một trong những phương pháp chuẩn đoán hiện đại được sử dụng để chẩn đoán các biến chứng của viêm màng não ảnh hưởng đến não.
- Ngoài ra khi mắc phải bệnh viêm màng não, bệnh nhân cần phải nhập viện và tuân thủ theo phác đồ chữa trị bác sĩ đưa ra.
- Tùy từng loại viêm màng não, có hướng điều trị khác nhau.
Điều trị bệnh viêm màng não?
Trường hợp nhẹ
- Nghỉ ngơi.
- Một chế độ ăn uống lành mạnh, bao gồm rất nhiều chất lỏng.
- Sử dụng acetaminophen để làm giảm đau đầu và sốt.
Trường hợp nghiêm trọng
Khó điều trị bởi vì các virus gây bệnh thường không đáp ứng với thuốc.
Ngoài thuốc kháng vi rút, bác sĩ cũng có thể:
- Thuốc chống viêm như corticosteroid, để giúp giảm áp lực phù trong hộp sọ.
- Thuốc chống co giật để ngăn chặn hoặc ngăn chặn các cơn động kinh.
- Sau khi bị bệnh, cũng có thể phải vật lý trị liệu và lời nói.
Cách phòng ngừa viêm màng não?
Vi khuẩn hoặc vi-rút thông thường có thể gây viêm màng não có thể lây lan qua ho, hắt hơi, hôn hoặc dùng chung dụng cụ ăn uống, bàn chải đánh răng hoặc thuốc lá.
Những bước sau có thể giúp bạn phòng ngừa được bệnh:
- Tiêm vắc-xin phòng bệnh: Bệnh này vẫn có thể xảy ra đối với những người đã được tiêm vắc-xin phòng viêm não Nhật Bản.
- Bảo vệ sức khỏe bản thân, đặc biệt lúc giao mùa: Khi thời tiết thay đổi, nếu sức đề kháng của con người yếu (đặc biệt là trẻ con và người già) thì rất dễ mắc các bệnh lây truyền, điển hình nhất là cúm.
- Giữ ấm cho cơ thể: Đối với cách phòng ngừa bệnh viêm màng não này, mọi người nên biết giữ ấm cho cơ thể, tránh để mắc các bệnh về hô hấp, hạn chế nguy cơ lây nhiễm mầm bệnh
- Khi bị viêm họng, amidan hay bị cảm cúm cần phải điều trị ngay
- Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng
- Tránh bị muỗi đốt
- Vệ sinh cá nhân sạch sẽ
Khi nào cần đến gặp bác sĩ?
Hãy đến gặp bác sĩ nếu bạn và ai đó có những triệu chứng trên,chẳng hạn như:
- Sốt
- Đau đầu dữ dội, không nguôi
- Lú lẫn
- Nôn
- Cổ cứng
Viêm màng não là căn bệnh nghiêm trọng, có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời, điều trị chậm trễ làm tăng nguy cơ tổn thương não vĩnh viễn. Do đó phòng ngừa tiêm chủng bằng vắc xin là cách tốt nhất để ngăn chặn căn bệnh tại thời điểm này.
Xem thêm bài viết liên quan tại đây:
Viêm màng não – Nguyên nhân, triệu chứng, hậu quả, cách điều trị
Medplus hi vọng thông qua bài viết này, độc giả sẽ có thêm nhiều kiến thức y khoa để bảo vệ chính bản thân và cho cả gia đình của mình.
Bài viết được tham khảo tại các nguồn: mayoclinic , songkhoe.vn