A. Thông tin về Đậu bạc đầu
Tên tiếng Việt: Ba chẽ, Đậu bạc đầu, Niễng đực, Ván đất, Đa rờtip (K.ho), May thặp moong (Tày), Biền ong (Dao), Chù tay mãy (Hmông)
Tên khoa học: Desmodium triangulare (Retz.) Schindl.
Tên đồng nghĩa: Hedysarum triangulare Retz.
Họ: Fabaceae (Đậu)
1. Đặc điểm của cây
- Cây thân nhỏ sống lâu năm, có nhiều cành. Thường cao 0,5-0,6m nhưng cũng có thể cao tới 1,5m.
- Lá gồm 3 lá chét hình bầu dục với lá kèm nhỏ. Đường gân mặt trên lõm. Mặt dưới lồi, mặt dưới lá phủ một lớp lông tơ trắng trông hơi lấp lánh đặc biệt các lá non ở ngọn có phủ lớp lông tơ nhiều hơn.
- Hoa nhỏ màu trắng, mọc thành chùm đơn ở kẽ lá.
- Quả dáp, hạt hình thận.
- Mùa hoa quả vào các mùa hè và thu.
2. Bộ phận dùng
Dùng lá và rễ cây đậu bạc đầu.
3. Phân bố, thu hái và chế biến
Cây mọc hoang ở nhiều nơi nhất là đồi núi ít cây vùng trung du. Nhân dân địa phương cắt cây về làm phân xanh hoặc làm củi đun. Có thể trồng bằng hạt hay bằng dâm cành. Ở đồng bằng hay vùng trung du cây đều mọc tốt.
Lá hái về phơi hay sấy khô. Có thể sao cho hơi vàng và cho thơm dùng.
4. Thành phần hoá học
Lá đậu bạc đầu chứa tanin, flavonoid, acid hữu cơ và alcaloid.
B. Tính vị và công dụng
1. Tính vị
Lá có tính ôn, có vị ngọt, hơi đắng và không chứa độc.
2. Công dụng
- Tác dụng chống viêm rõ rệt, tác dụng kháng khuẩn
- Rễ giúp trị đau nhứt xương khớp
- Kháng viêm và chống khuẩn
- Giúp thanh nhiệt và đào thải độc tố, chữa rắn cắn.
- Nhân dân nhiều vùng trung du đã biết sử dụng lá cây này chữa kiết lỵ.
C. Bài thuốc từ Đậu bạc đầu
1. Trị bệnh kiết lỵ
Chuẩn bị: Hái lá về phơi khô hay sao vàng.
Cách làm:
- Mỗi ngày dùng từ 30-50g thêm nước vào, đun sôi kỹ (15 – 30 phút).
- Chia hai ba lần uống trong ngày.
- Uống liên tục từ 3-5 ngày tuỳ theo bệnh nặng nhẹ.
2. Chữa rắn cắn
Sử dụng một nắm lá ba chẽ tươi đem rửa sạch, nhai hoặc giã nát, sau đó nuốt nước còn phần bã đem đắp lên miệng rắn cắn để giảm sưng và hút nọc độc.
3. Tiêu chảy
Chuẩn bị: 200 gram lá cây đậu bạc đầu, đem rửa sạch và cho vào ấm nấu chung với ít nước.
Cách làm:
- Nấu cho đến khi lá mềm và tạo thành cao khô.
- Sau đó dập thành viên, mỗi viên thuốc có trọng lượng 0,25 gram. Tùy thuộc vào từng đối tượng mà liều dùng ở mỗi người không giống nhau.
Liều dùng:
- Mỗi ngày người lớn uống 2 lần, mỗi lần 5 – 6 viên.
- Trẻ em từ 1 – 3 tuổi, mỗi ngày uống 2 – 3 viên.
- Còn đối với trẻ ở độ tuổi 4 – 7, liều uống mỗi ngày từ 4 – 5 viên, chia uống 2 lần.
4. Chữa chứng đau nhức xương khớp do phong tê thấp và bong gân
Chuẩn bị:
- 50 gram lá đậu bạc đầu, đem rửa sạch và ngâm trong nước muối pha loãng.
Cách làm:
- Vớt lên để ráo và giã nát.
- Dùng dược liệu này đắp lên vị trí xương khớp bị sưng đau và dùng miếng vải cố định lại. Sau khoảng 1 ngày, tháo thuốc và vệ sinh lại vùng da.
Lưu ý: Người bệnh cần kiên trì áp dụng 5 – 7 ngày để giảm nhanh triệu chứng đau.
Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về đậu bạc đầu cũng như một số công dụng hay về loại dược liệu này!
Lưu ý:
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo.
- Người bệnh không tự ý áp dụng.
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
Nguồn tham khảo
Tracuuduoclieu.vn và các nguồn uy tín khác.