Cùng Medplus tìm hiểu về căn bệnh Ung thư đại tràng bạn nhé!
1.Ung thư đại tràng là gì ?
Ung thư đại trực tràng là nguyên nhân lớn gây tử vong ở các nước Bắc Mỹ, Châu Âu, sau ung thư tiền liệt tuyến, ung thư vú và ung thư phổi.
Năm 1996, có khoảng 134 ngàn trường hợp mới mắc ở Hoa Kỳ và 55 ngàn người tử vong đứng hàng thứ hai sau ung thư phổi. Đến năm 2004, có 146.940 trường hợp mới mắc và 56, 730 trường hợp tử vong. Có sự gia tăng đáng kể về tỷ lệ ung thư đại trực tràng ở các nước có tỷ lệ thấp trước những năm 1950.
Với sự tiến bộ nhanh chóng của sinh học phân tử đã cho những nhìn nhận về cơ chế bệnh sinh của ung thư đại trực tràng, từ đó đặt ra vấn đề phòng ngừa cấp 1 vì bệnh xảy ra sau một thời gian dài có sự tương tác về biến đổi gen và yếu tố môi trường, cho nên có thể phát hiện bệnh ở giai đoạn tiền ung thư và ung thư ở giai đoạn sớm để điều trị làm tăng tuổi thọ cho bệnh nhân.
2.Nguyên nhân đại tràng là gì?
Mắc bệnh lý về đường ruột
- Viêm loét đại tràng kéo dài gây ung thư đại tràng
Bệnh viêm loét đại tràng mạn tính khiến các vết loét ngày càng lan rộng và ăn sâu vào niêm mạc đại tràng, từ đó, tế bào ung thư bắt đầu phát triển.
Theo các chuyên gia y tế, để cải thiện bệnh viêm loét đại tràng, người bệnh cần tuân thủ phác đồ điều trị của bác sỹ, đồng thời xây dựng chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý.
- Polyp đại tràng
Polyp đại tràng thường lành tính, nguy cơ thoái hóa thành ác tính phụ thuộc vào kích thước và số lượng polyp. Khi đường kính của polyp trên 20mm và kéo dài từ 10 – 15 năm thì nguy cơ phát triển thành ung thư cao. Số lượng polyp càng nhiều, khả năng thoái hóa ác tính càng cao.
- Bệnh Crohn
Bệnh Crohn là một loại bệnh viêm ruột, có thể ảnh hưởng bất kỳ phần nào của đường tiêu hóa từ miệng đến hậu môn. Những người bị Crohn phát triển thành ung thư phụ thuộc vào mức độ viêm và thời gian mắc bệnh.
Ngoài ra, nguy cơ ung thư cũng tăng lên khi gặp vấn đề trong quá trình điều trị hoặc một số đặc tính nhất định của bệnh.
Ung thư đại tràng do di truyền
Ung thư là bệnh có yếu tố di truyền với tỷ lệ khoảng 3 – 5%. Vì vậy, trường hợp gia đình có người từng mắc ung thư đại – trực tràng thì nguy cơ bị bệnh của những người thân trong gia đình tăng cao.
Chế độ ăn uống thiếu khoa học
- Ăn nhiều thịt đỏ
Các loại thịt đỏ như: thịt bò, thịt trâu, thịt dê… có mối quan hệ mật thiết với bệnh ung thư đại tràng. Nguyên nhân là do thịt đỏ khi được chế biến ở nhiệt độ cao sẽ sinh ra amin dị vòng HCAs và PAHs. Amin này phản ứng với protein, đường, creatine sẽ phát sinh ra các biểu mô bất thường, hình thành ung thư.
- Thường xuyên ăn thực phẩm muối, lên men
Dưa muối, cà muối, kim chi… nếu không muối kỹ sẽ chứa nhiều muối nitrit, khi kết hợp với amin bậc 2 có trong một số thực phẩm sẽ biến đổi thành nitrozamin. Chất này có khả năng gây ung thư.
- Tiêu thụ nhiều đồ ăn chế biến sẵn
Các loại thực phẩm chế biến sẵn như: xúc xích, lạp xưởng, thịt muối, thịt xông khói… có hàm lượng natri nitrit – thủ phạm gây ung thư.
- Uống rượu, bia, hút thuốc lá
Thuốc lá chứa 7000 chất hóa học, trong đó có 69 chất hình thành tế bào ung thư. Không chỉ gây bệnh ung thư phổi và các bệnh lý tim mạch, hút thuốc lá còn là yếu tố gây ung thư đại tràng, nhất là khi kết hợp với rượu. Uống nhiều rượu cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Béo phì – Tác nhân gây ung thư đại tràng
Phần lớn, những người béo phì có nồng độ cholesterol và insulin trong máu tăng cao. Điều này khiến lượng cholesterol trong tế bào miễn dịch cũng tăng, từ đó làm khả năng tiêu diệt tế bào ung thư của hệ miễn dịch suy giảm.
Mặt khác, insulin cao có thể ức chế tế bào miễn dịch, đồng thời, thúc đẩy tăng sinh tế bào ung thư trong cơ thể.
3.Triệu chứng ung thư đại tràng là gì ?
Triệu chứng ung thư đại tràng bao gồm:
Đau bụng:
- Đau bụng là một trong những triệu chứng sớm nhất và có ở 70 – 80% bệnh nhân ung thư đại tràng.
- Hoàn cảnh xuất hiện cơn đau không theo một quy luật nào: có thể đau bất kỳ lúc nào trong ngày, không liên quan đến bữa ăn, vị trí đau thường ở vùng bị ung thư. Cơn đau có thể dài hay ngắn, từ vài phút đến vài giờ. Cường độ đau lúc đầu thì ít, về sau đau nhiều.
- Ung thư ở đại tràng phải đến muộn thường có triệu chứng bán tắc ruột: người bệnh đau bụng từng cơn, đôi khi thấy sôi bụng, sau khi trung tiện được thì hết đau (hội chứng Koenig).
- Ung thư ở đại tràng trái thường đau dữ dội khi có biến chứng tắc ruột.
Rối loạn tiêu hoá:
- Thường có ở 60% bệnh nhân ung thư đại tràng
- Biểu hiện bằng táo bón, tiêu lỏng hoặc xen kẽ giữa táo bón và tiêu lỏng.
- Táo bón thường thấy ở ung thư đại tràng trái nhiều hơn, táo bón kéo dài làm người bệnh khó chịu, nhức đầu, chán ăn, ảnh hưởng đến sức khoẻ. Dùng thuốc nhuận tràng người bệnh có thể đi tiêu trở lại, nhưng sau đó lại táo bón tiếp tục.
- Táo bón là do ung thư làm hẹp lòng ruột, cản trở lưu thông của phân, gây ứ đọng phân. Hiện tượng ứ đọng phân làm tăng quá trình thối rữa và lên men, sinh nhiều hơi, làm bụng chướng đồng thời cũng tăng bài tiết chất nhầy ở ruột, những chất nhầy này sẽ làm tiêu lỏng với phân lẫn chất nhầy và đôi khi có máu.
Phân lẫn máu
- Người bệnh đi tiêu, phân thường có máu do chảy máu ở vị trí ung thư (bên phải bị nhiều hơn bên trái).
- Xuất huyết ở đại tràng phải phân thường có màu đỏ sẫm, xuất huyết ở đại tràng trái phân có màu đỏ tươi hơn. Phân lẫn máu thường có ít chất nhầy của niêm mạc ruột.
- Hiện tượng xuất huyết thường rỉ rả, từng ít một nên lúc đầu không làm ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh. Sau đó do mất máu kéo dài nên làm người bệnh thiếu máu.
Triệu chứng toàn thân
Do các sản phẩm thoái hoá của tổ chức ung thư và các chất trong ruột đã được hấp thụ qua thành ruột vào cơ thể, thường gặp ở ung thư đại tràng phải nhiều hơn ở ung thư đại tràng trái
- Sụt cân: có thể sụt cân từ từ làm người bệnh không chú ý, nhưng cũng có khi sụt cân nhanh (5kg trong 1 tháng), kèm theo các triệu chứng chán ăn, mệt mỏi.
- Thiếu máu: đặc điểm của thiếu máu trong ung thư đại tràng là thiếu máu mà không biểu hiện rõ sự mất máu nên khó phát hiện.
- Sốt: khoảng 16%- 18% bệnh nhân ung thư đại tràng có triệu chứng duy nhất là sốt.
Khối u
- Gặp ở 60% nhân bệnh ung thư đại tràng
- Ung thư đại tràng phải dễ sờ thấy u hơn ở đại tràng trái. U ở 2 góc phải và trái đại tràng thường khó sờ thấy vì bị che lấp.
- Khi sờ thấy u của đại tràng thì thường là bệnh đã đến giai đoạn muộn.
4.Biện pháp chữa trị ung thư đại tràng
Phương pháp Tây y
Phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, dùng thuốc… là những cách chữa ung thư đại tràng phổ biến trong Tây y. Các phương pháp này được chỉ định tùy thuộc vào từng giai đoạn của bệnh cũng như tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.
Phẫu thuật
Nếu bệnh được phát hiện ở giai đoạn đầu, bác sĩ sẽ chỉ định cắt bỏ tế bào ung thư trong quá trình nội soi đại tràng. Trong trường hợp bị ung thư khu trú thì có thể được chỉ định phẫu thuật cắt bỏ với biên độ thích hợp. Phương pháp này có thể thực hiện bằng hình thức mổ nội soi hoặc mở bụng.
Nếu phát hiện có một vài di căn trong gan, phổi có thể thực hiện phẫu thuật gỡ bỏ. Trong một số trường hợp, hóa trị liệu được sử dụng trước lúc phẫu thuật nhằm thu nhỏ vùng ung thư khi loại bỏ chúng.
Hóa trị
Hóa trị tức là dùng thuốc bằng đường tiêm truyền hoặc uống để tiêu diệt tế bào ung thư. Thuốc này khi vào máu sẽ đi khắp cơ thể, có lợi cho trường hợp bệnh đã phát triển mạnh.
Nhược điểm của phương pháp này là hóa chất diệt tế bào ung thư, đồng thời làm tổn hại đến các tế bào bình thường, gây ra tác dụng phụ ngoài ý muốn như: tiêu chảy, buồn nôn, chán ăn, rụng tóc, đau họng, dễ nhiễm trùng, cơ thể mệt mỏi…
Xạ trị
Xạ trị là dùng tia có năng lượng cao để tiêu diệt hoặc làm teo tế bào ung thư. Phương pháp này có thể thực hiện sau mổ nhằm tiêu diệt số tế bào ung thư còn sót lại mà mắt bình thường không nhìn thấy được trong lúc mổ. Nếu khối u quá lớn hoặc nằm ở vị trí khó mổ thì có thể xạ trị trước để khối u teo lại rồi phẫu thuật.
Thực hiện xạ trị chữa ung thư sẽ gây ra tác dụng phụ như: buồn nôn, tiêu chảy, da bị kích ứng… Ở nam giới có thể gặp phải tình trạng liệt dương. Thông thường, biến chứng này chỉ thoáng qua, sau khi dừng xạ trị sẽ khỏi.
Sự kết hợp giữa xạ trị và hóa trị sẽ giúp bệnh nhân bị ung thư đại tràng nhanh lành hơn.
Tìm hiểu từ nguồn : wikipedia
Như vậy, Medplus đã cung cấp cho bạn một số thông tin hữu ích về Ung thư đại tràng , hy vọng có thể hỗ trợ nhiều cho quyết định khám bệnh của bạn
Bên cạnh đó, Medplus cũng giới thiệu đến với bạn đọc một số căn bệnh :