Cùng Medplus tìm hiểu sức khỏe tuổi teen hiện nay như thế nào và các nguy cơ bạn đọc nhé!
Thanh thiếu niên( tuổi teen) ngày nay phải đối mặt với nhiều rủi ro hơn bao giờ hết. Từ bắt nạt trực tuyến và các vụ xả súng ở trường học đến lạm dụng rượu và opioid, thanh thiếu niên có mức độ căng thẳng cao hơn so với những năm trước đây và tỷ lệ tự tử ngày càng tăng.
Đối với cha mẹ và người chăm sóc, điều này đồng nghĩa với việc khó trò chuyện với những đứa trẻ ngày càng độc lập của họ cũng như về việc đưa ra những lựa chọn thông minh về sức khỏe và an toàn.
Nếu bạn là một trong những người chăm sóc đó, hãy trang bị cho mình những thông tin thực tế về 10 vấn đề sức khỏe thanh thiếu niên( sức khỏe tuổi teen) hàng đầu cũng như các nguồn lực để giúp vượt qua vùng biển đầy giông bão của tuổi mới lớn.
1. Tai nạn ô tô
Tai nạn ô tô là nguyên nhân hàng đầu gây ra cái chết cho thanh thiếu niên ở Hoa Kỳ. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) ước tính rằng mỗi ngày có 7 thanh thiếu niên trong độ tuổi từ 16 đến 19 chết vì chấn thương xe ô tô và nhiều hơn nữa được điều trị trong phòng cấp cứu vì những vết thương nghiêm trọng.
Một Thanh thiếu niên từ 16 đến 19 có nguy cơ tử vong hoặc bị thương trong một vụ va chạm xe hơi cao hơn bất kỳ nhóm tuổi nào khác.
Bên cạnh đó ở các nước Châu á điển hình như Việt Nam còn bao gồm cả tai nạn xe máy
Các nguyên nhân phổ biến gây ra tai nạn xe bao gồm:
- Thiếu kinh nghiệm: Thanh thiếu niên ít có khả năng nhận biết các tình huống nguy hiểm và phản xạ lái xe kém phát triển hơn so với các tài xế nhiều kinh nghiệm.
- Chạy quá tốc độ: Thanh thiếu niên có nhiều khả năng tăng tốc và lái quá gần xe phía trước.
- Sử dụng dây an toàn: Ít hơn 60% học sinh trung học thắt dây an toàn mỗi khi lên xe ô tô. Trên thực tế, trong số những tài xế trẻ tử vong trong các vụ tai nạn ô tô năm 2017, khoảng một nửa không thắt dây an toàn.
- Lái xe trong tình trạng say rượu: Thống kê cho thấy cứ sáu thanh thiếu niên thì có một người đã lái xe ô tô với một người lái xe có rượu bia và cứ 20 người thì có một người thừa nhận ngồi sau vô lăng sau khi uống rượu.
2. Tự tử
Tự tử là một hậu quả thường xuất hiện trong các vấn đề sức khỏe tuổi teen
Tự tử là nguyên nhân thứ hai gây tử vong ở trẻ vị thành niên. Từ năm 2007 đến năm 2017, tỷ lệ tự tử ở thanh thiếu niên đã tăng 56% .Thống kê cho thấy cứ 11 học sinh trung học thì có một học sinh cố gắng tự tử.
Các nguyên nhân góp phần dẫn đến tự tử bao gồm :
- Cô đơn
- Trầm cảm
- Các vấn đề gia đình và lạm dụng chất kích thích.
- Các vấn đề phức tạp khác. Thanh thiếu niên ít giao tiếp với người lớn hoặc tham gia các hoạt động xã hội cũng góp phần tạo nên căn bệnh trầm cảm
Các dấu hiệu nhận biết dấu hiệu tự tử ở thanh thiếu niên bao gồm:
- Cảm thấy như một gánh nặng
- Bị cô lập
- Thường lo lắng
- Cảm thấy bị bế tắc hoặc đau đớn không thể chịu đựng được
- Sử dụng chất kích thích nhiều hơn
- Tìm cách tiếp cận các công cụ gây chết người
- Thường tức giận hoặc bực bội
- Tâm trạng thất thường
- Thể hiện sự tuyệt vọng
- Ngủ quá ít hoặc quá nhiều
- Nói hoặc đăng bài về việc muốn chết Lên kế hoạch tự sát
Nếu bạn nghi ngờ con bạn có thể đang nghĩ đến việc tự làm hại mình, hãy hỏi xem chúng có đang có ý định tự tử hay không, bày tỏ mối quan tâm của bạn về hành vi của chúng, chú ý lắng nghe mà không phán xét, cho chúng biết chúng đã được lắng nghe và không đơn độc, và hướng dẫn chúng đến những cơ sở chuyên môn.
3. Bắt nạt
Bắt nạt cũng là 1 trong những yếu tố ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tuổi teen
Khoảng một phần ba thanh thiếu niên bị ảnh hưởng bởi bắt nạt — một dạng hành vi bạo lực được ai đó cố ý và liên tục gây ra thương tích hoặc sự khó chịu cho người khác.
Bắt nạt có thể bằng lời nói, xã hội, thể chất hoặc thực hiện trực tuyến dưới hình thức bắt nạt trên mạng và thường xảy ra nhất ở trường học. Khoảng 30% thanh thiếu niên thừa nhận đã bắt nạt người khác.
Bắt nạt thường xuyên có thể gây ra cảm giác bị cô lập, bị từ chối, bị loại trừ và tuyệt vọng, cũng như trầm cảm và lo lắng, có thể góp phần dẫn đến hành vi tự sát; tuy nhiên, phần lớn thanh thiếu niên bị bắt nạt không tìm cách tự tử.
Mặc dù bất kỳ thanh thiếu niên nào cũng có thể là nạn nhân của bắt nạt, nhưng thanh thiếu niên LGBTQ có nguy cơ bị nhắm mục tiêu rất cao.Mặc dù có nhiều thanh thiếu niên bị bắt nạt, nhưng chỉ có 20% đến 30% thanh thiếu niên bị bắt nạt báo cáo điều đó với người lớn.
Các dấu hiệu cho thấy con bạn có thể đang bị bắt nạt bao gồm:
- Trở về nhà với những vết cắt, vết bầm tím hoặc trầy xước không rõ nguyên nhân.
- Viện cớ để trốn học hoặc không muốn đến trường hoặc đi xe buýt của trường.
- Khiếu nại thường xuyên đau đầu, đau dạ dày hoặc các bệnh thể chất khác, khó ngủ hoặc thường xuyên có những giấc mơ xấu.
- Mất hứng thú với bài tập ở trường hoặc đột ngột học kém.
- Có vẻ buồn bã, ủ rũ, rơi nước mắt, lo lắng hoặc chán nản khi các em đi học về.
Nếu bạn nghi ngờ con mình đang bị bắt nạt, bạn có thể gián tiếp tìm hiểu chủ đề này bằng cách hỏi về bạn bè của con bạn hoặc thảo luận về việc bắt nạt trên diễn đàn tin tức. Điều quan trọng nhất là giữ một tinh thần thoải mái khi trò chuyện với những đứa trẻ. Đừng làm tình huống trở nên nghiêm trọng bằng cách nói với con bạn rằng hãy tự vượt qua nó hoặc cứng rắn hơn.
4. Tình dục, Mang thai và Bệnh hoa liễu
Sức khỏe tuổi teen rất quan trọng đôi khi nó có thể mang theo đến suốt cuộc đời
Tâm sự về tình dục với con bạn có thể không thoải mái, nhưng điều quan trọng là phải đảm bảo con bạn hiểu những rủi ro của hoạt động tình dục, cách thực hành tình dục an toàn và tầm quan trọng của sự đồng ý.
Hậu quả về sức khỏe của quan hệ tình dục ở tuổi vị thành niên – cụ thể là mang thai và các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs hoặc gọi là bệnh hoa liễu) – có thể ảnh hưởng suốt đời.Trang bị cho mình những kiến thức bổ ích để giúp tạo điều kiện cho một cuộc trò chuyện hiệu quả.
Thanh thiếu niên có nguy cơ nhiễm bệnh lây truyền qua đường tình dục cao hơn người lớn tuổi, với các nghiên cứu cho thấy 46% thanh thiếu niên hoạt động tình dục không sử dụng bao cao su trong lần quan hệ tình dục gần đây nhất.
Tại Hoa Kỳ, ước tính 1/5 số ca chẩn đoán HIV mới mỗi năm là ở những người trong độ tuổi từ 13 đến 24, trong khi một nửa số bệnh hoa liễu được báo cáo xảy ra ở những người từ 15 đến 24,11 đó là lý do để thảo luận về HIV với con của bạn ngay bây giờ
Mặt khác, tỷ lệ mang thai ở tuổi vị thành niên đã giảm trong những năm gần đây so với những năm 1980 và 1990. Năm 2012, chỉ khoảng 29 trên 1.000 phụ nữ từ 15 đến 19 mang thai. Đến năm 2016, con số đó thậm chí còn giảm xuống 18 trên 1.000, theo CDC. Sự suy giảm này là do sự gia tăng cả thanh thiếu niên sử dụng biện pháp tránh thai và thực hành kiêng cữ
Một vấn đề quan trọng khác về tình dục cần thảo luận với con bạn là sự đồng ý — thỏa thuận giữa hai bên tham gia vào hoạt động tình dục. Nếu không được sự đồng ý của phía còn lại có thể dẫn đến những hậu quả pháp lý. Giải thích cho con bạn về tầm quan trọng của giao tiếp, thiết lập ranh giới và tôn trọng bạn đời của chúng.
Hãy chắc chắn rằng con bạn hiểu rằng việc ép ai đó tham gia vào các hoạt động mà chúng chưa sẵn sàng hoặc lợi dụng người đang say rượu hoặc phê thuốc là không bao giờ được. Tương tự như vậy, nếu chúng cảm thấy bị áp lực hoặc không thoải mái trong một tình huống nào đó, điều quan trọng là phải lên tiếng và rời đi nếu cần thiết.
Như vậy, Medplus đã cung cấp cho bạn đọc đầy đủ thông tin về sức khỏe tuổi teen và 10 nguy cơ kèm theo đó, hy vọng bài viết sẽ giúp ích cho bạn đọc nhiều!
Bên cạnh đó, medplus cũng giới thiệu với bạn đọc một số căn bệnh: