Bệnh bụi phổi là gì?
Bệnh bụi phổi là một thuật ngữ cho bất kì bệnh phổi nào gây ra bởi bụi bẩn sau đó chúng sẽ tích tụ sâu bên trong phổi gây nên những tổn thương.
Bệnh thường được gọi là bệnh phổi lao động, gồm có cả chứng phổi mổ than (CWP), bệnh phổi nhiễm bụi silic và bệnh xơ vữa động mạch, còn gọi là bệnh phổi đen.
Dựa vào mức độ tiếp xúc với bụi, phần số lượng phổi bị ảnh hưởng và loại bụi để xác định được mức độ nghiêm trọng của bệnh. Đôi khi bệnh không gây ra triệu chứng và được chẩn đoán trong những chương trình giám sát ở nơi làm việc để kiểm tra sức khỏe của người lao động.
Nguyên nhân và triệu chứng của bệnh bụi phổi
Nguyên nhân gây nên bệnh bụi phổi là gì?
Nhiều loại bụi có thể gây ra ho, những loại bụi khoáng do làm việc phổ biến nhất gây ra ho khí phế quản là amilăng, bụi than và silic (cát và bụi đá).
Dấu hiệu & triệu chứng của bệnh bụi phổi
Bệnh bụi phổi trong giai đoạn đầu, bệnh nhân có thể không có bất kì triệu chứng, dấu hiệu nào. Triệu chứng gồm có:
- Khó thở
- Tức ngực
- Ho có hoặc không có chất đờm
Đầu tiên, dễ nhận thấy khi hoạt động sẽ thở gấp hoặc thở nhiều hơn hay thậm chí ngay cả khi nghỉ ngơi vẫn không thể thở ngay được.
Nếu ho khan liên quan đến một phần ở phổi hay gây ra nhiều sẹo, máu khó có thể tiếp cận được với oxy trong quá trình hô hấp. Từ đó, dẫn tới tình trạng thiếu oxy máu (mức độ oxy máu thấp).
Tình trạng thiếu oxy máu chỉ có thể xảy ra khi hoạt động hoặc ngủ. Tình trạng này có thể xảy ra bất cứ lúc nào nếu cơn ho nặng hay tiến triển.
Nhiều người bệnh bị thiếu oxy máu không biết rằng mức oxy của họ thấp do chính bản thân sự thiếu oxy máu không phải lúc nào cũng gây ra các triệu chứng như khó thở.
Oxy trong máu cung cấp oxy cho tất cả các cơ quan nội tạng, cho nên việc nhận ra tình trạng thiếu oxy máu rất quan trọng giúp ngăn ngừa những áp lực trên các cơ quan khác, ví dụ như tim và não.
4 nhóm đối tượng dễ mắc bệnh bụi phổi
1.Bệnh bụi phổi silic
Những người thợ khai thác đá, cắt đá, đào hầm, phun cát, làm đồ gốm,…dễ mắc bệnh bụi phổi silic.
2. Bệnh bụi phổi bông
Thường gặp ở người công nhân dệt, thường xuyên hít phải bụi bông.
3. Bệnh bụi phổi than
Thường gặp ở công nhân mỏ than.
4. Bệnh bụi phổi amiăng
Những người lao động có tiếp xúc với amiăng như thợ ống nước, thợ lợp mái, thợ cơ khí, công nhân đóng tàu, các viên chức hải quan,…là đối tượng dễ bị bệnh bụi phổi amiăng.
Để phòng ngừa bệnh bụi phổi cần áp dụng những giải pháp nào?
- Nên tập thói quen không hút thuốc lá và tránh xa khói thuốc lá.
- Tránh tiếp xúc amiăng tại nhà: Nếu bạn đang sở hữu một ngôi nhà cũ nát sẽ rất nguy hiểm bởi chất amiăng trong các thiết bị nhà không được an toàn, nó có thể khiến bạn mắc bệnh bụi phổi. Cho nên, bạn cần phải thay mới cho những vật dụng đã quá cũ.
- Người lao động thường xuyên tiếp xúc với bụi khoáng phải luôn sử dụng các thiết bị bảo hộ như quần áo, kính mắt, khẩu trang chống bụi theo đúng chỉ dẫn của nhà sản xuất.
Chế độ sinh hoạt khi mắc bệnh bụi phổi
Đồng thời, nếu những ai đang bị bệnh cần phải có chế độ sinh hoạt như sau:
- Những người bị bệnh bụi phổi silic nên khám thử bệnh lao trên da để đảm bảo rằng bệnh lao không phát triển ở cả trong phổi.
- Mỗi năm cần chích ngừa cúm, cũng như tiêm phòng vắc xin bệnh viêm phổi
- Kiểm tra thường xuyên, ví dụ như các xét nghiệm chức năng phổi (“kiểm tra hít – thở”) hoặc chụp X-quang ngực để theo dõi tình trạng của bạn và của bệnh (nếu có)
- Thường xuyên tới bác sĩ thăm khám
Chăm sóc phổi và tim là một trong những điều quan trọng nhất mà bạn nên làm giúp cho sức khỏe nếu đang sống chung cùng bệnh. Hiện nay, bệnh bụi phổi chưa có phương pháp điều trị triệt để cho nên điều trị triệu chứng là chính giúp cho bệnh bụi phổi không trở nặng.
Xem thêm: