Áp xe gan là sự hình thành ổ mủ trong tổ chức gan. Ổ mủ có thể to hoặc nhỏ, đơn độc hay nhiều ổ mủ khác nhau.
Đây là một bệnh khá phổ biến ở tất cả các nước có khí hậu nhiệt đới trong đó có Việt Nam. Bệnh có tỷ lệ tử vong cao, có xu hướng ngày càng tăng. Ở các nước phát triển, vi khuẩn là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh.
Nguyên nhân 1: Áp xe gan do vi khuẩn
Có thể một ổ hoặc nhiều ổ áp-xe. Một nghiên cứu cho thấy thùy phải bị ảnh hưởng ở 74%, thùy trái 16% và cả hai thùy là 10%.
Hầu hết đều xảy ra thứ phát. Tức là do nhiễm trùng từ ổ bụng. Do các bệnh như viêm đường mật do sỏi, do hẹp hoặc do khối u ác tính, viêm túi thừa, viêm ruột thừa, bệnh Crohn, loét dạ dày biến chứng thủng gây ra.
Có thể xảy ra sau sinh thiết gan hoặc tắc stent/ống thông đường mật.
Viêm nội tâm mạc nhiễm trùng và nhiễm trùng răng cũng là những nguyên nhân có thể gặp.
Các vi khuẩn gây ra áp xe gan thường có nguồn gốc từ đường ruột.
- Klebsiella pneumoniae là vi khuẩn thường gặp nhất.
- Những vi khuẩn khác bao gồm Escherichia coli and Bacteroides, Enterococci.
- Tụ cầu và phế cầu tán huyết thường gây bệnh sau khi nhiễm trùng răng hoặc gây viêm nội tâm mạc.
- Các vi sinh vật cơ hội thường gặp ở những bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch.
Nguyên nhân 2: Áp xe gan do vi sinh vật
Ngoài ra cũng có thể do vi sinh vật đi ngược theo đường mật vào trong gan gây nhiễm khuẩn khu trú.
Nguyên nhân 3: Áp xe gan do nấm
Do nấm, loại nấm này đa số thuộc họ Candida.
Nguyên nhân 4: Áp xe gan do amip
Amip là một loại ký sinh trùng. Đây là loại nguyên sinh vật (protozeaire) thuộc họ Entamoeba.
Áp xe gan do amip là do thể hoạt động gây bệnh của amip gây ra, thường gặp sau bệnh lỵ amip hoặc lỵ mãn tính.
Ở người có 4 loại:
- Entamoeba.
- Endolima.
- Pseudolima.
- Dientamoeba.
Chỉ có loại E.histolytica còn gọi là E. hoạt động là gây bệnh. Thể E.minuta sống cộng sinh không gây bệnh trong đại tràng và dạng kén gây lây lan bệnh. Nhiễm amip thường xuất hiện ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới do tình trạng đông đúc và vệ sinh kém (gọi là vùng dịch tễ bệnh).
Lây truyền bệnh qua con đường phân – miệng. Amip xâm nhập qua niêm mạc ruột và có thể đi vào trong tĩnh mạch cửa.
Histolytica gây ra viêm đại tràng amip và bệnh lỵ. Nhưng áp xe gan là dạng bệnh lý nhiễm ở ngoài đường ruột thường gặp nhất.
Áp xe gan có thể xuất hiện mà không có bệnh sử viêm đại tràng trước đó. Nó cũng có thể xuất hiện sau nhiều tháng, nhiều năm du lịch đến vùng dịch tễ bệnh.
Ổ áp-xe thường gặp ở thùy phải với tần suất 80%.
Nguyên nhân 5: Những người bị suy giảm miễn dịch dễ mắc áp xe gan
Một nghiên cứu ở Pháp cho thấy 17,5% người lớn mắc bệnh có đái tháo đường.
Xơ gan là một yếu tố nguy cơ của bệnh này.
Ở trẻ sơ sinh, đây có thể là một biến chứng của sự thông nối tĩnh mạch rốn. Ở trẻ lớn và thiếu niên hay gặp ở người bị suy giảm miễn dịch hoặc chấn thương.
Xem thêm bài viết: Áp xe phổi – Các triệu chứng, cách phòng và điều trị
Nguồn tham khảo: Sức khỏe & Đời sống
Đừng quên ghé MedPlus mỗi ngày để cập nhật thêm nhiều tin tức tổng hợp nhé!