Bướu cổ là gì?
Tuyến giáp nằm ở phần dưới phía trước của cổ, tựa lên khí quản. Nhiệm vụ của tuyến giáp là tạo ra hormone để giúp kiểm soát nhịp tim, nhiệt độ và sự tăng trưởng của cơ thể. Sự xuất hiện của khối u lồi ra xuất phát từ tuyến giáp là bướu cổ (bướu tuyến giáp).
Bướu cổ được xếp thành 3 nhóm:
- Dạng lành tính
- Dạng ác tính (ung thư)
- Rối loạn chức năng nội tiết tuyến giáp
Tùy theo trường hợp mà những bướu này sẽ có hoặc sẽ không là thay đổi chức năng của tuyến giáp (cường giáp, bình giáp và suy giáp).
Có rất nhiều nguyên nhân gây bệnh bướu cổ:
Thiếu hụt iod
Thiếu hụt iod được xem là nguyên nhân chủ yếu nhất gây ra bướu cổ dạng lành tính. Khi không hấp thu đủ iod cần thiết, tuyến giáp sẽ bị giảm sản sinh hormone. Để có đủ lượng hormone cần thiết cho cơ thể, chúng đành phải lấy “lượng bù chất” bằng cách tự tăng kích thước để tiếp tục sản xuất hormone. Từ đó tạo thành bướu cổ.
Tuy nhiên, bổ sung đủ iod sẽ không làm mất hoàn toàn khả năng mắc bệnh. Dư thừa iod cũng gây ra bướu cổ. Đối với những người ăn theo chế độ thuần chay, tỉ lệ bị bướu cổ sẽ tăng cao hơn do iod trong thực vật ít. Vì thế nên bổ sung vừa đủ iod cho cơ thể để giảm nguy cơ mắc bệnh.
Rối loạn nội tiết tố nữ
Bướu cổ thường hay xảy ra ở phụ nữ, đặc biệt là trong những giai đoạn như: dậy thì, mang thai, đang cho con bú hay mãn kinh. Trong những giai đoạn này, nhu cầu hormone tuyến giáp tăng và oestrogen gây ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa hormone ở tuyến giáp.
Cường giáp
Đây là một bệnh lý của tuyến giáp, thường là hậu quả của bệnh basedow gây ra. Lúc này, hormone của tuyến giáp được sản xuất vượt mức nhu cầu của cơ thể. Tuyến giáp bị tấn công bởi hệ miễn dịch của cơ thể (chứng rối loạn tự miễn dịch) khiến tuyến giáp sưng lên.
Môi trường sống
Sống trong môi trường nhà ở chật chội, không vệ sinh có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Ở một số nơi, nguồn nước sử dụng hằng ngày có độ cứng cao do mang nhiều chất như flo, canxi, hay magie… gây ảnh hưởng đến quá trình tổng hợp hormone của tuyến giáp và gây bệnh.
Thuốc
Một số loại thuốc gây ức chế tập trung iod sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh như: muối lithi được chỉ định dùng trong chuyên khoa tâm thần, các loại thuốc chứa iod trị hen, thuốc trị thấp khớp, thuốc chống rối loạn nhịp tim và thuốc cảm quang.
Xạ trị cũng có thể khiến tuyến giáp bị kích thích dẫn đến tình trạng sưng to ra.
Một số nguyên nhân khác dẫn đến bướu cổ
- Di truyền: thường do chứng rối loạn tổng hợp hormone tuyến giáp bẩm sinh.
- Bệnh mạn tính: viêm đại tràng mạn, tiêu chảy mạn, bệnh thận mạn,… sẽ làm rối loạn quá trình hấp thụ và đào thải iod.
- Ngoài ra, nguyên nhân có thể xuất phát từ thực phẩm: các loại rau họ cải, măng, khoai mì,… có chứa chất kháng giáp sẽ khiến cho tuyến giáp bị phình ra.
Đọc thêm bài viết : 8 dấu hiệu bệnh Alzheimer’s
Nguồn tham khảo: NHS
Đừng quên ghé MedPlus.vn mỗi ngày để cập nhật thêm nhiều tin tức tổng hợp nhé!