Táo bón là tình trạng mà nhiều người thường gặp phải sau quá trình phẫu thuật. Điều này khiến các bệnh nhân lo lắng không biết cơ thể có đang gặp phải biến chứng hậu phẫu nào hay không? Vậy, nguyên nhân của hiện tượng táo bón sau mổ là gì?
Tham khảo ngay những thông tin được tổng hợp trong bài viết dưới đây của MedPlus để hiểu rõ hơn về vấn đề táo bón sau mổ này.
Bị táo bón sau phẫu thuật có bình thường không?
Táo bón sau mổ là tình trạng khá phổ biến. Ước tính lên đến 30% phụ nữ bị táo bón nghiêm trọng sau khi phẫu thuật vùng chậu, phẫu thuật thay khớp háng hoặc thay khớp gối.
Theo tiến sĩ Jemiel Nejim, bác sĩ gây mê của Bệnh viện Phẫu thuật Đặc biệt (Hoa Kỳ): “Việc bệnh nhân bị táo bón ngay sau khi phẫu thuật là điều khá phổ biến, thậm chí là đã được dự đoán trước.”
Như vậy, có thể thấy được, hiện tượng táo bón sau mổ là điều rất bình thường. Vì vậy, bạn không nên quá lo lắng nếu đang gặp phải vấn đề tương tự này.
Thực tế, có nhiều yếu tố góp phần gây ra táo bón sau phẫu thuật. Đối với các loại phẫu thuật trong ổ bụng, phẫu thuật ruột, thay khớp háng hoặc đầu gối, phẫu thuật lưng… nguyên nhân chính gây ra táo bón là phương thức phẫu tác động trực tiếp đến nhu động ruột. Đối với các loại phẫu thuật khác, táo bón sau mổ gây ra do các yếu tố phụ nhiều hơn là do phương thức phẫu thuật.
Top 6 nguyên nhân bị táo bón sau mổ
Có một số lý do tại sao bệnh nhân sau khi phẫu thuật dễ bị táo bón, bao gồm:
1. Tác dụng phụ của thuốc giảm đau
Thủ phạm phổ biến nhất gây táo bón sau mổ là các loại thuốc kê đơn để giảm đau. Điển hình là Opioid – một loại thuốc giảm đau mạnh. Những loại thuốc này thường được dùng sau khi phẫu thuật để kiểm soát cơn đau. Một trong những tác dụng phụ nổi tiếng của tất cả các loại thuốc giảm đau nhóm Opioid là táo bón. Theo thống kê, Opioid gây ra tình trạng táo bón ở 40% bệnh nhân.
Cơ chế của thuốc giảm đau này là làm chậm sự di chuyển của thức ăn qua đường ruột. Điều này làm cho cơ thể có thêm thời gian để loại bỏ nước và có thể gây ra tình trạng phân khô hơn bình thường.
Opioid cũng có thể làm giảm nhu cầu đi tiêu, lâu dần sẽ khiến bệnh nhân bị táo bón lâu ngày.
2. Chế độ ăn trước và sau phẫu thuật bị thay đổi
Thức ăn có tác dụng kích thích hệ tiêu hóa và giữ cho mọi thứ luôn vận động. Tuy nhiên, để chuẩn bị cho quá trình phẫu thuật, nhiều người thường được yêu cầu không được ăn gì trước khi mổ. Khi không có thực phẩm nạp vào, hệ tiêu hóa không thể đào thải phân ra ngoài. Điều này làm thay đổi thói quen đào thải bình thường của cơ thể. Sự thay đổi này có thể dẫn đến tình trạng táo bón.
Chế độ ăn cũng có thể bị thay đổi sau khi phẫu thuật. Sau khi mổ, bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân không được ăn thức ăn đặc hoặc thậm chí phải nhịn ăn trong một hoặc hai ngày. Những thực phẩm được phép ăn, phải kiêng ăn, cùng với liều lượng nhất định thường sẽ khác xa so với thói quen ăn uống thường ngày. Ngay cả khi ăn theo thực đơn của bệnh viện cũng có thể là một thay đổi lớn so với chế độ ăn uống bình thường. Những sự thay đổi này là nguyên nhân gây ra táo bón.
3. Táo bón sau mổ do cơ thể bị thiếu nước
Tương tự như việc ăn trước khi mổ, bệnh nhân cũng có thể được yêu cầu chỉ uống một lượng nhỏ hay thậm chí là nhịn uống nước trước ca phẫu thuật. Việc hấp thụ quá ít chất lỏng khiến cơ thể bị rối loạn chức năng đào thải. Không những thế, khi cơ thể bị thiếu nước, chất lỏng trong phân sẽ ít hơn. Điều này có thể khiến phân bị khô và cứng, gây ra vấn đề khó đi tiêu.
4. Ít vận động
Hoạt động thể chất là một trong những yếu tố kích thích nhu động ruột. Tuy nhiên, sau khi phẫu thuật, bệnh nhân thường phải dành phần lớn thời gian nghỉ ngơi trên giường để phục hồi sức khỏe. Điều này có thể làm chậm quá trình đi tiêu của cơ thể và kích hoạt cơn táo bón.
5. Táo bón sau mổ do ảnh hưởng của thuốc gây mê
Thuốc mê không chỉ giúp đưa bệnh nhân chìm vào giấc ngủ. Công dụng của thuốc này còn làm tê liệt các cơ bắp, bao gồm cả ruột. Ruột của bệnh nhân có thể bị tê liệt trong quá trình phẫu thuật cùng với tay, chân và các bộ phận khác. Điều này làm ngừng các cơn co thắt cơ để đẩy thức ăn dọc theo đường ruột. Cho đến khi thuốc gây mê hết tác dụng, thức ăn mới tiếp tục được “di chuyển” bên trong đường ruột. Đây chính là lý do khiến nhiều người bị táo bón sau mổ.
6. Một số yếu tố khác
Ngoài 5 nguyên nhân phổ biến trên, vẫn còn một số yếu tố gây ra tình trạng táo bón sau mổ. Cụ thể là:
- Chứng sưng, viêm do chấn thương phẫu thuật hoặc các biến chứng như nhiễm trùng
- Căng thẳng, lo lắng và trầm cảm. Bệnh nhân có thể cảm thấy choáng ngợp, lo lắng thái quá sau khi phẫu thuật, từ đó dẫn đến căng thẳng và gây ra táo bón. Ngược lại, cảm giác táo bón cũng có thể làm tăng thêm căng thẳng. Điều này tạo ra một vòng luẩn quẩn khiến tình trạng táo bón kéo dài.
- Các bệnh cơ bản như bệnh Parkinson, rối loạn tuyến giáp, hội chứng ruột kích thích… cũng có thể gây ra táo bón sau mổ.
Hy vọng những thông tin trong bài viết trên đã giúp bạn hiểu được nguyên nhân của tình trạng táo bón sau mổ, cũng như những cách trị táo bón sau khi phẫu thuật.
Cảm ơn bạn đã dành thời gian đọc bài viết này của chúng tôi. Đừng quên ghé thăm songkhoe.medplus.vn hàng ngày để cập nhật thêm những thông tin mới nhất bạn nhé.
Bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Nguồn: Constipation After Surgery: Why it’s Common & How to Treat it
Mời bạn đọc tham khảo thêm các bài viết mới nhất: