Bảo hiểm là biện pháp chuyển giao rủi ro được thực hiện thông qua hợp đồng bảo hiểm, trong đó bên mua bảo hiểm chấp nhận trả phí bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm cam kết bồi thường hoặc trả tiền bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm.
Tuy nhiên, trước khi mua bảo hiểm, bạn cần nắm rõ các nguyên tắc bảo hiểm để đảm bảo tối đa quyền lợi của bản thân. Vậy bảo hiểm có những nguyên tắc nào? Hãy cùng Medplus tìm hiểu chi tiết 6 nguyên tắc bảo hiểm cần biết khi tham gia bảo hiểm dưới đây nhé.
1. 6 nguyên tắc bảo hiểm quan trọng cần biết
1.1. Nguyên tắc phải trung thực tuyệt đối
Các bên tham gia bảo hiểm cần trung thực tuyệt đối, tin tưởng lẫn nhau. Các nội dung, giao dịch trong giao kết hợp đồng cần được kê khai trung thực, chính xác. Đây là nguyên tắc bảo hiểm quan trọng mà các bên liên quan cần tôn trọng và thực hiện nghiêm túc.
1.1.1. Đối với người tham gia bảo hiểm
Người tham gia bảo hiểm có nghĩa vụ phải khai báo đầy đủ và chính xác các thông tin liên quan đến giao kết hợp đồng bảo hiểm do doanh nghiệp bảo hiểm quy định. Đây là trách nhiệm mà bên tham gia bảo hiểm tự giác thực hiện mà không cần phải có sự bắt buộc yêu cầu khai báo. Điều này giúp làm giảm chi phí đánh giá rủi ro bảo hiểm có thể xảy ra, góp phần giải quyết tốt nhất quyền lợi bảo hiểm.
Một số yếu tố quan trọng phải trong các loại bảo hiểm kể đến như:
- Bảo hiểm nhà: Nguyên vật liệu xây dựng, thiết kế, vị trí…
- Bảo hiểm con người: Độ tuổi, nghề nghiệp, thói quen, tình trạng sức khỏe, tiền sử bệnh tật…
- Bảo hiểm ô tô: Loại xe, thời gian sử dụng, tiền sử tai nạn…
Trước khi giao kết hợp đồng bảo hiểm, bên tham gia bảo hiểm cần khai báo trung thực các yếu tố quan trọng trong bảo hiểm. Việc khai báo không đầy đủ hoặc sai sự thật đồng nghĩa với việc vi phạm nguyên tắc trung thực tuyệt đối. Khi này, hợp đồng bảo hiểm có thể bị hủy bỏ.
1.1.2. Đối với công ty bảo hiểm
Không chỉ bên tham gia bảo hiểm mà công ty cung cấp dịch vụ bảo hiểm cũng cần phải tôn trọng và thực hiện nguyên tắc trung thực tuyệt đối. Công ty bảo hiểm có nghĩa vụ phải cung cấp đầy đủ và chính xác các thông tin có trong hợp đồng bảo hiểm.
Bên cạnh đó, công ty bảo hiểm phải giải thích rõ các điều khoản, nghĩa vụ và quyền lợi của người tham gia bảo hiểm, giải đáp những thắc mắc để người tham gia hiểu rõ nhất về hợp đồng bảo hiểm. Nếu công ty bảo hiểm vi phạm nguyên tắc nguyên tắc bảo hiểm này, bên tham gia bảo hiểm có quyền đơn phương đình chỉ hợp đồng và yêu cầu được bồi thường thiệt hại.
Xem thêm: TOP 15+ công ty bảo hiểm sức khỏe Tốt và Uy Tín nhất năm
1.2. Nguyên tắc quyền lợi có thể được bảo hiểm
Bất cứ người nào khi mua bảo hiểm cũng có lợi ích, quyền lợi bảo hiểm đính kèm. Đây có thể là quyền lợi đã có từ trước hoặc sẽ có trong tương lai của đối tượng bảo hiểm.
Quyền lợi có thể được bảo hiểm tùy thuộc vào loại bảo hiểm và đối tượng được bảo hiểm. Cụ thể:
Đối với bảo hiểm phi nhân thọ
- Bảo hiểm tài sản: Người được bảo hiểm sẽ có mối liên hệ với người mua bảo hiểm được công nhận bởi pháp luật. Mối liên hệ như chủ sở hữu, quyền lợi và trách nhiệm với tài sản như mượn, thuê…
- Bảo hiểm trách nhiệm dân sự: Theo quy định của luật dân sự.
Đối với bảo hiểm nhân thọ
- Quyền lợi có thể được bảo hiểm là mối quan hệ giữa bên mua bảo hiểm và người được bảo hiểm.
- Quyền lợi này tồn tại ở nhiều mối quan hệ như cha/mẹ, vợ/chồng, con cái, anh/chị/em, người nuôi dưỡng, giám hộ hợp pháp.
Không chỉ với cá nhân mua bảo hiểm nhân thọ, tổ chức mua bảo hiểm cho nhân viên, khách hàng của họ cũng được quyền lợi có thể được bảo hiểm theo nguyên tắc bảo hiểm này quy định.
Người mua bảo hiểm và đối tượng bảo hiểm phải tồn tại quyền lợi có thể được bảo hiểm. Do đó, trước khi phát hành hợp đồng, doanh nghiệp bảo hiểm cần kiểm tra mối liên hệ theo quy định của từng loại hợp đồng.
1.3. Nguyên tắc bảo hiểm số đông bù số ít
Số đông bù số ít là một trong các nguyên tắc bảo hiểm quan trọng. Dựa trên số lượng khách hàng đủ lớn, doanh nghiệp bảo hiểm có thể tính toán khá chính xác khả năng xảy ra sự kiện bảo hiểm. Từ có có thể tính phí bảo hiểm và quản lý các chi phí liên quan, đặc biệt là khoản dự phòng chi trả.
Các rủi ro bảo hiểm mang tính ngẫu nhiên, là sự cố không mong muốn, không ai có thể biết chính xác là gì, xảy ra ở đâu, khi nào và là số ít. Nguyên tắc bảo hiểm số đông bù số ít chính là cơ sở khoa học của bảo hiểm.
Nguyên tắc bảo hiểm số đông bù số ít được áp dụng khi:
- Các rủi ro và mức độ tổn thất từ rủi ro tương tự: Đối tượng được bảo hiểm sẽ được phân nhóm theo tiêu thức thích hợp. Chẳng hạn: Với rủi ro là tai nạn giao thông, người ta sẽ quan sát, thống kê mức độ thương tật, tổn thất của số lượng lớn vụ tai nạn trong 1 khoảng thời gian nào đó.
- Các rủi ro tổn thất phải độc lập với nhau: Các rủi ro cần phải độc lập với nhau, việc xảy ra hay không xảy ra rủi ro này không ảnh hưởng đến khả năng xảy ra của rủi ro khác.
1.4. Nguyên tắc bồi thường
Nguyên tắc bồi thường là nguyên tắc bảo hiểm bạn cần chú ý để bảo vệ quyền lợi bản thân khi tham gia bảo hiểm. Khi rủi ro bảo hiểm xảy ra, doanh nghiệp bảo hiểm phải bồi thường cho bên được bảo hiểm một khoản nào đó để đảm bảo về vấn đề tài chính cho bên được bảo hiểm. Sau khi nhận được bồi thường, vị trí tài chính bên được bảo hiểm sẽ giống như khi chưa có rủi ro xảy ra, không hơn không kém.
Nguyên tắc bồi thường góp phần ổn định tài chính, giúp bên được bảo hiểm có thể khôi phục lại vị thế như khi chưa xảy ra rủi ro tổn thất. Số tiền được bồi thường không nhiều hơn so với tổn thất mà bên được bảo hiểm gánh chịu.
Tuy nhiên, không phải khi nào có tổn thất đều được bảo hiểm chi trả, bồi thường. Chỉ có tổn thất do rủi ro bảo hiểm gây ra thì doanh nghiệp bảo hiểm mới có trách nhiệm bồi thường. Các bên tham gia bảo hiểm không được lợi dụng nguyên tắc bồi thường của bảo hiểm để trục lợi.
Xem thêm: Điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm
Nếu bên được bảo hiểm tham gia nhiều hợp đồng bảo hiểm khác nhau từ một hoặc nhiều doanh nghiệp bảo hiểm khác nhau thì tổng số tiền bồi thường từ các hợp đồng bảo hiểm không được vượt quá giá trị tổn thất. Tùy theo tỷ lệ phần trách nhiệm đã nhận bảo hiểm để các doanh nghiệp bảo hiểm có khoản đóng góp bồi thường tương ứng (nguyên tắc đóng góp tổn thất).
1.5. Nguyên tắc khoán
Nguyên tắc khoán cũng là một trong các nguyên tắc bảo hiểm quan trọng cần biết. Nguyên tắc khoán thường áp dụng cho hợp đồng bảo hiểm con người, nhất là bảo hiểm nhân thọ. Căn cứ vào số tiền bảo hiểm đã được giao kết và các điều đã thỏa thuận trong hợp đồng, doanh nghiệp bảo hiểm sẽ chi trả cho bên được bảo hiểm khi sự kiện bảo hiểm xảy ra.
Mức tiền chi trả đã được khoán khi giao kết hợp đồng, là cam kết giữa bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm, không phải là tiền bồi thường thiệt hại. Với nguyên tắc bảo hiểm này, người được bảo hiểm có thể nhận được quyền lợi bảo hiểm từ các hợp đồng bảo hiểm con người khác nhau.
1.6. Nguyên tắc nguyên nhân gần
Để bảo vệ quyền lợi, khách hàng cần nắm được nguyên tắc bảo hiểm này. Nguyên nhân gần là nguyên nhân đã hiện hữu, có sự chi phối đến tổn thất mà bên được bảo hiểm gánh chịu. Nó không nhất thiết là nguyên nhân đầu tiên hay cuối cùng để gây nên tổn thất nhưng là nguyên nhân mạnh nhất để gây tổn thất.
Tổn thất do nguyên nhân này gây ra được chi trả bảo hiểm nhưng do nguyên do khác gây ra có thể không được chi trả bảo hiểm. Do đó, cần phải xác định được nguyên nhân gây tổn thất đó có được chi trả bảo hiểm hay không. Để làm được điều này, người ta áp dụng nguyên tắc nguyên nhân gần.
Những nguyên nhân gần được xác định để chi trả bảo hiểm là:
1. Các nguyên nhân xảy ra đồng thời
Doanh nghiệp bảo hiểm chịu trách nhiệm chi trả cho tổn thất gây ra do xảy ra sự kiện được bảo hiểm. Nếu có nhiều nguyên nhân xảy ra đồng thời mà bên doanh nghiệp bảo hiểm không thể phân loại được sự kiện nào được bảo hiểm và sự kiện nào không được bảo hiểm thì phải chịu trách nhiệm đối với toàn bộ các tổn thất.
2. Chuỗi các sự kiện liên tục
Khi có sự kiện bảo hiểm liên tục xảy ra, doanh nghiệp bảo hiểm sẽ chi trả cho tổn thất đầu tiên do sự kiện bảo hiểm gây ra, miễn là trước đó không có rủi ro loại trừ nào xảy ra.
3. Chuỗi các sự kiện gián đoạn
Khi có chuỗi các sự kiện gián đoạn xảy ra, nguyên nhân gần gây nên tổn thất được xác định là nguyên nhân gây sự kiện gián đoạn cuối cùng. Lúc này, doanh nghiệp bảo hiểm sẽ chi trả, bồi thường nếu tổn thất là do sự kiện bảo hiểm gây ra.
Xem thêm các thuật ngữ bảo hiểm quan trọng khác:
- Người được bảo hiểm là gì?
- Đối tượng bảo hiểm là gì?
- Người thụ hưởng bảo hiểm là gi?
- Tuổi bảo hiểm là gì?
- Phạm vi bảo hiểm là gì?
- Nguyên tắc bồi thường trong bảo hiểm
2. Kết luận
Qua bài viết, Medplus hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về 6 nguyên tắc bảo hiểm quan trọng này. Tham gia bảo hiểm là giải pháp bảo vệ tài chính hiệu quả, hãy đầu tư cho bản thân và gia đình những sản phẩm bảo hiểm để tối đa nhu cầu chăm sóc sức khỏe bạn nhé.
Xem thêm: