Ngón tay cò súng là bệnh gì?
Ngón tay cò súng là tình trạng các ngón tay gặp khó khăn khi duỗi, duỗi không tự nhiên hoặc đau khi cố gắng duỗi. Ngón tay thường bị ảnh hưởng là ngón trỏ hoặc giữa do bao gân của các ngón này dài.
Bệnh ngón tay cò súng, hay ngón tay bật khiến cho ngón tay bị cứng ở một tư thế. Bệnh chủ yếu tác động đến lớp mô xung quanh gân ngón tay gọi là bao gân. Gân là các mô sợi dày gắn cơ với xương. Viêm bao gân làm cho gân không chuyển động một cách trơn tru được, nên ngón tay bị khóa tại chỗ.
Tình trạng viêm tiến triển gây đau khi gấp duỗi các ngón này. Đồng thời việc cử động bị gián đoạn bởi “hiện tượng bật” tại một vị trí nhất định của ngón, thường ở khớp giữa ngón tay (khớp liên đốt gần).
Ảnh hưởng của bệnh
Bệnh trở nặng khiến bệnh nhân cảm thấy đau liên tục và tăng khi vận động nắm chặt bàn tay. Bệnh nhân thường có dấu hiệu cứng tay khi gấp ngón, khó khăn trong việc sinh hoạt, cầm nắm đồ vật hằng ngày. Mất ngủ thường xuyên và các bệnh nhân thường tỉnh giấc trong tình trạng ngón tay cò súng.
Nguyên nhân của bệnh ngón tay cò súng
Nguyên nhân gây ngón tay cò súng chưa được xác định rõ. Tuy nhiên chấn thương khu trú và cử động ngón lặp đi lặp lại làm tăng tần suất mắc bệnh này. Vì vậy, bệnh hay gặp ở tay thuận.
Ngón tay cò súng là do viêm và sưng gân cơ gấp ngón tay gây chèn ép lên đầu xương đốt bàn. Các xương vừng trong vùng này có thể chèn ép và gây chấn thương gân. Chấn thương thường được tạo bởi vận động lặp lại hoặc lực ép lên gân khi gân đi qua vị trí đó.
Ai có nguy cơ mắc bệnh chứng bệnh này?
Mọi độ tuổi đều có thể bị ngón tay cò súng. Bệnh thường thấy ở những người trên 45 tuổi và ở nữ nhiều hơn nam. Bệnh được cho là nguy cơ nghề nghiệp của nha sĩ, thợ may và thợ mổ gia súc.
Trên bệnh nhân mắc một số bệnh lý sau, cũng tăng tỷ lệ bị ngón tay cò súng như:
- Đái tháo đường
- Hội chứng ống cổ tay
- Viêm gân De Quervain
- Suy giáp
- Viêm khớp dạng thấp
- Gút
- Bệnh thận mận
Triệu chứng và dấu hiệu của bệnh ngón tay cò súng
Ngón tay thường bị cố định, kẹt hoặc khóa trong tư thế gập khi vận động ngón tay. Cần phải có ai đó kéo thẳng hoặc bẻ về vị trí cũ. Đau xảy ra trên vùng gân và thường đau nhiều hơn khi vận động. Ngoài ra cũng có thể xuất hiện sưng. Người lớn thường bị ngón giữa còn trẻ em thường bị ngón tay cái.
Các triệu chứng bao gồm:
- Cứng khớp ngón tay, đặc biệt là vào buổi sáng
- Cảm giác bật hoặc tách đau đớn khi bạn uốn gập hoặc duỗi thẳng một ngón tay
- Đau nhức hoặc sưng tấy ở trong lòng bàn tay, tại gốc ngón tay bị tật
- Ngón tay bị tật bị cứ giữ nguyên tư thế bị uốn gập, sau đó đột ngột bật thẳng ra
- Ngón tay bị tật bị khóa ở tư thế bị uốn gập và bạn không thể duỗi thẳng ra được
Triệu chứng ban đầu có vẻ không nghiêm trọng nhưng dần dần, những triệu chứng này sẽ trở nên nặng hơn. Hội chứng ngón tay bật thường xảy ra vào buổi sáng khi bạn nắm lấy một thứ gì đó hoặc khi bạn duỗi thẳng ngón tay của mình.
Chẩn đoán bệnh như thế nào?
Đầu tiên, trước khi tiến hành khám tay, bác sĩ phẫu thuật sẽ cần nắm được bệnh sử đầy đủ của bạn. Ngón tay cò súng là một bệnh được chẩn đoán dễ dàng trên lâm sàng bởi bác sĩ chuyên khoa nội khớp có kinh nghiệm. Việc chẩn đoán có thể gặp khó khăn khi bệnh ở giai đoạn sớm. Các xét nghiệm máu và hình ảnh học như X-quang bàn tay để chẩn đoán là không cần thiết.
- Hỏi bệnh Ngón tay hơi cứng, khó gập và nghe tiếng cục khi duỗi thẳng. Nặng hơn thì ngón tay có thể bị khóa ở tư thế gập.
- Lâm sàng Nhìn thấy ngón tay khóa ở tư thế gập hoặc duỗi nghe tiếng cục. Sờ thấy khối u ở vị trí kẹt gân, mặt lòng khớp bàn đốt.
- Cận lâm sàng Siêu âm (thường ngón tay thứ 03): đánh giá bề dày của ròng rọc và nốt gân.
- Chẩn đoán: Ngón tay cò súng ngón số mấy? Tay trái hay tay phải?
Cách điều trị ngón tay cò súng
Cách điều trị tốt nhất là làm giảm viêm và khôi phục chuyển động trượt bình thường của gân ở trong bao gân. Ở những trường hợp nhẹ, các triệu chứng có thể được cải thiện bằng cách tránh một số công việc gây ra bệnh. Cho ngón tay nghỉ ngơi bằng một loại nẹp đặc biệt có thể giúp ích.
Các trường hợp bệnh nặng hơn có thể tiêm thuốc steroid (cortisone) vào gân qua lòng bàn tay. Tiêm thuốc làm giảm triệu chứng ở 65% bệnh nhân. Các triệu chứng thường biến mất trong 3-5 ngày và ngón tay hết bị khóa trong 2-3 tuần.
Nếu vấn đề vẫn tiếp tục, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật bằng cách gây tê nơi sẽ mổ. Sau đó, bác sĩ sẽ cắt một đường nhỏ ở lòng bàn tay và mở dải mô bao chặt quanh gân ra. Đôi khi có thể thực hiện phẫu thuật bằng đầu kim mà không cần phải rạch.
Các phương pháp ngăn ngừa ngón tay cò súng
Ngoại trừ các tình trạng ảnh hưởng do bệnh kèm theo như đái tháo đường, gút,…bạn hoàn toàn có thể hạn chế các yếu tố nguy cơ như:
- Điều chỉnh thời gian làm việc cho bàn tay, ngón tay của mình.
- Cho phép các ngón tay được nghỉ ngơi, thư giãn.
Đối với trường hợp mắc bệnh ngón tay bật có thể được hạn chế nếu bạn:
- Làm theo chỉ dẫn của bác sĩ
- Hiểu rằng ngón tay cò súng có thể tác động bất kỳ ngón tay nào. Nếu bệnh xảy ra ở nhiều hơn một ngón, bác sĩ sẽ loại trừ khả năng bị bệnh khác như tiểu đường trước khi bắt đầu điều trị.
Bài viết đã cung cấp cho bạn thông tin cơ bản về bệnh ngón tay cò súng. Hy vọng giúp bạn có thể bổ sung kiến thức nhằm phát hiện được bệnh sớm hoặc phòng tránh các nguy cơ tiềm ẩn. Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Không thể bằng lời khuyên của bác sĩ chuyên khoa. Nếu bạn đang có các dấu hiệu trên hãy đến ngay các cơ sở y tế gần nhất để thăm khám và điều trị kịp thời bạn nhé.
Các bài viết liên quan:
- Phòng khám chỉnh hình và cơ xương khớp BS Đình Lâm
- Tìm hiểu hiện tượng ngón tay cò súng (ngón tay bật) ở trẻ em
Nguồn tham khảo: Tổng hợp