Khi mang thai cho đến lúc sinh, phụ nữ phải trải qua nhiều giai đoạn khó khăn và lo lắng. Một trong những nỗi lo của phụ nữ khi mang thai là nhau tiền đạo.
Hãy cùng Medplus tìm hiểu về biến chứng này và những lưu ý cũng như cách phòng tránh tốt cho các bà mẹ qua bài viết dưới đây.
1. Nhau tiền đạo là gì?
Nhau tiền đạo là một biến chứng khi mang thai, trong đó nhau thai (cơ quan phát triển trong tử cung để cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho em bé) bám thấp trong tử cung, che phủ toàn bộ hoặc một phần cổ tử cung.
Thông thường, nhau thai bám vào phần trên của tử cung, cách xa cổ tử cung, cho phép cung cấp máu và oxy hóa tối ưu cho nhau thai – và lối thoát an toàn cho em bé trong quá trình chuyển dạ và sinh nở.
Nhau tiền đạo có thể gây ra vấn đề sau này trong thai kỳ, vì nó có thể gây chảy máu nghiêm trọng, dẫn đến sinh non, thậm chí là tử vong mẹ.
Trong nhiều trường hợp, nhau tiền đạo sẽ tự biến mất bằng cách di chuyển lên thành tử cung ra khỏi lỗ cổ tử cung (hoặc lỗ thông cổ tử cung). Tuy nhiên, tình trạng này vẫn tồn tại ở 0,3% đến 0,5% các trường hợp mang thai khi sinh, cần phải mổ lấy thai (hoặc mổ lấy thai).
2. Triệu chứng của nhau tiền đạo
Triệu chứng phổ biến nhất (và đáng chú ý) của nhau tiền đạo là chảy máu âm đạo màu đỏ tươi, không đau trong tam cá nguyệt thứ hai (thai từ tháng 4-6). Nó cũng có thể xảy ra đôi khi trong tam cá nguyệt thứ ba (3 tháng cuối kỳ).
Tuy nhiên, không phải tất cả phụ nữ mang thai bị nhau tiền đạo đều gặp phải triệu chứng này – khoảng một phần ba không có bất kỳ hiện tượng chảy máu nào. Một số phụ nữ thỉnh thoảng có cảm giác bị co thắt. Nếu không, tình trạng này không có các dấu hiệu nhận biết khác.
3. Chẩn đoán
Nhau tiền đạo thường được chẩn đoán nhiều nhất khi khám siêu âm. Nếu một phụ nữ bị ra máu, siêu âm có thể được thực hiện để kiểm tra vị trí của nhau thai. Ngoài ra, chăm sóc tiền sản điển hình bao gồm siêu âm định kỳ vào khoảng tuần thứ 20 của thai kỳ, nơi các bác sĩ kiểm tra tình trạng này. Tin tốt là 90% (hoặc hơn) các trường hợp nhau tiền đạo đều tự hết.
Một số phụ nữ có thể nhận được chẩn đoán nhau tiền đạo khi họ bắt đầu gặp các triệu chứng như chảy máu hoặc co thắt tử cung sớm, điều này có thể khiến bác sĩ phải đánh giá vị trí của nhau thai. Việc kiểm tra này cũng được thực hiện bằng siêu âm.
4. Nguyên nhân và các yếu tố rủi ro của nhau tiền đạo
Nguyên nhân của việc xảy ra nhau tiền đạo là không chắc chắn. Nó có thể chỉ là một sự bất thường ngẫu nhiên, vì vị trí của nhau thai trong tử cung của mỗi người phụ nữ là khác nhau (khi mang thai).
Người ta ước tính rằng từ 1% đến 15% (hoặc hơn) phụ nữ có thể bị nhau tiền đạo vào một thời điểm nào đó trong thai kỳ của họ. Tuy nhiên, nó chỉ ảnh hưởng đến khoảng 1 trong 200 phụ nữ trong tam cá nguyệt thứ ba.
Tỷ lệ tình trạng này xảy ra trong thai kỳ của bạn tăng lên nếu bạn có một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ sau:
- Mang thai muộn (35 tuổi trở lên)
- Mang thai nhiều hơn một em bé (ví dụ: sinh đôi hoặc sinh ba)
- Sử dụng cocain
- Tăng số lần sinh (số lần mang thai)
- Điều trị vô sinh
- Phẫu thuật tử cung trước đây, bao gồm mổ lấy thai (bất kể loại vết mổ)
- Phá thai trước
- Hút thuốc lá
- Đối với những phụ nữ đã từng bị nhau tiền đạo, tỷ lệ tái phát ở những lần mang thai tiếp theo được ước tính là từ 2% đến 3%.
5. Các loại nhau tiền đạo
Các loại nhau thai tiền đạo được xác định tùy theo mức độ che phủ của nhau thai. Các loại nhau thai tiền đạo bao gồm:
- Tiền đạo hoàn toàn: phần mở cổ tử cung (nơi cổ tử cung mở vào tử cung) được bao phủ hoàn toàn bởi nhau thai
- Tiền đạo một phần: một số lỗ mở cổ tử cung được che phủ bởi nhau thai
- Nhau tiền đạo: bánh nhau kéo dài đến rìa cổ tử cung (gần nhưng không che phủ)
Như đã nói ở trên, vị trí của nhau thai thường di chuyển trong thai kỳ. Vì vậy, trong khi bạn có thể được chẩn đoán với một loại, chẩn đoán này có thể sẽ thay đổi khi thai kỳ tiến triển và nhau thai di chuyển lên trên cùng với tử cung và thai nhi đang phát triển.
Nếu bạn bị nhau tiền đạo hoàn toàn, nhau thai sẽ ít có khả năng di chuyển hoàn toàn ra khỏi lỗ cổ tử cung hơn so với trường hợp bị tiền đạo một phần hoặc phần rìa. Ngoài ra, trong thời kỳ mang thai mà bạn mắc chứng này càng muộn thì khả năng giải quyết trước khi sinh càng ít.
6. Các biến chứng tiềm ẩn
Nhau tiền đạo là một biến chứng thai kỳ nghiêm trọng cho cả mẹ và con. Những thai kỳ có nhau tiền đạo dai dẳng cần được theo dõi cẩn thận, vì tình trạng này là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây xuất huyết ở mẹ và tử vong cũng như sinh non.
6.1. Tác động cho em bé
Một số biến chứng tiềm ẩn cho em bé bao gồm:
- Sinh non (nhau tiền đạo gây ra khoảng 5% các ca sinh non và hầu hết các trường hợp mang thai bị nhau tiền đạo trong lần mang thai sau sẽ sinh sớm)
- Các vấn đề sức khỏe của em bé (thường do sinh non)
- Hạn chế phát triển trong tử cung do cung cấp máu cho nhau thai kém
- Tăng nguy cơ tử vong chu sinh hoặc sơ sinh (thai chết lưu hoặc trẻ sơ sinh chết trong vòng một tuần đến một tháng sau sinh)
6.2. Các biến chứng cho mẹ
Đối với các bà mẹ ở những nơi được tiếp cận với dịch vụ chăm sóc y tế chất lượng cao, nhau tiền đạo hiếm khi gây tử vong. Việc chảy máu nghiêm trọng có thể xảy ra trước, trong hoặc sau khi chuyển dạ và sinh nở. Đôi khi, một phụ nữ có thể phải truyền máu vì mất máu quá nhiều có thể đe dọa tính mạng.
Những rủi ro tiềm ẩn khác đối với người mẹ bị nhau tiền đạo bao gồm:
- Tăng nguy cơ tích tụ nhau thai (đây là khi nhau thai bám trực tiếp vào cơ tử cung)
- Tăng nguy cơ nhau tiền đạo ở những lần mang thai tiếp theo
- Cần sinh mổ (cần thiết trừ khi nhau thai di chuyển đủ xa khỏi lỗ cổ tử cung trước khi sinh)
- Chuyển dạ sinh non và vỡ ối sớm
7. Chữa trị nhau tiền đạo
Không có cách chữa trị triệt để cho nhau thai tiền đạo. Phương pháp điều trị duy nhất là sinh con bằng phương pháp mổ. Nếu nhau tiền đạo không tự hết, bạn sẽ cần được theo theo dõi, đặc biệt nếu bạn đang bị chảy máu âm đạo.
Nếu bạn bị nhau tiền đạo dai dẳng (vào tam cá nguyệt thứ ba) hoặc chảy máu âm đạo, bạn cần phải giữ bình tĩnh. Đôi khi, bạn sẽ cần phải nằm nghỉ trên giường, có thể là ở bệnh viện cho đến khi sinh nở.
Bác sĩ cũng có thể khuyên bạn tránh quan hệ tình dục, tập thể dục quá sức hoặc sử dụng băng vệ sinh (dù sao cũng không nên sử dụng băng vệ sinh trong thai kỳ). Nếu tình trạng ra máu hoặc các biến chứng khác kéo dài, bạn sẽ được cân nhắc sinh sớm để bảo vệ tính mạng của mẹ và con .
Khi sinh non, nếu tuổi thai trước 37 tuần, có thể tiêm steroid để giúp phổi của em bé trưởng thành.
8. Đối diện với nhau tiền đạo
Phần lớn, đối phó với nhau tiền đạo là bạn phải kiên nhẫn và tử tế với bản thân trong khi chờ đợi để tìm hiểu xem nhau thai của bạn có di chuyển vào vị trí tốt hơn hay không. Và việc bị nhau thai tiền đạo không phải là lỗi của bạn. Hãy ìm kiếm sự hỗ trợ từ những người thân hoặc người hỗ trợ, đặc biệt nếu bạn đang nghỉ ngơi trên giường và cần sự trợ giúp.
Một số điều bạn có thể làm để giữ sức khỏe bao gồm những điều sau:
- Lưu ý khoảng cách từ nơi bạn ở đến bệnh việc, nên là khoảng cách gần để được hỗ trợ kịp thời khi cần thiết
- Hãy sẵn sàng cho việc sinh non (bao gồm cả việc chuẩn bị sẵn tã lót và các đồ dùng cần thiết khác cho trẻ sơ sinh)
- Gọi cho bác sĩ nếu bạn nhận thấy bất kỳ cơn co thắt hoặc chảy máu âm đạo nào.
- Theo dõi các triệu chứng của bạn.
- Chuẩn bị tinh thần và thực hành cho ca mổ
Dù ở trong trạng thái nào, việc bình tĩnh và tìm cách giải quyết từ những lời tư vấn của những người có chuyên môn luôn là giải pháp tối ưu. Nhau thai tiền đạo có thể xảy ra với bất cứ ai, vì vậy các mẹ bầu cũng như người thân trong gia đình luôn phải nắm được thông tin và kiến thức cơ bản để giúp phụ nữ mang thai được yên tâm hơn.
Nguồn tham khảo: What Is Placenta Previa?
Bài viết có liên quan: