9 Điều bạn cần biết về Bệnh nhiễm khuẩn Salmonella

Vi khuẩn Salmonella là gì?

Salmonella là một loại vi trùng (vi khuẩn) có thể gây một chứng bệnh ruột nơi người và động vật gọi là bệnh nhiễm khuẩn Salmonella. Vi khuẩn Salmonella hay còn được gọi là vi khuẩn thương hàn gồm S. typhi và S. paratyphi A, B, C tất cả các chủng đều có khả năng gây bệnh thương hàn. Nhiễm vi khuẩn Salmonella là tình trạng nhiễm vi khuẩn Salmonella trong dạ dày và ruột. 

Vi khuẩn Salmonella có sức sống và sức đề kháng tốt. Vi khuẩn này chịu được lạnh, ở nước đá sống 2 – 3 tháng, nước thường > 1 tháng, trong rau quả 5 – 10 ngày, trong phân 1 đến vài tháng. Vi khuẩn Salmonella bị tiêu diệt ở nhiệt độ 55 độ C/30 phút, cồn 90 độ C/vài phút, các chất khử trùng thông thường diệt được vi khuẩn dễ dàng (chloramin 3%, phenol 5%).

Bệnh nhiễm khuẩn Salmonella là gì?

Bệnh nhiễm khuẩn salmonella (ngộ độc thực phẩm) là một bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa. Ảnh hưởng đến lớp niêm mạc của ruột non, xảy ra khi vi khuẩn salmonella xâm nhập vào cơ thể. 

Bệnh nhiễm khuẩn salmonella có thể truyền từ ruột sang máu và đến những nơi khác trong cơ thể. Mọi người ai cũng phải phòng ngừa để tránh bị nhiễm Salmonella. 

Nhiễm khuẩn salmonella khá phổ biến hiện nay. Ước tính trên toàn thế giới, có hàng chục triệu trường hợp được báo cáo hàng năm.

Trẻ em có nhiều khả năng bị nhiễm trùng hơn người lớn. Ngoài trẻ nhỏ, người lớn tuổi và những người có hệ miễn dịch yếu có nhiều khả năng bị nhiễm bệnh nhất.

Ảnh hưởng của vi khuẩn Salmonella

Vi khuẩn thương hàn đi vào hệ tiêu hóa của cơ thể, sau khi bị chết sẽ giải phóng ra nội độc tố. Vi khuẩn Salmonella chết càng nhiều càng có nhiều độc tố giải phóng tấn công vào cơ thể người nhiễm. Nội độc tố của vi khuẩn salmonella gây ra ảnh hưởng rất xấu tại ruột, nội độc tố sẽ làm tổn thương niêm mạc ruột (kích thích ruột gây đau bụng, làm chảy máu, hoặc có thể gây thủng ruột). Nội độc tố do vi khuẩn salmonella giải phóng đi vào máu đến hệ thần kinh trung ương làm tổn thương hệ thần kinh và nhiễm độc toàn thân.

Vi khuẩn Salmonella xâm nhập vào cơ thể người như thế nào?

• Vi khuẩn salmonella rời khỏi cơ thể qua phân của người và động vật bị nhiễm bệnh. Những người khác bị nhiễm khuẩn khi tay, thực phẩm, hoặc đồ vật dính phân bị nhiễm khuẩn được cho vào miệng.
• Những người bị nhiễm Salmonella có thể truyền vi khuẩn sang người khác nếu họ không rửa sạch tay của mình sau khi đi vệ sinh.
• Một người có thể bị bệnh nhiễm khuẩn Salmonella do: 
  • Ăn đồ ăn hoặc uống nước hoặc sữa bị nhiễm vi khuẩn Salmonella.
  • Ăn hoặc chạm vào miệng sau khi chạm vào động vật bị nhiễm khuẩn mà không rửa tay trước. Động vật bị nhiễm khuẩn thường không có vẻ bị ốm. Động vật thường bị nhiễm khuẩn Salmonella bao gồm gà, vịt, lợn, bò, động vật gặm nhấm và các loài bò sát như rắn, thằn lằn và rùa. Thú nuôi là nguồn nhiễm khuẩn phổ biến.
  • Ăn đồ ăn sẵn (các loại đồ ăn không cần nấu nướng) được chế biến trên các bề mặt chế biến thực phẩm hoặc bằng các đồ dùng bị nhiễm Salmonella.

Triệu chứng và dấu hiệu 

Hầu hết những người bị nhiễm vi khuẩn Salmonella đều có các dấu hiệu và triệu chứng dưới đây trong thời gian 12-72 giờ sau khi phơi nhiễm với vi khuẩn:

• Tiêu chảy: Phân lỏng, sền sệt, màu vàng nâu, rất khắm, khoảng 5 – 6 lần/ngày
• Sốt cao liên tục (39 hoặc 40 độ C)
• Máu trong phân
• Đau bụng sôi bụng và chướng bụng vùng hố chậu phải.
• Nhiễm độc thần kinh do độc tố vi khuẩn Salmonella (nhức đầu, mất ngủ, ác mộng, ù tai, nói ngọng).
• Phát ban nhỏ, bằng phẳng ở ngực, bụng, mạn sườn. Ban xuất hiện khoảng từ 7 – 12 ngày rồi biến mất.
• Trường hợp nặng người nhiễm vi khuẩn Salmonella có biểu hiện tay run bắt chuồn chuồn hoặc nằm bất động, vẻ mặt thờ ơ, đờ đẫn, li bì, mê sảng, hôn mê (thường ít gặp).

Một số người dù bị nhiễm vi khuẩn Salmonella nhưng do cơ thể đã có kháng thể, số lượng vi khuẩn ít và độc lực của vi khuẩn yếu. Cho nên có thể bị rối loạn tiêu hóa vài ba ngày rồi tự khỏi. Một số rất ít trong số đó trở thành người lành mang vi khuẩn, có thể kéo dài nhiều tháng.

Tác hại của bệnh nhiễm khuẩn Salmonella

Hầu hết các trường hợp ngộ độc nhẹ có thể tự hết mà không cần điều trị, nhưng trong một số trường hợp nặng hơn, bạn cần phải đi đến bệnh viện. Bên cạnh đó, bệnh nhiễm khuẩn salmonella có thể đe dọa tính mạng.

Bệnh thương hàn do vi khuẩn Salmonella enterica typ huyết thanh typhi gây nên với bệnh cảnh sốt kéo dài, gây ra nhiều biến chứng nặng như:

• Xuất huyết tiêu hóa
• Thủng ruột
• Viêm cơ tim
• Viêm não dễ dẫn đến tử vong.

Chẩn đoán và điều trị

Bác sĩ sẽ kiểm tra và hỏi các triệu chứng của bạn. Bạn có thể cần phải xét nghiệm vi khuẩn salmonella trong máu, ruột hoặc phân.

Hầu hết mọi người tự bình phục hoặc chỉ cần uống nhiều nước để tránh bị mất nước. Bạn không nên dùng thuốc để ngăn chặn tiêu chảy vì điều này có thể làm cho nhiễm trùng của bạn kéo dài hơn. 

Thuốc kháng sinh có thể được dùng để điều trị bệnh nhiễm salmonella nơi những người không có khả năng tự chống lại bệnh này. 

Dịch truyền tĩnh mạch bạn có thể cần dịch truyền tĩnh mạch (IV) nếu bạn bị mất nước quá nhiều.

Các phương pháp phòng ngừa bệnh nhiễm khuẩn Salmonella

Để phòng ngừa bệnh thương hàn do vi khuẩn Salmonella gây ra mọi người cẩn

• Rửa tay bằng xà phòng và nước ấm sau khi đi vệ sinh, sau thay tã cho trẻ hoặc sau khi chạm vào động vật và trước khi ăn hoặc chế biến thức ăn.
• Nấu chín kỹ tất cả các loại thực phẩm (thịt bò, lợn, gà, vịt…)
• Không ăn trứng sống hoặc nấu chưa chín
• Chỉ uống sữa tiệt trùng
• Rửa thớt và kệ bếp dùng để chế biến thịt hoặc gia cầm ngay sau khi sử dụng để tránh lây nhiễm chéo sang các loại thực phẩm khác.
• Các nhà chức trách y tế cần có kế hoạch kiểm tra sức khỏe định kỳ và kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm các khách sạn, nhà hàng, nơi chế biến và phân phối thực phẩm (chợ, siêu thị…).

Khi nào cần gặp bác sĩ

Hầu hết những người bị nhiễm bệnh có thể đi học lại hoặc đi làm trở lại sau khi họ không còn đi tiêu chảy nữa. Miễn là họ cẩn thận rửa tay sau khi đi vệ sinh. Nên nhớ là vi trùng vẫn có thể lây sang người khác dù người bệnh đã thấy khỏe. 

Để bảo vệ cho công chúng, những cơ sở y tế nên kiểm soát và chấp thuận trước khi quyết định cho người bệnh đi làm lại. 

Bài viết đã cung cấp thông tin cơ bản về bệnh nhiễm khuẩn Salmonella cho bạn đọc. Giúp các bạn bổ sung kiến thức nhằm có thể phát hiện ra bệnh sớm và có phương pháp sơ cứu phù hợp. Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Không thể bằng lời khuyên của bác sĩ chuyên môn. Nếu bạn đã áp dụng các biện pháp điều trị tại nhà nhưng bệnh vẫn không thuyên giảm. Hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn điều trị kịp thời bạn nhé.

Các bài viết liên quan:

• Bà bầu bị thương hàn phải làm sao? Có ảnh hưởng đến thai nhi không?
• Phòng tránh nhiễm khuẩn Salmonella như thế nào?

Nguồn tham khảo: Tổng hợp