Bệnh giảm tiểu cầu là gì?
Tiểu cầu được sản xuất trong tủy xương. Chúng giúp cầm máu bằng cách kết lại với nhau để tạo thành cục máu đông ở thành mạch máu và mô tại các vết cắt hoặc vết rách nhỏ. Nếu máu của bạn không có đủ tiểu cầu thì máu sẽ đông chậm dẫn tới chảy máu bên ngoài hoặc chảy máu dưới da.
Giảm tiểu cầu là thuật ngữ y học để mô tả số lượng tiểu cầu thấp được định nghĩa là số lượng tiểu cầu dưới 150.000 tế bào/mL, không phân biệt tuổi tác.
Nguyên nhân gây giảm tiểu cầu
Virus
Trong quá trình nhiễm virus, tủy xương có thể tạm thời tạo ra ít tiểu cầu hơn điều này được gọi là ức chế virus. Một khi virus không còn trong cơ thể, tủy xương có thể tiếp tục sản xuất bình thường.
Thuốc
Một số loại thuốc có thể ức chế khả năng tạo tiểu cầu của cơ thể hoặc tạo kháng thể phá hủy tiểu cầu.
Giảm tiểu cầu miễn dịch
Đây là tình trạng hệ thống miễn dịch bị rối loạn và phá hủy tiểu cầu khi cơ thể hoàn toàn không có tình trạng xuất huyết.
Bệnh ác tính
Một số bệnh ung thư, đặc biệt là bệnh bạch cầu có thể làm giảm số lượng tiểu cầu. Điều này thường do tế bào ung thư chiếm không gian trong tủy xương ngăn chặn việc sản xuất tiểu cầu mới.
Hóa trị
Hầu hết hóa trị có cơ chế hoạt động bằng cách tấn công các tế bào phân chia nhanh như tế bào ung thư. Thật không may, các tế bào máu được sản xuất từ các tế bào phân chia nhanh trong tủy xương và khi chúng bị tổn thương bởi hóa trị khiến chúng không thể tạo ra các tế bào máu mới tạm thời. Tất cả ba dòng tế bào máu (hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu) đều có thể bị ảnh hưởng.
Thiếu máu bất sản
Thiếu máu bất sản là tình trạng tủy xương không thể tạo ra các tế bào máu bình thường có thể dẫn đến giảm tiểu cầu.
Gen di truyền giảm tiểu cầu
Có những tình trạng di truyền như các bệnh liên quan đến Bernard Soulier và MYH9 dẫn đến giảm tiểu cầu thứ phát do đột biến gen.
Lách to
Một phần tiểu cầu được lưu trữ trong lá lách-một cơ quan trong hệ thống miễn dịch. Nếu lá lách trở nên to hơn, nhiều tiểu cầu bị mắc kẹt trong lá lách dẫn đến giảm tiểu cầu trong máu. Lách to có thể được gây ra bởi nhiều nguyên nhân bao gồm tăng huyết áp tĩnh mạch cửa chủ hoặc bệnh spherocytosis di truyền.
Ban xuất huyết giảm tiểu cầu huyết khối
Tình trạng này chủ yếu được tìm thấy ở phụ nữ trưởng thành khiến các cục máu nhỏ hình thành trong các mạch máu phá hủy tiểu cầu và hồng cầu.
Dấu hiệu và triệu chứng giảm tiểu cầu
Các triệu chứng của bệnh phụ thuộc vào số lượng tiểu cầu trong máu. Một số triệu chứng bao gồm:
- Bầm tím;
- Mề đay;
- Chảy máu mũi hoặc nướu răng;
- Chảy máu không dứt từ vết thương, ngay cả khi đã xảy ra từ lâu;
- Kinh nguyệt rất nhiều;
- Chảy máu trực tràng;
- Có máu trong phân hoặc nước tiểu;
- Mệt mỏi.
Trong những trường hợp tiểu cầu thấp nghiêm trọng hơn, bạn có thể bị chảy máu bên trong. Các triệu chứng của chảy máu nội tạng bao gồm:
- Máu trong nước tiểu;
- Máu trong phân;
- Máu hoặc chất nôn màu đen.
Nếu xuất hiện các triệu chứng trên hoặc có bất kì thắc mắc gì, bạn hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời nhé.
Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh giảm tiểu cầu
Có rất nhiều yếu tố nguy cơ gây giảm tiểu cầu như:
- Các vấn đề sức khỏe liên quan đến ung thư, thiếu máu bất sản hoặc tự miễn;
- Tiếp xúc với các hóa chất độc hại;
- Tác dụng phụ của một số loại thuốc;
- Nhiễm virus;
- Di truyền.
Chuẩn đoán bệnh giảm tiểu cầu
Đầu tiên, bác sĩ khám tổng trạng để tìm các dấu vết bầm tím hoặc ban xuất huyết, một trong các triệu chứng tiểu cầu thấp. Bác sĩ có thể hỏi về bệnh sử gia đình và tình trạng sức khỏe, cũng như các loại thuốc đang sử dụng.
Bác sĩ sẽ yêu cầu xét nghiệm công thức máu đầy đủ (CBC). Bác sĩ cần biết số lượng tế bào máu tổng thể, cùng với số lượng tiểu cầu. Họ cũng có thể yêu cầu xét nghiệm đông máu để xác định thời gian máu đông và các yếu tố ảnh hưởng.
Trường hợp nghi ngờ do các vấn đề của hệ thông tủy xương, sinh thiết tủy xương và hút tủy có thể được thực hiện.
Phương pháp điều trị
Phương pháp điều trị tập trung vào các nguyên nhân cơ bản. Nếu giảm tiểu cầu gây ra do một căn bệnh hoặc thuốc, bác sĩ sẽ đưa ra cách điều trị thích hợp cho từng trường hợp. Nếu số lượng tiểu cầu thấp quá nhiều, bạn có thể cần:
- Truyền tiểu cầu: Thoáng qua thường thấy trong các phương pháp điều trị hóa trị, có thể được điều trị bằng truyền tiểu cầu. Truyền tiểu cầu cũng được sử dụng thường xuyên nếu có tình trạng chảy máu lượng lớn kết hợp với giảm tiểu cầu.
- Sử dụng thuốc điều trị: Nếu bệnh là kết quả của giảm tiểu cầu miễn dịch có thể được điều trị bằng các thuốc như steroid, globulin miễn dịch tiêm tĩnh mạch hoặc globulin miễn dịch anti D.
- Cắt lách: Trong nhiều loại giảm tiểu cầu, lách là vị trí chính của tiêu hủy hoặc bắt giữ tiểu cầu. Cắt lách hoặc phẫu thuật cắt bỏ một phần lá lách có thể cải thiện số lượng tiểu cầu.
- Tách huyết tương: Xuất huyết giảm tiểu cầu huyết khối (TTP) được điều trị bằng tách huyết tương.
Lưu ý bài viết trên chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chuẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Bên cạnh đó, các bạn có thể truy cập finizz.com để được tư vấn, tìm và đặt lịch hẹn một cách nhanh và đơn giản nhất. Cũng như đọc thêm các bài viết khác tại songkhoe.medplus.vn nhé.
Một số bài viết có thể bạn quan tâm:
- Bỏ túi ngay 7 thông tin hữu ích về co thắt thực quản
- Ung thư vú: Các lựa chọn phẫu thuật được khuyên dùng phổ biến nhất 2020
Nguồn: Tổng hợp