Bại não: Tế bào gốc có thể giúp gì trong việc điều trị?

Nghiên cứu về các liệu pháp tế bào gốc chữa bệnh bại não vẫn đang ở giai đoạn phát triển. Và hiện chưa có phương pháp điều trị nào được chứng minh. Nhiều phương án mới đang được phân tích. Việc sử dụng tế bào gốc cũng không ngoại lệ. Nhưng bất kỳ chiến lược nào trong số đó không thể công bố phương pháp chữa trị tối ưu. Nhưng chúng được đánh giá tốt trong việc hạn chế tổn thương tế bào trong não và giảm các triệu chứng bại não.

Vấn đề

Bại não rất khó điều trị vì nó thường liên quan đến nhiều loại tế bào tổn thương khác nhau trong não. Các tế bào bị tổn thương nặng có thể chết. Các nhà khoa học hy vọng các phương pháp điều trị trong tương lai có thể bảo vệ và sửa chữa các tế bào não bị tổn thương trước khi chúng chết. Điều này có nghĩa khả năng của bất kỳ phương pháp điều trị mới nào cần được áp dụng trong khoảng giữa giai đoạn tổn thương ban đầu và quá trình chết tế bào vĩnh viễn.

Hứa hẹn

Ngày nay, các nhà nghiên cứu đang sử dụng một số loại tế bào gốc khác nhau để

• nghiên cứu chấn thương não ở động vật,
• và khám phá khả năng phát triển các phương pháp điều trị mới.

Trong một số nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu có thể làm giảm tổn thương não và cho thấy một số cải thiện chức năng. Tuy nhiên, những tác động này ở động vật vẫn chưa được quan sát đầy đủ và những gì xảy ra ở động vật có thể khác những gì xảy ra ở người. Chúng ta cần chờ xem liệu phương pháp điều trị dựa trên tế bào gốc có phải là phương pháp điều trị bại não an toàn và hiệu quả hay không?

Thay thế các tế bào bị mất trong não

Não và tủy sống chứa các tế bào gọi là tế bào tiền thân thần kinh. Chúng có thể phát triển thành các tế bào chuyên biệt của não. Một ý kiến ​​cho rằng những tế bào tiền thân thần kinh này có thể

• cấy ghép vào bệnh nhân bại não,
• hoặc sử dụng để tạo ra các tế bào thần kinh mới trong phòng thí nghiệm,
• thay thế các tế bào đã mất trong não của bệnh nhân.

Tuy nhiên, nếu điều này trở thành hiện thực, các nhà khoa học cần nỗ lực nhiều hơn. Bất kỳ tế bào mới nào được cấy vào não cần phải kết nối chính xác với mạng lưới phức tạp gồm hàng triệu tế bào liên kết với nhau mang tín hiệu khắp não. Điều này mang lại nhiều rủi ro. Vì vậy các nhà nghiên cứu tin các cách tiếp cận khác mang lại kết quả sớm hơn.

Tiêm tế bào gốc để giúp bảo vệ hoặc sửa chữa các tế bào thần kinh bị tổn thương

Tuy đã có những nghiên cứu lâm sàng điều tra về lợi ích của tế bào gốc, nhưng cần phải nhấn mạnh hiện nay chưa có phương pháp điều trị bệnh bại não bằng tế bào gốc nào được chấp thuận lâm sàng. Có một số nghiên cứu lâm sàng của các tổ chức uy tín được liệt kê trên trang Clinicaltrials.gov đang nghiên cứu tác động của các tế bào được tiêm vào não của bệnh nhân bại não. Các nghiên cứu này đang điều tra tiềm năng của tế bào gốc trong việc bảo vệ và sửa chữa các tổn thương trong não.

(Lưu ý: trang web công khai này chỉ liệt kê các thử nghiệm lâm sàng. Nó không kiểm tra xem các thử nghiệm lâm sàng được liệt kê có an toàn hoặc có cơ sở khoa học hay không?)

Nghiên cứu này chủ yếu tập trung vào hai loại tế bào gốc khác nhau

Tế bào tiền thân thần kinh trong não và tủy sống

Chúng đang được nghiên cứu trên động vật như một công cụ hỗ trợ các mô bị tổn thương trong não. Một nghiên cứu trên chuột cho thấy các tế bào tiền thân thần kinh được tiêm vào não sau một chấn thương

• giải phóng các chất hóa học giúp giảm mức độ tổn thương các tế bào thần kinh và các tế bào não chuyên biệt được gọi là tế bào đầu xương,
• cũng như giúp các tế bào thần kinh bị tổn thương tồn tại.

Những phát hiện ban đầu này hiện đang được nghiên cứu.

Tế bào mô đệm trung mô (MSC)

Giai đoạn 1

Chúng đang được thử nghiệm trên chuột để kiểm chứng công dụng giảm tổn thương não. Các tế bào này có thể phát triển thành các tế bào tạo nên xương, cơ và các mô tuần hoàn. Tuy MSC không thể phát triển thành tế bào não, nhưng một số nghiên cứu chỉ ra rằng sau khi được tiêm vào não hoặc máu của chuột, chúng có thể

• di chuyển đến phần não bị tổn thương,
• giải phóng các chất kích thích hệ thống sửa chữa của cơ thể,
• và hỗ trợ phục hồi tế bào thần kinh.

Giai đoạn 2

Các nhà khoa học đang làm việc để tìm hiểu

• cách thức đạt được hiệu ứng này ở chuột,
• vai trò của MSCs được tiêm vào,
• và liệu có thể phát triển phương pháp này thành một phương pháp điều trị an toàn và hiệu quả cho con người hay không?

Giai đoạn 3

MSCs được các nhà nghiên cứu và bác sĩ đặc biệt quan tâm. Vì chúng có thể được phân lập từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm

• chất béo (mỡ),
• cơ,
• tủy xương,
• và máu cuống rốn.

(Hai loại sau đặc biệt phổ biến trong các nghiên cứu lâm sàng.)

Thách thức

Tuy nhiên, những tế bào này đang trở thành đề tài gây tranh cãi. MSCs đã (và đôi khi vẫn được) được gọi là tế bào thân trung mô. Và các nhà khoa học tin những tế bào này giúp sửa chữa những tổn thương trong cơ thể bằng cách tạo ra các tế bào mới.

Họ đã xác định những tế bào này không tự nhiên thể hiện tất cả các đặc tính của tế bào gốc khi ở trong cơ thể. Điều này khiến khả năng của chúng trở nên mơ hồ nếu MSCs chỉ hỗ trợ quá trình cơ thể tái tạo bằng cách giải phóng các phân tử hoặc nếu chúng cũng tham gia vào việc tạo ra các tế bào mới.

Ngoài ra, các nhà nghiên cứu chưa hoàn toàn tán đồng các dấu hiệu protein xác định MSC. Và một số nhà nghiên cứu cho rằng các tế bào này có khả năng khác nhau tùy thuộc vào mô chúng được phân lập (ví dụ MSCs từ chất béo so với máu dây rốn).

Phát triển các loại thuốc

Để nhắm đến mục tiêu các tế bào gốc có trong não bộ não các thụ thể dẫn đường có khả năng tạo tế bào thần kinh và nhiều tế bào khác tạo nên não. Một lộ trình khả thi khác để điều trị bại não là

• phát triển các loại thuốc khuyến khích các tế bào gốc của chính bệnh nhân hoạt động mạnh hơn,
• tạo ra các tế bào mới và sửa chữa các khu vực bị tổn thương trong não.

Các nhà nghiên cứu hy vọng các nghiên cứu tế bào gốc não và tế bào thần kinh trong phòng thí nghiệm giúp xác định các loại thuốc có thể hữu ích cho mục đích này.