Bán Chi Liên như một vị thần cứu tinh mang đến hiệu quả tốt đối với những bệnh nhân Ung thư, kể cả bệnh nhân giai đoạn cuối. Hãy cùng medplus tìm hiểu về cách sử dụng cũng như là các bài thuốc hiệu quả nhất từ loại dược liệu này nhé !
A. Thông Tin Dược Liệu
Tên tiếng Việt: Bán chi liên, Hoàng cầm râu
Tên khoa học: Scutellaria barbata D. Don – S. rivularis Benth.
Họ: Lamiaceae
1. Đặc điểm và Hình ảnh cây bán chi liên
Bán chi liên là thực vật thân cỏ sống nhiều năm. Thân dạng bò, có 4 góc, chiều cao thấp (từ 15 – 20cm) và thường được phủ lông ngắn. Phiến lá có hình trứng hẹp hoặc hình mũi mác dài, thường mọc đối xứng, lá dưới thân có cuống mảnh, lá trên gần như không cuống, chiều dài khoảng 1 – 2cm. Hoa có 2 môi, màu xanh tím, môi dưới tròn, môi trên có 3 thùy. Cây ra hoa vào mùa xuân.
2. Bộ phận dùng
Toàn cây đều được sử dụng để làm dược liệu.
3. Phân bố
Mọc hoang nhiều ở các tỉnh miền Bắc nước ta. Loài thực vật này ưa sống ở những nơi ẩm thấp như hai bên bờ ruộng, bờ hồ, vùng đất gần rãnh nước,…
4. Thu hái – sơ chế
Thu hái cây vào mùa xuân hè. Sau khi thu hoạch, nên rửa sạch và phơi nắng cho khô. Sau đó bảo quản để dùng dần.
5. Bảo quản
Ở nơi khô ráo và thoáng mát.
B. Công dụng và Cách dùng dược liệu
1. Thành phần hóa học
Vị thuốc bán chi liên chứa một số thành phần hóa học như sterol, tannin, hợp chất phenol, carthamidin, alkaloid, scutellarein, isocarthamidin,…
2. Tính vị
Vị hơi đắng, tính mát.
3. Tác dụng dược lý
a/ Công dụng theo Đông Y:
- Tác dụng: Chỉ thống, tiêu viêm, thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu và chống khối u tân sinh.
- Chủ trị: Viêm ruột thừa cấp, lao phổi xơ (áp – xe phổi), xơ gan cổ trướng, viêm gan, chấn thương, nhiễm độc do rắn hoặc côn trùng cắn.
- Dùng ngoài trị viêm vú, đòn ngã tổn thương, rắn độc cắn, mụn nhọt sưng đau, viêm mủ da,…
b/ Công dụng theo nghiên cứu hiện đại:
- chứa hợp chất scutellarein có tác dụng ức chế hoạt động của protein kinase C trong não chuột bạch.
- Thực nghiệm sàng lọc cho thấy, dược liệu có tác dụng ức chế nhẹ đối với tế bào máu ung thư.
4. Cách dùng – liều lượng
Dược liệu thường được dùng ở dạng sắc uống. Mỗi ngày dùng từ 20 – 40g, trong trường hợp cần thiết có thể tăng lên 80g/ ngày. Ngoài ra cây bán chi liên tươi còn có thể được dùng đắp ngoài để trị các loại mụn nhọt, vết thương do sâu bọ cắn,…
C. Các bài thuốc tiêu biểu từ Dược Liệu
1. Bài thuốc hỗ trợ điều trị các khối u gan, phổi
Bán chi liên 20g, Bạch hoa xà thiệt thảo 40g, Nấm linh chi 12g. Sắc uống ngày 1 thang.
2. Bài thuốc trị chứng ung thư cổ tử cung do thấp nhiệt độc thịnh
- Chuẩn bị: Hoàng bá 6g, xích thược, thương truật và biển súc mỗi vị 9g, thảo hà sa và bán chi liên mỗi vị 15g, sinh ý dĩ 12g, thổ phục linh và bạch hoa xà thiệt thảo mỗi vị 30g.
- Thực hiện: Đem sắc uống.
3. Bài thuốc hỗ trợ điều trị ung thư mũi họng
Bán chi liên, Bạch hoa xà thiệt thảo, Thổ phục linh, Thất diệp nhất chi hoa, Hoàng dược tử, Hạ khô thảo, Bối mẫu, Bạch cương tàm, Hoàng cầm, Bạch mao căn, Liên kiều. Mỗi vị 12g. Sắc uống ngày 1 thang.
4. Bài thuốc hỗ trợ điều trị ung thư thực quản
Bán chi liên, Bạch hoa xà thiệt thảo, Bắc sa sâm, Sinh địa, mỗi vị 16g. Hoàng liên 10g, Hạ khô thảo, Chi tử, Bạch anh, mỗi vị 12g. Tỳ bà diệp, Huyền sâm, Bồ công anh, Đương quy, Lô căn tươi, Mạch môn, mỗi vị 20g. Sắc uống ngày 1 thang.
5. Bài thuốc hỗ trợ điều trị xơ gan
Bán chi liên 20g, An xoa (sao vàng hạ thổ) 50g và Cà gai leo 30g. Sắc uống.
6. Bài thuốc hỗ trợ điều trị bệnh tổ đỉa
Bán chi liên 60g. Sắc lấy nước ngâm rửa vùng da tổn thương.
7. Bài thuốc trị chứng hoàng dàn do thấp nhiệt
- Chuẩn bị: Kim tiền thảo, hy thiêm, bán chi liên, đan sâm, nhân trần, cốt khí củ, hồng táo, bạch hoa xà thiệt thảo mỗi vị 20g, cam thảo 6g, đại hoàng 5g, hoắc hương 6g, phục linh 10g.
- Thực hiện: Đem sắc lấy nước uống, chia thành nhiều lần uống trong ngày.
8. Bài thuốc hỗ trợ điều trị viêm gan
- Chuẩn bị: Diệp hạ châu, rau dừa kiểng, bán chi liên và bạch hoa xà thiệt thảo mỗi vị 20g, lá cây kim vàng 30g.
- Thực hiện: Sắc lấy nước uống thay trà.
9. Bài thuốc hỗ trợ điều trị ung thư môn vị
- Chuẩn bị: Bạch hoa xà thiệt thảo, sài đất và bán chi liên mỗi vị 30g.
- Thực hiện: Đem các vị sắc uống, ngày dùng 1 thang.
Lưu ý khi dùng bán chi liên chữa bệnh
1. Đối tượng nên sử dụng dược liệu
- Bệnh nhân bị u gan, u phổi, u trực tràng, u dạ dày, u vòm họng thời kỳ đầu
- Bệnh nhân xơ gan cổ trướng, viêm gan, viêm ruột thừa
- Bệnh nhân bị lao phổi
- Người bị rắn độc cắn…
Ngoài ra, người bình thường vẫn có thể sử dụng để thanh nhiệt, giải độc tố ra khỏi cơ thể. Đồng thời phòng tránh được căn bệnh ung thư ác tính và u bướu.
2. Đối tượng tránh dùng dược liệu
- Tránh dùng cho phụ nữ có thai và người có huyết hư.
Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Bán Chi Liên cũng như một số tác dụng hay về loại dược liệu này!
Lưu ý
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
- Người bệnh không tự ý áp dụng
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng
Nguồn: tracuuduoclieu.vn , tham khảo Sách Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam