Ngày nay, trẻ em được tiếp xúc với mạng xã hội cũng như Internet sớm để phục vụ cho nhiều nhu cầu khác nhau. Vì vậy, vấn nạn bắt nạt qua mạng cũng trở thành một chủ đề nhức nhối cho phụ huynh và nhà trường – những người chịu trách nhiệm trực tiếp với sự phát triển của trẻ.
Vậy, bắt nạt qua mạng là gì? Và các dạng bắt nạt qua mạng như thế nào? Medplus sẽ làm rõ 2 vấn đề này trong bài viết dưới đây:
1. Bắt nạt qua mạng là gì?
Khi một người trẻ sử dụng Internet hoặc công nghệ để quấy rối, đe dọa, làm xấu hổ hoặc nhắm mục tiêu vào người khác, người này được cho là có hành vi bắt nạt qua mạng. Thông thường, bắt nạt qua mạng liên quan đến thiếu niên và thanh thiếu niên; nhưng cũng không hiếm người lớn gặp phải tình trạng bắt nạt qua mạng và bị làm xấu, ảnh hưởng nơi công cộng.
So với bắt nạt truyền thống, ảnh hưởng của bắt nạt qua mạng thường đáng kể hơn. Những thông điệp gây tổn thương không chỉ tiếp cận với lượng người xem không giới hạn mà những từ ngữ và hình ảnh thường được lưu giữ trên mạng.
Ngay cả khi ai đó xóa một bài đăng ác ý, rất có thể nó đã được lưu giữ ở một số hình thức như trong ảnh chụp màn hình hoặc tin nhắn văn bản được chia sẻ. Tệ hơn nữa, những người bị đe dọa trực tuyến nhắm mục tiêu thường không biết ai đang bắt nạt họ, vì vậy họ thường không có cách nào để chấm dứt sự việc.
2. Các dạng bắt nạt qua mạng
Thanh thiếu niên đang sử dụng trực tuyến nhiều hơn bao giờ hết. Hàng ngày, trẻ sử dụng điện thoại thông minh, máy tính bảng và máy tính không chỉ để nghiên cứu tài liệu cho trường học mà còn để giao lưu với bạn bè và các thành viên trong gia đình.
Trên thực tế, nhắn tin và sử dụng mạng xã hội là một trong những cách trẻ giao tiếp với người khác hàng đầu. Nhưng cũng giống như bất kỳ hoạt động xã hội nào khác, cơ hội cho sự bắt nạt luôn tồn tại.
Mặc dù có một số cách khác nhau mà trẻ bắt nạt người khác qua mạng, nhưng phần lớn các hành vi quấy rối trực tuyến thuộc một trong sáu loại. Dưới đây là sáu trong số các hình thức bắt nạt qua mạng phổ biến nhất.
2.1. Quấy rối
Quấy rối ai đó là một phương thức bắt nạt qua mạng phổ biến. Loại bắt nạt này xảy ra khi ai đó sử dụng một trong những hành động này để hành hạ người khác.
Tham gia vào “cuộc chiến báo cáo”. Nhiều nhà cung cấp dịch vụ internet và các trang mạng xã hội cung cấp một cách để báo cáo một người dùng đang nói điều gì đó không phù hợp. Trẻ có thể sử dụng các nút báo cáo này như một cách để khiến nạn nhân gặp rắc rối hoặc bị mất một trang cá nhân.
Tham gia vào các cuộc chiến bình luận hoặc các cuộc tấn công bằng tin nhắn, xảy ra khi những kẻ bắt nạt tập hợp và gửi hàng nghìn tin nhắn cho nạn nhân. Những cuộc tấn công này không chỉ gây ra đau khổ về cảm xúc mà còn tạo ra một cuộc khủng hoảng vì thông báo của điện thoại bạn sẽ liên tục nhận được những tin nhắn hoặc bình luận độc hại.
- Đăng bình luận thô lỗ, ác ý hoặc xúc phạm nạn nhân thông qua tùy chọn trò chuyện của các trang web trò chơi trực tuyến.
- Đăng tin đồn, mối đe dọa hoặc thông tin đáng xấu hổ trên các trang mạng xã hội như Facebook, Twitter và Instagram.
- Sử dụng tin nhắn văn bản, tin nhắn tức thời và email để quấy rối, đe dọa hoặc làm mục tiêu xấu hổ.
2.2. Mạo danh
Một kẻ bắt nạt qua mạng cũng có thể mạo danh người khác, gây ra những rắc rối trong cuộc sống của người đó. Dưới đây là một số ví dụ về cách mà những kẻ trên mạng giả vờ là người mà chúng đang nhắm mục tiêu tới.
- Báo cáo hồ sơ cá nhân trực tuyến của mục tiêu bao gồm nội dung khiêu dâm, phân biệt chủng tộc hoặc những thứ không phù hợp khác.
- Đổi tên hiển thị tương tự với tên hiển thị của nạn nhân, sau đó đăng những nhận xét thô lỗ hoặc gây tổn thương khi giả làm nạn nhân, đôi khi là lợi dụng những người quen của nạn nhân để thực hiện những hành vi trái đạo đức hoặc phạm pháp.
- Thiết lập một tài khoản mạng xã hội và đăng với tư cách là nạn nhân trong khi nói những điều ác ý, gây tổn thương hoặc xúc phạm trực tuyến.
- Hình ảnh của nạn nhân có thể được sử dụng để làm cho tài khoản trông xác thực.
- Đánh cắp mật khẩu của nạn nhân và trò chuyện với những người khác trong khi giả làm nạn nhân. Kẻ bắt nạt sẽ nói những điều có ý xúc phạm và khiến bạn bè hoặc người quen của nạn nhân tức giận.
2.3. Sử dụng hình ảnh không phù hợp
Bắt nạt qua mạng có thể bao gồm việc sử dụng hình ảnh không phù hợp. Dưới đây là một cái nhìn sâu hơn về cách những kẻ bắt nạt qua mạng có thể sử dụng ảnh và hình ảnh để đe dọa người khác trên mạng.
- Đăng ảnh khỏa thân của nạn nhân (phần lớn là ảnh ghép hoặc chỉnh sửa) lên các trang chia sẻ ảnh để mọi người trên mạng có thể xem và tải về.
- Gửi hàng loạt email hoặc tin nhắn văn bản bao gồm ảnh khỏa thân hoặc ảnh xấu về nạn nhân. Hành vi này thường được gọi là “gửi ảnh sex” và một khi ảnh được gửi đi, không có cách nào để kiểm soát nó. Các bức ảnh có thể được phân tán cho hàng trăm người chỉ trong vòng vài giờ.
- Chụp ảnh khỏa thân hoặc ảnh xấu tính của nạn nhân trong phòng thay đồ, phòng tắm hoặc phòng thay đồ mà không được sự cho phép của họ.
- Đe dọa chia sẻ những bức ảnh đáng xấu hổ như một cách để kiểm soát hoặc tống tiền nạn nhân.
- Sử dụng ảnh để làm ai đó xấu hổ hoặc tổn thương trên mạng. Hành vi này thường nạn nhân là nữ: về cách cô ấy ăn mặc, cư xử hoặc số lượng người mà cô ấy đã hẹn hò.
2.4. Tạo trang web
Kẻ bắt nạt có thể tạo trang web, blog hoặc cuộc thăm dò để quấy rối người khác. Dưới đây là những cách mà những kẻ bắt nạt qua mạng sử dụng các trang web để bắt nạt người khác.
- Tiến hành một cuộc thăm dò trên internet về nạn nhân. Các câu hỏi trong cuộc thăm dò có thể khác nhau, bao gồm tất cả mọi thứ từ ai xấu, ai nặng mùi đến ai câm và ai béo.
- Tạo blog về nạn nhân đáng xấu hổ, xúc phạm hoặc làm nhục.
- Đăng thông tin và hình ảnh cá nhân của nạn nhân lên một trang web, điều này khiến nạn nhân có nguy cơ bị kẻ gian lợi dụng để làm chuyện xấu. Phát tán tin đồn, nói dối hoặc buôn chuyện về nạn nhân trực tuyến thông qua các trang web hoặc blog.
- Sử dụng thông tin đã được chia sẻ một cách công khai thông tin đó trên một trang web hoặc blog.
2.5. Video nhục mạ nạn nhân
Video có thể được sử dụng để bắt nạt qua mạng. Những đoạn clip ngắn này thường vô cùng gây tổn thương cho những người bị nhắm tới. Dưới đây là một số cách những kẻ cuồng ngôn sử dụng video để làm xấu hổ và hạ nhục người khác.
- Tạo ra một sự cố khiến người khác trở nên khó chịu hoặc xúc động và sau đó ghi lại sự việc đó.
- Tải xuống video về điều gì đó làm nhục người khác và đăng lên YouTube để cho phép lượng khán giả lớn hơn có thể xem sự việc.
- Chia sẻ video hàng loạt qua e-mail hoặc tin nhắn để làm nhục và xấu hổ nạn nhân.
- Sử dụng điện thoại để quay video và sau đó chia sẻ một vụ bắt nạt, có thể bao gồm một hoặc nhiều trẻ em tát, đánh, đá hoặc đấm nạn nhân. Những khoảnh khắc đáng xấu hổ đôi khi cũng được ghi lại và chia sẻ.
2.6. Các hình thức bắt nạt khác
Có thể sử dụng các phương pháp như trang web phụ hoặc trang web không chính thức cũng như các chương trình email lừa đảo để bắt nạt và tránh bị phát hiện. Dưới đây chỉ là một số cách mà những kẻ bắt nạt qua mạng tham gia vào các hình thức đe dọa trực tuyến tinh vi.
- Đăng các dòng tweet hoặc bài đăng trên Facebook mà không bao giờ đề cập đến tên nạn nhân. Tuy nhiên, nạn nhân, kẻ bắt nạt và thường là lượng khán giả lớn hơn biết những bài đăng đang đề cập đến ai.
- Sử dụng các bài đăng và tweet tinh vi để tiếp thêm nguồn tin đồn trong khi tránh bị giáo viên, quản trị viên và phụ huynh phát hiện.
- Gửi vi rút, phần mềm gián điệp hoặc các chương trình tấn công cho nạn nhân thông qua email hoặc tin nhắn để theo dõi nạn nhân hoặc điều khiển máy tính của họ từ xa.
3. Tác động của bắt nạt qua mạng
Khi trẻ em bị bắt nạt qua mạng, chúng sẽ gặp phải nhiều hậu quả về thể chất, tâm lý và tình cảm. Do đó, trẻ có thể phàn nàn về mọi thứ, từ sợ hãi và lo lắng đến trầm cảm và lòng tự trọng thấp. Trẻ cũng có thể gặp khó khăn trong học tập và nói về những cảm giác đau khổ nghiêm trọng. Trên thực tế, hơn 30% trẻ em là mục tiêu của các cuộc tấn công trên mạng cho thấy có các triệu chứng của căng thẳng và ảnh hưởng tinh thần nghiêm trọng.
Các nạn nhân của bắt nạt qua mạng cũng khó cảm thấy an toàn, có thể cảm thấy đơn độc và bị cô lập, đặc biệt là nếu bị bạn bè tẩy chay. Bắt nạt trên mạng cũng có thể dẫn đến mức độ lo lắng và trầm cảm ngày càng tăng. Một nghiên cứu cho thấy có tới 93% trẻ em là nạn nhân của các trò bắt nạt trên mạng cho biết chúng có cảm giác buồn bã, tuyệt vọng và bất lực.
Nếu con bạn đang là mục tiêu của bắt nạt qua mạng, bạn cần phải làm việc với trẻ để báo cáo về sự việc và làm mọi cách có thể để ngăn chặn kẻ bắt nạt. Ngoài ra, bạn nên nói chuyện với bác sĩ nhi khoa hoặc chuyên gia sức khỏe tinh thần về những gì con bạn đang trải qua. Vì khả năng con bạn có thể tự mình đối phó với sự đe dọa trên mạng hầu như không có.
Nguồn tham khảo: What Is Cyberbullying?
Bài viết có liên quan: