Bệnh động kinh (theo cách gọi dân gian là giật kinh phong) là căn nguy hiểm. Bệnh không hề khó chữa, tuy nhiên cần phải được chẩn đoán và điều trị đúng phương pháp. Song song với đó là việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về bệnh. Vậy nên, bài viết dưới đây Songkhoe.medplus.vn chia sẻ đến các độc giả những thông tin hữu ích về căn bệnh này nhé!
Động kinh là gì ?
Theo Tổ chức Y tế thế giới, động kinh hay còn gọi là giật kinh phong, là một rối loạn của hệ thống thần kinh trung ương (thần kinh) trong đó hoạt động của não bị thay đổi. Biểu hiện thường gặp nhất của cơn động kinh là co giật toàn thân. Tuy nhiên, còn nhiều dạng động kinh khác như co giật cục bộ một phần cơ thể, cơn vắng ý thức. Mỗi cơn giật kinh phong thường kéo dài khoảng 1–3 phút. Trong cơn động kinh, người bệnh mất ý thức và sau cơn, ý thức phục hồi dần dần.
Nguyên nhân dẫn đến bị động kinh
Bệnh có thể xảy ra do một số nguyên nhân sau đây:
- Di truyền: Các nhà nghiên cứu đã liên kết một số loại giật kinh phong với các gen cụ thể. Nhưng trong hầu hết các trường hợp gen chỉ là một phần của nguyên nhân. Một số gen có thể khiến một người nhạy cảm hơn với các điều kiện môi trường gây ra động kinh.
- Chấn thương sọ não: Do tai nạn xe hơi hoặc chấn thương khác tác động đến não có thể gây ra cơn co giật.
- Các bệnh về não gây tổn thương não: Khối u não hoặc đột quỵ, có thể gây ra chứng giật kinh phong. Đột quỵ là nguyên nhân chính gây động kinh ở người lớn trên 35 tuổi.
- Bệnh truyền nhiễm: Viêm màng não, AIDS và viêm não virus, có thể gây ra bệnh động kinh.
- Chấn thương trước khi sinh: trước khi sinh, em bé rất nhạy cảm với tổn thương não có thể được gây ra bởi các yếu tố khác nhau, chẳng hạn như nhiễm trùng ở mẹ, dinh dưỡng kém hoặc thiếu oxy. Tổn thương não này có thể gây ra chứng động kinh hoặc bại não ở trẻ em.
- Tự kỉ: Chứng rối loạn phát triển cũng là nguyên nhân gây nên cơn động kinh ở trẻ.
Phân loại các dạng động kinh
Động kinh được chia làm 2 dạng chính là động kinh cục bộ và động kinh toàn thể. Một số trường hợp, ban đầu là động kinh cục bộ, nhưng nếu không phát hiện và điều trị kịp thời sẽ phát triển thành động kinh toàn thể. Ở mỗi dạng bệnh, mỗi người lại có những biểu hiện cụ thể khác nhau khi lên cơn động kinh.
Động kinh cục bộ
Những cơn động kinh cục bộ xuất hiện khi một phần trong não có hoạt động bất thường. Chính vì thế, những biểu hiện của bệnh cũng chỉ xảy ra ở một vài bộ phận trong cơ thể. Có thể chia động kinh cục bộ thành 2 dạng là động kinh cục bộ đơn giản và động kinh cục bộ phức tạp. Các triệu chứng bao gồm
- Thay đổi về cảm giác vị giác, khứu giác, thị giác, thính giác hoặc xúc giác
- Chóng mặt
- Ngứa ran và co giật chân tay
Động kinh toàn thể
Những cơn động kinh toàn thể xuất hiện khi hoạt động phóng điện trong não xảy ra quá nhiều gây ảnh hưởng đến toàn thể não bộ. Hai dạng cơn động kinh toàn thể thường gặp nhất là cơn vắng ý thức và cơn co cứng, co giật toàn thể.
- Nhìn chằm chằm.
- Không trả lời lại.
- Thực hiện các động tác lặp đi lặp lại.
Triệu chứng của động kinh thường gặp
Ngoài các dấu hiệu trên thì chứng giật kinh phong còn gặp một số triệu chứng sau:
- Nhầm lẫn tạm thời;
- Nhìn chằm chằm vào khoảng không;
- Không kiểm soát được các chuyển động co giật của cánh tay và chân;
- Mất ý thức;
- Cảm thấy sợ hãi, lo lắng;
- Té ngã hay ngã quỵ xuống;
- Triệu chứng tâm linh.
Tùy vào từng loại giật kinh phong mà người bệnh sẽ có những triệu chứng khác nhau. Hầu hết trường hợp, người bệnh có xu hướng bị cùng một loại động kinh nên các triệu chứng sẽ tương tự nhau ở mỗi lần lên cơn. Đôi khi, bạn trải qua một cơn co giật nhưng sau đó không nhớ những gì đã diễn ra.
Nguy cơ dễ bị động kinh
Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh động kinh:
- Tuổi tác;
- Bệnh sử gia đình;
- Chấn thương vùng đầu;
- Đột quỵ và các bệnh mạch máu khác;
- Trí tuệ giảm;
- Nhiễm trùng não;
- Co giật ở trẻ em.
Chẩn đoán cơn động kinh
Để chẩn đoán bệnh động kinh, các chuyên gia sẽ thực hiện khám lâm sàng trước. Sau đó kết hợp với các phương tiện kỹ thuật hiện đại để có được kết quả chính xác nhất.
Khám lâm sàng:
- Khai thác về tiền sử bệnh, triệu chứng lâm sàng của người bệnh
- Kiểm tra hành vi, kỹ năng vận động người bệnh để các định dạng động kinh mà người đó có thể mắc phải.
- Xét nghiệm máu. Từ kết quả xét nghiệm máu, bác sĩ cũng có thể giúp người bệnh biết được dấu hiệu của tình trạng nhiễm trùng, di truyền và một số rối loạn khác có thể liên quan đến bệnh động kinh.
Thực hiện các loại xét nghiệm để thấy rõ tổn thương trong não:
Sau khi thăm khám lâm sàng, bác sĩ sẽ cho bệnh nhân thực hiện thêm những thủ tục sau để kết quả được chính xác nhất có thể:
- Điện não đồ: Đây được đánh giá là phương pháp phổ biến nhất được sử dụng trong quá trình chẩn đoán bệnh động kinh. Chuyên gia sẽ dùng các điện cực để ghi lại hoạt động điện của não. Nếu bệnh nhân bị động kinh thì mô hình sóng não cũng thay đổi bất thường ngay cả khi họ chưa lên cơn co giật.
- Chụp cắt lớp vi tính (CT) quét: Với phương pháp này, bác sĩ sẽ thấy hình ảnh não được cắt ngang và những những tổn thương của não như khối u hay hiện tượng chảy máu não.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): Là cách sử dụng sóng vô tuyến và nam châm để chuyên gia được nhìn chi tiết về bộ não và phát hiện ra những tổn thương hay bất thường trong não – nguyên nhân gây ra những cơn động kinh.
Các phương pháp điều trị động kinh
Hầu hết mọi người có thể kiểm soát được các cơn động kinh. Cái việc điều trị của bạn sẽ dựa trên mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, sức khỏe của bạn và mức độ đáp ứng của bạn với trị liệu.
Một số lựa chọn điều trị bao gồm:
- Thuốc chống động kinh (thuốc chống co giật, thuốc chống động kinh): Những loại thuốc này có thể làm giảm số lượng cơn động kinh. Ở một số người, cơn động kinh không còn xuất hiện nữa sau khi dùng thuốc. Nhìn chung thuốc có thể kiểm soát được 70% cơn cơ giật. Hãy luôn dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ. Không tự ý dùng thuốc mà chưa được sự đồng ý của bác sĩ. Tuy nhiên những tác dụng phụ mà thuốc đem lại chẳng hạn như buồn ngủ, đau đầu, run rẩy, sưng nướu,…
- Kích thích dây thần kinh phế vị : Thiết bị này được phẫu thuật đặt dưới da trên ngực và kích thích điện thần kinh chạy qua cổ của bạn. Điều này có thể giúp ngăn ngừa co giật.
- Chế độ ăn ketogen: Đây là chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt với nhiều chất béo và ít carbohydrate)
- Phẫu thuật não: Khi sử dụng thuốc không mang lại hiệu quả trong việc kiểm soát động kinh, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật. Khi đó, bác sĩ sẽ tiến hành loại bỏ vùng não có hoạt động bất thường gây ra các cơn động kinh.
Một số cách phòng ngừa động kinh hiệu quả mà bạn nên biết
- Giảm thiểu chấn thương đến não bằng cách thắt dây an toàn khi lái xe. Đội mũ bảo hiểm khi đi xe đạp, đi xe máy hoặc làm các hoạt động khác có nguy cơ cao bị chấn thương đầu.
- Trẻ em khi bị sốt cao trên 38,5 độ C cần dùng các thuốc hạ sốt tránh co giật do sốt. Trẻ có tiền sử co giật do sốt cao cần thận trọng tránh để tái phát nhiều lần.
- Hạn chế uống rượu và tránh thuốc lá. Có chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên.
Khi nào bạn cần đến gặp bác sĩ
Bạn nên gọi cấp cứu 115 hoặc đưa người bệnh đến ngay cơ sở y tế gần nhất nếu thấy:
- Cơn động kinh kéo dài hơn 5 phút;
- Sau khi hết cơn động kinh, người bệnh vẫn mất ý thức hoặc không thở được;
- Xuất hiện cơn động kinh thứ hai ngay sau đó;
- Động kinh khi đang mang thai;
- Động kinh khi mắc bệnh đái tháo đường;
- Tự làm bản thân bị thương trong lúc lên cơn động kinh.
Tham khảo một số phòng khám liên quan:
- Tìm hiểu top 5 địa chỉ khám nội thần kinh hàng đầu TPHCM
- 3 nơi khám chuyên khoa thần kinh uy tín quận Bình Thạnh
Nguồn: Healthline.com, Hellobacsi.com, Vinmec