Bệnh giun sán chó mèo có phải chỉ do nhiễm từ chó mèo sang người không? Nguyên nhân khác?

Hồng Tâm

5 năm trước

Bệnh giun sán chó mèo là bệnh gì?

Bệnh giun sán chó mèo là một bệnh nhiễm trùng lây truyền từ động vật sang người gây ra bởi giun tròn ký sinh thường tìm thấy trong ruột của chó (Toxocara canis) và mèo (T. cati).

Sán chó mèo hay giun đũa chó, mèo hay còn gọi là Toxocara ký sinh trong ruột non của chó, gặp ở 80% chó vùng nhiệt đới và 17 – 20% chó ở vùng ôn đới. Toxocara sp thường sống ký sinh trên vật chủ. Khi chúng trưởng thành đẻ trứng sẽ theo phân chó hoặc mèo ra ngoài và phát triển thành ấu trùng.

Nguyên nhân gây ra bệnh giun sán chó mèo

Bệnh giun sán chó mèo là căn bệnh lây nhiễm. Nên cơ chế gây bệnh chủ yếu là sự xâm nhập của các tác nhân gây bệnh bên ngoài vào cơ thể:

Nguyên nhân lây nhiễm chủ yếu là qua đường ăn uống do nuốt phải trứng giun có trong đất hoặc là nước nhiễm phân chó mèo.
Thói quen ăn rau sống, đồ chưa nấu chín như đồ tái hoặc là thịt chó mèo chưa được chế biến kỹ.
Nhà có nuôi chó mèo và chúng có thói quen phóng uế bừa bãi cũng sẽ khiến tác nhân gây bệnh tồn tại nhiều nơi xung quanh nhà, gia tăng nguy cơ mắc bệnh.

Bệnh giun sán chó mèo lây qua người bằng cách nào?

Con người chỉ là một vật chủ tình cờ (ký sinh lạc chủ) khi ăn phải thức ăn có chứa trứng giun mà chưa được nấu chín. Chúng thường lây nhiễm cho người chủ yếu thông qua đường tiêu hóa hoặc là qua da.

Thông thường, trứng của giun, sán đi theo đường phân của thú cưng ra bên ngoài cơ thể, vào môi trường đất, nước phát triển thành ấu trùng. Các ấu trùng có thể tồn tại ngoài môi trường một thời gian dài, dính vào lông chó mèo, thực phẩm, nguồn nước. Khi con người nuốt phải những thức ăn, nước uống có chứa ấu trùng sẽ nhiễm bệnh giun sán chó mèo qua đường tiêu hóa.

Một số loại giun có thể lây qua đường da bị xây xát như giun móc. Một số ấu trùng sán có thể tồn tại trong mô của động vật (thịt, não). Đa số các trường hợp, trứng ký sinh trùng sẽ nở trong ruột, ấu trùng chui qua thành ruột non đi theo máu di chuyển đến các cơ quan nội tạng khác.

Bệnh giun sán chó mèo có nguy hiểm không?

Khi giun đũa chó đi vào cơ thể người, chúng sẽ đi khắp nơi trong cơ thể người trong vài tháng đến nhiều năm. Tạo ra bệnh giun sán chó mèo ở người. Gây tổn thương ở những phần cơ thể chúng đi qua. Các triệu chứng này có thể kéo dài hàng tháng, hàng năm, người bệnh ít khi nghĩ đến việc bị nhiễm giun.

Mức độ tổn thương của cơ thể cùng với các triệu chứng tùy thuộc vào số lượng ấu trùng cũng như cơ quan mà chúng xâm lấn bao gồm các cơ quan như gan, phổi, hệ thần kinh trung ương, mắt… Trong đó, hai thể thường gặp nhất là ấu trùng di chuyển ở nội tạng và ở mắt.

Ở nội tạng, bệnh nhân có các triệu chứng sốt, gan to và bị hoại tử, lách to. Triệu chứng hô hấp giống như hen suyễn.
Ở mắt, triệu chứng hay gặp là giảm thị lực một bên mắt hoặc đôi khi bị lé. Mức độ suy giảm thị lực tùy thuộc vào vùng bị thương tổn (võng mạc, điểm vàng), có thể dẫn đến mù lòa vĩnh viễn.

Dấu hiệu của bệnh giun sán chó mèo

Đối với hầu hết mọi người, nhiễm ấu trùng giun tròn không gây triệu chứng và các ký sinh trùng thường chết trong vòng một vài tháng.

Tuy nhiên, một số người trải qua các triệu chứng nhẹ như:

Ho
Sốt khoảng 38°C hoặc cao hơn
Nhức đầu
Đau dạ dày

Trong các trường hợp hiếm hoi, các ấu trùng giun lây nhiễm vào các cơ quan như gan, phổi, mắt hoặc não. Gây ra các triệu chứng nghiêm trọng như mệt mỏi, chán ăn, sụt cân, co giật, khó thở và mắt mờ hoặc đỏ đau. Ngoài ra ở một số người có biểu hiện gan to, sốt. Hoặc có các triệu chứng của phổi như ho, đau ngực, đau bụng, khó tiêu. Nhiều người bị ngứa không rõ căn nguyên. Những cơn ngứa này ngày một nghiêm trọng đến mức mất ngủ.

Chẩn đoán bệnh giun sán chó mèo

Chẩn đoán xác định dựa trên cơ sở phát hiện ấu trùng Toxocara trong mẫu mô xét nghiệm. Song sinh thiết lấy mẫu mô chứa ấu trùng có thể khó khăn và phức tạp. Thậm chí có biến chứng. Vì vậy, chẩn đoán thường dựa vào đặc điểm lâm sàng và xét nghiệm máu. Tuy nhiên biểu hiện lâm sàng thường không điển hình, không đặc hiệu nên dẫn đến khó chẩn đoán xác định.

Cách điều trị bệnh giun sán chó mèo

Nếu bạn không có triệu chứng hoặc chỉ có triệu chứng nhẹ. Điều trị bệnh giun sán chó mèo thường không cần thiết. Tuy nhiên, bạn sẽ cần dùng thuốc nếu có nhiễm trùng nghiêm trọng ảnh hưởng đến các bộ phận trong cơ thể. Một loại thuốc gọi là thuốc trừ giun sán được sử dụng để tiêu diệt ấu trùng của ký sinh trùng.

Các thuốc khác có thể được bác sĩ chỉ định như albendazole và mebendazole. Những loại thuốc này thường không gây ra tác dụng phụ. Mặc dù một số người có thể gặp đau đầu hoặc đau dạ dày.

Ngoài anthelmintics, thuốc steroid (corticosteroid) thường được kê toa giảm viêm do nhiễm trùng nặng. Nếu Toxocariasis ảnh hưởng đến mắt, thuốc steroid được sử dụng thay vì anthelmintics. Phẫu thuật cũng có thể cần thiết.

Hầu hết mọi người hồi phục hoàn toàn và không gặp bất kỳ biến chứng lâu dài nào. Tuy nhiên, bạn có nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn nếu một mắt bị ảnh hưởng.

Các phương pháp ngăn ngừa bệnh giun sán chó mèo

Bệnh giun đũa chó mèo là căn bệnh do ký sinh trùng gây ra. Lây nhiễm từ vật chủ có nhiệm bệnh sang người gây tổn thương đến các cơ quan bên trong cơ thể. Để phòng tránh căn bệnh này, lối sống và các biện pháp khắc phục tại nhà sau có thể giúp bạn đối phó với nhiễm giun đũa từ chó mèo:

Đưa vật nuôi đến khám bác sĩ thú y để phòng ngừa nhiễm Toxocara. Bác sĩ thú y có thể đề nghị xét nghiệm và điều trị tẩy giun.
Rửa tay bằng xà phòng và nước. Sau khi chơi với vật nuôi hoặc động vật khác, sau khi hoạt động ngoài trời và trước khi chế biến thức ăn.
Dạy trẻ em về tầm quan trọng của việc rửa tay để ngăn chặn nhiễm trùng.
Đừng để trẻ em chơi ở những khu vực có phân vật nuôi hay phân của động vật khác.
Làm sạch khu vực sinh sống của thú cưng ít nhất một lần một tuần. Phân nên được chôn hoặc đóng bao và vứt bỏ vào thùng rác. Rửa tay sau khi xử lý chất thải vật nuôi.
Dạy trẻ em sự nguy hiểm của thức ăn bẩn hoặc đất.
Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý, nên ăn chín uống sôi. Hạn chế ăn rau sống, các loại đồ tái như phở bò tái, cá sông,… làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh.

Khi nào cần gặp bác sĩ

Trên đây là những thông tin về căn bệnh giun đũa chó mèo bạn có thể tham khảo. Giúp bổ sung thêm kiến thức để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình tốt hơn.

Xin lưu ý bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Không thể bằng lời khuyên của bác sĩ.

Khi thấy có dấu hiệu của bệnh, bạn nên đến cơ sở y tế tiến hành xét nghiệm, chẩn đoán chính xác để có biện pháp điều trị kịp thời. Không nên để lâu gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và nguy cơ dẫn đến tử vong.

Các bài viết liên quan:

Nguồn tham khảo: Tổng hợp