Bệnh phong từ lâu đã là nỗi ám ảnh trong tâm thức của nhiều người. Chính vì loại bệnh này mà hàng ngàn người bị xa lánh, cách ly, chịu nỗi đau đớn, giày vò về cả tình thần lẫn thể xác. Hiện nay, bệnh phong vẫn tồn tại và là nỗi ám ảnh của nhiều gia đình. Vậy, bạn đã hiểu rõ về bệnh phong chưa? Cùng Songkhoe.medplus.vn tìm hiểu bài viết dưới đây nhé!
Bệnh phong cùi là gì?
Bệnh phong hay còn gọi là bệnh hủi, cùi. Là một bệnh đã xuất hiện rất lâu trong lịch sử và là một loại bệnh nhiễm trùng. Gây hủy hoại bề ngoài, gây tổn thương các dây thần kinh ngoại biên và dần làm cơ thể suy kiệt. Bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến các dây thần kinh tứ chi của con người, đường hô hấp hay màng mũi. Bệnh phong còn làm loét da, tổn thương các dây thần kinh và teo các cơ lại.
Phong ngứa là căn bệnh da liễu rất phổ biến với tỷ lệ mắc bệnh chiếm khoảng 5% dân số thế giới. Bất kỳ đối tượng nào cũng có thể mắc bệnh nhưng dễ gặp nhất là ở những người có cơ địa dị ứng, phụ nữ có thai, sau khi sinh và lứa tuổi trẻ nhỏ, thanh thiếu niên.
Nguyên nhân dẫn đến bệnh phong là gì?
Bệnh phong cùi gây ra do một loại vi khuẩn phát triển chậm gọi là Mycobacterium leprae (M. leprae). Bệnh phong còn được gọi là bệnh Hansen, được đặt theo tên của nhà khoa học khám phá ra vi khuẩn M. leprae năm 1873.
Các triệu chứng thường gặp của bệnh phong cùi
Bệnh hủi chủ yếu ảnh hưởng đến da và các dây thần kinh bên ngoài não bộ và tủy sống, được gọi là các dây thần kinh ngoại vi. Nó cũng có thể tấn công vào mắt và niêm mạc mũi.
Các triệu chứng chính của bệnh phong là các vết loét gây biến dạng da, khối u hoặc cục không mất đi sau vài tuần hoặc vài tháng. Vết loét da nhạt màu. Tổn thương dây thần kinh có thể dẫn đến:
- Mất cảm giác ở tay và chân
- Cơ bắp yếu
Các tổn thương da có thể làm xúc giác không còn nhạy, giảm cảm giác khi tiếp xúc với nhiệt độ hoặc bị đau. Chúng không lành sau vài tuần và có màu sáng hơn màu da bình thường của bạn.
Các đối tượng dễ mắc bệnh phong cùi là ai?
Những người có nguy cơ cao nhất là những người sống ở khu vực có nhiều người mắc bệnh phong. Như một số địa phận thuộc Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản, Nepal, Ai Cập và các khu vực khác). Đặc biệt là những người tiếp xúc thường xuyên với người nhiễm bệnh phong.
Những người xử lý một số động vật nhất định được biết có mang theo vi khuẩn phong. Như armadillos, tinh tinh châu Phi, khỉ mặt xanh cổ trắng và khỉ đuôi dài có nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn từ động vật. Đặc biệt nếu họ không đeo găng tay bảo vệ khi xử lý các động vật này.
Bệnh phong có lây không?
Bệnh phong có thể lây nhiễm từ người bệnh sang người khỏe mạnh bằng nhiều cách khác nhau, chủ yếu qua 2 đường chính sau:
- Đường hô hấp, và qua các vết thương trầy sướt ở da. Người bệnh phong nặng, khi chưa uống thuốc điều trị, lúc hít thở, sẽ phóng xuất ra bầu không khí những hạt sương nước mũi li ti, chứa nhiều vi khuẩn bệnh phong. Nhưng chỉ có một tỷ lệ nhỏ (khoảng ít hơn 30%) còn khỏe mạnh và có khả năng gây bệnh cho người bị nhiễm mới. Nếu đã uống thuốc, những hạt sương nước mũi đó càng chứa ít vi khuẩn còn sống (dưới 5%) và bị yếu đi nhiều nên khả năng gây bệnh càng khó khăn.
- Cơ thể cảm nhiễm. Bệnh phong khó lây vì còn tùy thuộc vào sức đề kháng tự nhiên của mỗi người khác nhau. Khoảng 90% dân số trên thế giới có sức đề kháng tự nhiên chống lại bệnh phong. Những người này không bao giờ mắc bệnh phong, cho dù có tự tiêm truyền vi khuẩn còn sống vào cơ thể của họ. Đã có ít nhất 20 người trên thế giới tự nguyện tiêm vi khuẩn vào cơ thể mình để gây bệnh thực nghiệm. Nhưng đến nay vẫn chưa có trường hợp nào được báo cáo thành công…
Thế nên, bệnh Phong là bệnh truyền nhiễm, lây lan từ người bệnh chưa điều trị sang người lành. Nhưng lây ít và rất khó lây.
Chẩn đoán bệnh phong như thế nào?
Hiện nay, có 2 phương pháp chủ yếu để chẩn đoán bệnh phong:
- Tìm trực khuẩn phong. Bệnh phẩm là dịch tiết hoặc một phần tổ chức sinh thiết tại các thương tổn da hoặc thương tổn thần kinh. Nhuộm theo phương pháp Ziehl-Neelsen thấy trực khuẩn bắt màu đỏ đứng thành bó, thành cụm hoặc rải rác.
- Sinh thiết. Trong trường hợp khó chẩn đoán có thể sinh thiết thương tổn để xác định hình ảnh giải phẫu bệnh lý đặc hiệu.
Những phương pháp điều trị bệnh phong hiệu quả
Người ta đã phát triển một liệu pháp đa liều vào năm 1995 để chữa trị tất cả các loại bệnh phong. Liệu pháp này được áp dụng và hoàn toàn miễn phí trên toàn thế giới. Thêm vào đó, một số kháng sinh cũng có thể dùng để điều trị bệnh phong bằng cách giết loại vi khuẩn gây ra bệnh này. Những kháng sinh này bao gồm: Dasone; Rifampin; Clofazamine; Minocycline; Ofloxacin.
Bác sĩ có thể kê đơn nhiều hơn một kháng sinh cho bạn uống cùng một lúc. Họ cũng có thể cho bạn uống thuốc chống viêm như aspirin, prednisone hoặc orthalidomide. Bạn không nên dùng thalidomide nếu có hoặc có thể có thai vì thuốc này có thể gây ra các dị tật bẩm sinh nghiêm trọng.
Một số cách phòng ngừa bệnh phong mà bạn nên biết
Hiện nay các nhà khoa học vẫn chưa nghiên cứu được vắc xin điều trị bệnh phong. Do đó để không bị mắc bệnh phong, thực hiện biện pháp phòng tránh là chủ yếu. Tuyên truyền giáo dục sức khỏe bằng nhiều hình thức để mọi người hiểu rõ hơn về bệnh phong. Không xa lánh, sợ hãi, tránh kỳ thị các bệnh nhân bị bệnh phong.
Cách tốt nhất để ngăn ngừa bệnh phong là tránh tiếp xúc gần gũi lâu dài với một người bị bệnh phong không được điều trị. Bạn không nên dùng chung đồ đạc với người bệnh. Nếu chẳng may dính phải dịch từ nước bọt hay dịch mũi từ người bệnh, bạn hãy rửa da ngay bằng xà phòng để diệt khuẩn. Bạn lưu ý không để vùng da trầy xước tiếp xúc với người bệnh.
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Đi khám định kỳ để phát hiện sớm được bệnh. Bởi vì việc chữa bệnh sớm sẽ giúp người bệnh hạn chế được nhiều rủi ro cho cơ thể. Có thể trả lại cho bệnh nhân một cơ thể không có nhiễm trùng và một cuộc sống bình thường.
Những người bị bệnh họ còn cần được sự chăm sóc, sự gần gũi từ những người xung quanh. Đồng thời động viên tinh thần để những người mắc bệnh phong tích cực trong việc phục hồi hình dạng. Bớt đi phần nào sự mặc cảm, tự ti của người mắc bệnh phong trong cộng đồng chung.
Nguồn: Hellobacsi.com, Vinmec.com, Vhea.org.vn