Bệnh tiêu hóa và vai trò của tế bào gốc trong thực nghiệm

Liệu pháp tế bào gốc đang được thử nghiệm hiệu quả trong việc điều trị bệnh đường ruột. Bài Bệnh tiêu hóa và vai trò của tế bào gốc trong thực nghiệm xem xét các tài liệu gần đây về tế bào gốc, đã được sử dụng

• trong các mô hình tiền lâm sàng,
• và hiện đang được thử cải thiện tình trạng một số bệnh tiêu hóa bao gồm cả bệnh viêm ruột.

Bệnh tiêu hóa và vai trò của tế bào gốc trong thực nghiệm

1. Bệnh tiêu hóa là gì?

Thực trạng

Hầu hết chúng ta lúc nghĩ đến bệnh tật, chúng ta ngay lập tức nhớ đến ung thư hoặc tiểu đường. Đó là điều đương nhiên, vì đây là những căn bệnh phổ biến và hầu hết chúng ta đều biết. Tuy nhiên, có nhiều căn bệnh ít phổ biến hơn nhưng không kém phần nguy hiểm. Các bệnh tiêu hóa (GI) thuộc vào loại này.

Phân loại

Hiện nay các bác sĩ xếp nhiều tình trạng bệnh vào nhóm các bệnh tiêu hóa như

• bệnh Crohn và viêm đại tràng,
• loét dạ dày và viêm hồi tràng

Nhưng thực chất chúng chỉ là các bệnh phổ biến. Theo tạp chí Nature,

“Các bệnh tiêu hóa là những bệnh ảnh hưởng đến bất kỳ cơ quan nào của đường tiêu hóa, từ thực quản đến trực tràng và các cơ quan tiêu hóa phụ – gan, túi mật và tuyến tụy. Thuật ngữ này bao gồm các rối loạn chức năng cấp tính, mãn tính và tái phát bao gồm một hay nhiều loại bệnh như cả bệnh viêm ruột và chứng khó tiêu chức năng.”

Các Trung tâm kiểm soát bệnh đường Tiêu hóa và Thận (NIDDK) giải thích:

“Hệ tiêu hóa, bao gồm đường tiêu hóa, gan, tuyến tụy và túi mật, giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn… Một số bệnh và tình trạng tiêu hóa chỉ khởi phát cấp tính trong một thời gian ngắn. Trong khi những bệnh khác kéo dài, mãn tính.”

2. Ví dụ về bệnh tiêu hóa

Với một hệ thống rộng lớn và phức tạp như hệ tiêu hóa, một loạt các bệnh có thể xuất hiện. Một số bệnh tiêu hóa thường thấy bao gồm:

• Hội chứng ruột kích thích (IBS),
• Viêm ruột kết,
• Bệnh Crohn,
• Viêm dạ dày,
• Rò hậu môn (như một triệu chứng của một bệnh khác),
• Nhiễm trùng quanh hậu môn,
• Ung thư,
• Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD),
• Bệnh celiac.

3. Các triệu chứng phổ biến

Bởi vì có rất nhiều bệnh ảnh hưởng đến đường tiêu hóa, hầu hết chúng đều có các triệu chứng trùng lặp. Điều này có thể khiến việc chẩn đoán chính xác trở nên khó khăn. Một số triệu chứng phổ biến hơn của các bệnh GI bao gồm:

• Đau bụng
• Ợ nóng
• Nôn mửa
• Buồn nôn
• Tiêu chảy
• Táo bón
• Đầy hơi
• Chướng bụng
• Phân có máu
• Giảm cân

Một số bệnh tiêu hóa chỉ ảnh hưởng đến các khu vực cụ thể của đường tiêu hóa. Ví dụ, viêm hồi tràng chỉ ảnh hưởng đến phần cuối của ruột non. Viêm đại tràng chỉ ảnh hưởng đến lớp niêm mạc của ruột già (ruột kết). Tuy nhiên, viêm dạ dày và bệnh Crohn có thể ảnh hưởng đến bất kỳ phần nào của đường tiêu hóa, bao gồm

• miệng và trực tràng,
• và thậm chí có thể ảnh hưởng đến các lớp mô khác nhau trong đường tiêu hóa.

4. Các lựa chọn điều trị thông thường cho các bệnh tiêu hóa

Hiện nay, có rất nhiều lựa chọn điều trị dành cho những người mắc bệnh tiêu hóa. Nhưng không phải tất cả các phương pháp điều trị như vậy đều hiệu quả. Một số lựa chọn điều trị phổ biến nhất bao gồm:

• Thuốc kháng sinh

Thuốc kháng sinh có thể được kê đơn để chống lại nhiễm trùng hoặc các mối đe dọa từ vi khuẩn, bao gồm H. pylori. Loại vi khuẩn gây loét dạ dày và có thể tác động đến tình trạng viêm dạ dày.

• Thuốc kháng axit

Một loạt thuốc kháng axit có thể giúp giảm tạm thời một số triệu chứng của bệnh GI.

• Thuốc trung hòa axit

Một số loại thuốc có thể làm giảm lượng axit tạo ra trong dạ dày, giúp giảm đau dạ dày, đồng thời giúp niêm mạc dạ dày lành.

• Thuốc chặn axit

Một số loại thuốc thực sự ngăn chặn việc sản xuất axit dạ dày.

• Thuốc ức chế miễn dịch

Một số bệnh tiêu hóa xuất hiện do tình trạng miễn dịch. Ví dụ, viêm đại tràng xảy đến do cơ thể nhầm lẫn các tế bào của niêm mạc ruột kết với những kẻ xâm lược và tấn công chúng, tạo ra tình trạng viêm dẫn đến loét và tạo ra chất nhầy và phân.

• Thay đổi lối sống

Nhiều bệnh tiêu hóa ít nhất có thể được điều trị một phần bằng cách thay đổi lối sống và chế độ ăn uống. Ví dụ, hạn chế hoặc loại bỏ rượu có thể làm giảm viêm, cũng như loại bỏ tác nhân gây viêm dạ dày. Việc dừng uống sữa cũng có thể giúp giảm viêm. Hành động hút thuốc cũng có thể ảnh hưởng sâu sắc đến các bệnh GI.

Các phương pháp điều trị khác triệt để hơn. Ví dụ, những người bệnh Crohn hoặc viêm đại tràng quá nặng có thể được phẫu thuật. Tùy mức độ các bác sĩ có thể cắt bỏ một phần hoặc hết cả ruột kết và trực tràng.

5. Tế bào gốc: Một tương lai tươi sáng trong điều trị bệnh GI

Xu hướng

Tế bào gốc không còn xa lạ vào thời điểm này. Chúng đã được thảo luận và nghiên cứu rất nhiều trong nhiều năm nay. Tuy nhiên, điều đáng nói số lượng các phương pháp điều trị tái tạo đang được

• nghiên cứu trong các thử nghiệm lâm sàng,
• và nghiên cứu hiệu quả y tế.

Các bệnh tiêu hóa cũng không ngoại lệ.

Các công trình Y học

Các tác giả của một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Cytotechnology đã báo cáo rằng tế bào gốc nên được coi như một phương pháp điều trị

“nhiều bệnh tiêu hóa cần được phân tích bởi các ứng dụng lâm sàng trong tương lai.”

Một nghiên cứu khác, được công bố trên Tạp chí Tiêu hóa Thế giới, lưu ý rằng,

“Tế bào gốc có thể có tiềm năng thay thế các tế bào bị mất do hậu quả của nhiều căn bệnh nguy hiểm, chẳng hạn như

• bệnh gan cấp tính và mãn tính,
• và các bệnh viêm hoặc bệnh ruột qua trung gian miễn dịch.”

Trường hợp bệnh

Tại Phòng khám đa khoa Indiana, một bệnh nhân nhập viện với biểu hiện đau bụng cấp vào tháng 10 năm 2017. Ban đầu bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân bị viêm ruột thừa, chụp CT cho thấy bệnh nhân bị viêm hồi tràng, nhiều khả năng là bệnh Crohn. Một lần truyền tế bào gốc dị sinh đủ để loại bỏ mọi cơn đau bụng trong vòng vài giờ. Trong vòng hai ngày, bệnh nhân không còn cảm thấy triệu chứng gì ở bụng. 10 ngày sau, kết quả chụp CT cho thấy bụng hoàn toàn bình thường, không cần điều trị thêm hoặc dùng thuốc.

6. Kết luận

Lí thuyết

Tế bào gốc mang lại hy vọng cho những người mắc các loại bệnh tiêu hóa, từ bệnh Crohn đến viêm dạ dày. Liệu pháp tế bào gốc hứa hẹn làm giảm viêm, sửa chữa các tế bào bị tổn thương, đồng thời loại bỏ cảm giác đau đớn và khó chịu. Hơn nữa, chúng có thể chữa khỏi các bệnh GI.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng không phải tất cả các tế bào gốc đều giống nhau. Tế bào gốc tự thân thường được sử dụng. Chúng được

• phân tách từ chính cơ thể của bệnh nhân,
• nuôi cấy trong phòng thí nghiệm,
• và cấy ghép.

Thách thức

Tuy nhiên, chúng không thích hợp để chữa bệnh, do đã trưởng thành, mất năng lượng và tích lũy nhiều nguy cơ xấu. Thay vào đó, ta nên sử dụng các tế bào gốc đa sinh đa năng lấy từ máu và mô dây rốn. Những tế bào này có năng lượng cao và có khả năng biến đổi thành bất kỳ loại tế bào nào cần thiết để chữa bệnh. Chúng cũng không bị đào thải miễn dịch.

Cũng cần nhớ rằng FDA vẫn chưa chấp thuận bất kỳ phương pháp điều trị bằng tế bào gốc nào. Bất kỳ liệu pháp nào như vậy chỉ nên được coi là thử nghiệm.

Xem thêm bài viết

• Liệt mặt và liệu pháp tế bào gốc: có thật hiệu quả hay không?
• Thanh lọc cholesterol để chống tim mạch và các bệnh chuyển hóa
• Chứng nhồi máu cơ tim và liệu pháp lọc máu ozone

Nguồn: Tổng hợp