BỆNH XỐP XƯƠNG: NGUYÊN NHÂN VÀ TRIỆU CHỨNG

Bệnh xốp xương hay còn gọi là bệnh Loãng xương (Osteoporosis) là một rối loạn chuyển hoá của bộ xương gây tổn thương sức mạnh của xương đưa đến tăng nguy cơ gẫy xương. Ở người bị loãng xương, ngồi xuống đột ngột, ho, hoặc cúi xuống cũng có thể gây gãy xương. Các khu vực dễ bị gãy xương là ở lưng (cột sống), cổ tay và hông.

2. Nguyên nhân bệnh xốp xương là gì?

Bệnh xốp xương là hậu quả của sự phá vỡ cân bằng bình thường của 2 quá trình tạo xương và hủy xương, quá trình tạo xương suy giảm trong khi quá trình hủy xương bình thường. Các yếu tố có thể làm căn bệnh này trầm trọng thêm bao gồm: Dinh dưỡng kém, hút thuốc lá, hóa trị, xạ trị, các thuốc như steroid, lười vận động, uống rượu.

Chúng ta đều biết, quá trình hủy và tạo xương luôn diễn ra liên tục trong cơ thể, nếu quá trình này cân bằng thì mật độ xương sẽ bình thường. Nếu quá trình hủy xương lớn hơn tạo xương sẽ dẫn đến bệnh xốp xương.

Tuy nhiên, nếu quá trình hủy và tạo xương cân bằng nhưng diễn ra quá nhanh (chu chuyển xương nhanh) thì gây ra giảm sức mạnh của xương. Do vậy, sức mạnh của xương là một thông số rất quan trọng, thậm chí còn quan trọng hơn mật độ xương.

Các thông số về sức mạnh của xương hiện đang được nghiên cứu trong phòng thí nghiệm để tìm ra các chỉ số có thể ứng dụng trên lâm sàng.

Hiện nay mật độ xương vẫn là tiêu chuẩn vàng để đánh giá sớm nhất tình trạng bệnh xốp xương và dự đoán gãy xương trên lâm sàng.

Bệnh xốp xương diễn biến từ từ và thầm lặng. Người bị bệnh xốp xương thường không biết mình bị bệnh cho đến khi bị biến chứng gãy xương. Gãy xương do bệnh xốp xương thường gặp nhất ở cổ tay, đốt sống và cổ xương đùi.

Gãy xương do bệnh xốp xương có thể xảy ra ngay cả trong những hoạt động hàng ngày, làm cho người bệnh đau đớn, mất khả năng vận động, mất khả năng sinh hoạt tối thiểu.

Bệnh xốp xương dễ chẩn đoán. Khi đã bị loãng xương, điều trị có thể làm giảm 50% nguy cơ gãy xương nhưng điều quan trọng là phải chẩn đoán sớm và điều trị sớm để ngăn ngừa không cho gãy xương do xốp xương xảy ra.

3. Triệu chứng bệnh xốp xương là gì?

Bệnh xốp xương có tính gia đình. Bất cứ ai cũng có thể bị bệnh loãng xương, nhưng nó phổ biến hơn ở phụ nữ lớn tuổi.

Đau xương thường xuyên ở lưng, hông, tay và cổ tay. Gù vẹo cột sống, giảm chiều cao so với lúc trẻ (do các đốt sống bị lún, xẹp hoặc bị gãy lún).

4. Điều trị bệnh xốp xương

Thực hiện khai thác bệnh sử và khám thực thể. Rối loạn này được chẩn đoán bằng cách đo mật độ xương của bệnh nhân. Xét nghiệm thường được sử dụng nhất là chụp DEXA. Xét nghiệm máu toàn bộ (CBC), xét nghiệm bảng chuyển hóa toàn diện (CMP), Xét nghiệm nồng độ TSH – hormon kích thích tuyến giáp. Bệnh nhân có thể được chỉ định thực hiện thêm chụp cắt lớp vi tính (CT Scan), chụp cộng hưởng từ (MRI) và siêu âm.

Điều trị xốp xương rất tốn kém (chi phí trực tiếp và gián tiếp). Bệnh xốp xương có thể phòng ngừa.

Bệnh xốp xương có thể phân thành:

• Bệnh xốp xương nguyên phát: Là loại xốp xương không tìm thấy căn nguyên nào khác ngoài tuổi tác và/ hoặc tình trạng mãn kinh ở phụ nữ. Nguyên nhân do quá trình lão hóa của tạo cốt bào làm xuất hiện tình trạng mất cân bằng giữa hủy xương và tạo xương, gây thiểu sản xương.
• Bệnh xốp xương thứ phát: Là loại xốp xương tìm thấy nguyên nhân do một số bệnh hoặc một số thuốc gây nên. Thường gặp trong các bệnh suy sinh dục, cường vỏ thượng thận, dùng nội tiết tố vỏ thượng thận kéo dài, cường cận giáp, cường giáp, rối loạn hấp thu, thiếu calci, bất động kéo dài, điều trị bằng heparin kéo dài.