A. Thông tin về Bông trang đỏ
Bông trang đỏ, hay hoa trang đỏ, còn có tên gọi khác là mẫu đơn, kam ron tea (theo tiếng Campuchia). Các bộ phận của cây như rễ, hoa hay lá đều có công dụng chữa bệnh.
Tên khoa học: Ixora cocconea L
Họ: Cà phê – Rubiaceae.
1. Đặc điểm của cây
- Cây nhỏ, thân cành nhẵn, cao khoảng 0.6-1m
- Hoa nhỏ, dài, thường có màu đỏ, mọc thành xim dày ở đầu cành
- Quả màu đỏ tím, cao 5-6cm, rộng 6-7mm. Mỗi ô có 1 hạt, cao 4-5mm, rộng 3-4mm. Phần phía lưng phồng lên còn phía bụng thì lõm vào.
2. Phân bố, thu hái và chế biến
Bông trang đỏ là loại cây mọc hoang ở những vùng đồi trọc, nhiều nắng. Nhiều nơi còn trồng cây để làm cảnh như đình chùa, nhà vườn.
Rễ cây và hoa gần như thu hái quanh năm, rửa sạch, phơi hay sấy khô làm thuốc.
3. Thành phần hóa học
Đơn lá đỏ có flavonoid, saponin, coumarin, anthranoid…
B. Công dụng và Liều Dùng
1. Vị thuốc và công dụng
Vị thuốc đơn đỏ có tính vị đắng ngọt, tính mát.
Thuốc có công dụng thanh nhiệt giải độc, khu phong, trừ thấp, lợi niệu, giảm đau.
2. Liều dùng
- Thuốc sắc hoặc ngâm rượu: dùng mỗi ngày 10-15g
- Hoa cũng được dùng chữa lỵ dưới dạng thuốc sắc.
C. Các bài thuốc trị bệnh từ Bông trang đỏ
1. Trị mụn nhọt, mẩn ngứa, dị ứng
Đơn lá đỏ 8-12g (lá khô), uống dưới dạng nước sắc, mỗi ngày dùng một thang, uống 2 – 3 lần sau mỗi bữa ăn. Bài thuốc có thể uống nhiều ngày cho tới khi hết các triệu chứng mẩn ngứa, dị ứng.
2. Trị nhọt vú,vú sưng tấy, đỏ đau
Lá đơn lá đỏ 15-20g, sắc uống ngày một thang, chia ra thành 2-3 lần, tới khi các triệu chứng thuyên giảm.
Ngoài ra có thể dùng lá khô, đem vò vụn sau đó sao nóng, bọc vải mỏng và chườm nhẹ vào nơi bị sưng đau.
3. Trị zona và mẩn ngứa
Đơn lá đỏ (sao vàng) 40g, sắc uống ngày một thang, chia uống 2-3 lần. Uống nhiều ngày đến khi các triệu chứng thuyên giảm. Có thể uống nhắc lại vài đợt.
4. Trị tiêu chảy lâu ngày
Đơn lá đỏ (sao vàng) 15g, gừng nướng 4g, sắc uống ngày một thang, chia 3 lần, sau mỗi bữa ăn 1 giờ rưỡi.
5. Trị đại tiện ra máu, kiết lỵ ở trẻ em
Lá đơn đỏ 12g, sắc uống, ngày một thang.
6. Kinh nguyệt không đều
Lấy 10g hoa của cây bông trang đỏ rửa sạch rồi sắc uống mỗi ngày.
Ngoài ra, có thể lấy rễ và thân cây rửa sạch, thái thành các lát mỏng rồi phơi khô, sau đó tẩm rượu rồi sao lên. Mỗi lần dùng, lấy khoảng 10 – 12g dược liệu, sắc lấy nước uống.
7. Điều trị phong thấp, đau nhức
Lấy 6 – 12g rễ cây bông trang đỏ, sắc lấy nước uống (nếu dùng lá thì sắc 20g lá).
D. Lưu ý khi sử dụng bài thuốc từ Bông trang đỏ
Có tài liệu khác cho rằng, ngoài cây trang đỏ này thì các cây trang có hoa màu khác như vàng, hồng,… đều có thể dùng để chữa bệnh. Tuy nhiên, cũng có tài liệu cho rằng chỉ có bông trang đỏ được đề cập trong bài viết này và cây trang trắng (Ixora nigricans) là được dùng làm thuốc (mặc dù dược tính của trang trắng không bằng trang đỏ). Vì vậy người bệnh trước khi dùng bài thuốc Bông trang đỏ thì phải tìm hiểu kỹ và hỏi ý kiến của thầy thuốc.
Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Bông trang đỏ cũng như một số công dụng hay về loại dược liệu này!
Lưu ý
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
- Người bệnh không tự ý áp dụng
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng
Nguồn tham khảo
Tracuuduoclieu.vn và các nguồn uy tín khác.