Chính xác thì hệ thần kinh ngoại biên là gì và nó đóng vai trò gì trong cơ thể? Trước tiên, cần nhận ra rằng hệ thần kinh được chia thành hai phần: hệ thần kinh trung ương và hệ thần kinh ngoại biên.
Các hệ thống thần kinh trung ương bao gồm não và tủy sống, trong khi hệ thống thần kinh ngoại biên bao gồm tất cả các dây thần kinh chi nhánh ra từ não và tủy sống và mở rộng đến các bộ phận khác của cơ thể bao gồm cả cơ bắp và các cơ quan. Mỗi phần của hệ thống đóng một vai trò quan trọng trong cách thông tin được truyền đi khắp cơ thể.
Hệ thần kinh ngoại biên là gì?
Hệ thần kinh ngoại biên là sự phân chia của hệ thần kinh chứa tất cả các dây thần kinh nằm bên ngoài hệ thống thần kinh trung ương. Vai trò chính của Hệ thần kinh ngoại biên là kết nối thần kinh trung ương với các cơ quan, chi và da. Các dây thần kinh này kéo dài từ hệ thống thần kinh trung ương đến các vùng ngoài cùng của cơ thể.
Hệ thần kinh ngoại biên cho phép não và tủy sống nhận và gửi thông tin đến các khu vực khác của cơ thể, cho phép chúng ta phản ứng với các kích thích trong môi trường của chúng ta.
Các dây thần kinh tạo nên hệ thần kinh ngoại biên thực chất là các sợi trục hoặc bó sợi trục từ các tế bào thần kinh. Trong một số trường hợp, những dây thần kinh này rất nhỏ nhưng một số bó dây thần kinh lại lớn đến mức mắt người có thể dễ dàng nhìn thấy chúng.
Bản thân Hệ thần kinh ngoại biên được chia thành hai phần: hệ thần kinh soma và hệ thần kinh tự chủ.
Mỗi thành phần này đóng một vai trò quan trọng trong cách Hệ thần kinh ngoại biên hoạt động.
Hệ thần kinh soma
Các hệ thần kinh soma là một phần của hệ thần kinh ngoại vi trách nhiệm thực hiện thông tin giác quan và vận động đến và đi từ hệ thần kinh trung ương. Hệ thần kinh soma bắt nguồn từ tên của nó từ tiếng Hy Lạp soma , có nghĩa là “cơ thể”.
Hệ thống soma chịu trách nhiệm truyền thông tin cảm giác cũng như chuyển động tự nguyện. Hệ thống này chứa hai loại tế bào thần kinh chính:
- Neuron vận động : Còn được gọi là tế bào thần kinh ly tâm, nơron vận động mang thông tin từ não và tủy sống đến các sợi cơ bắp khắp cơ thể. Chúng cho phép chúng ta thực hiện các hành động thể chất để đáp lại các kích thích trong môi trường.
- Neuron cảm giác : Còn được gọi là tế bào thần kinh hướng tâm, tế bào thần kinh cảm giác mang thông tin từ các dây thần kinh đến hệ thống thần kinh trung ương. Chính những tế bào thần kinh cảm giác này cho phép chúng ta tiếp nhận thông tin cảm giác và gửi nó đến não và tủy sống.
Hệ thần kinh tự chủ
Hệ thần kinh tự chủ là một phần của hệ thần kinh ngoại biên chịu trách nhiệm quy định chức năng cơ thể không tự nguyện, chẳng hạn như lưu lượng máu, nhịp tim, tiêu hóa, và hơi thở.
Nói cách khác, hệ thần kinh tự chủ kiểm soát các khía cạnh của cơ thể thường không được kiểm soát tự nguyện. Hệ thống này cho phép các chức năng này diễn ra mà không cần phải suy nghĩ một cách có ý thức về việc chúng đang xảy ra.Hhệ thần kinh tự chủ được chia thành hai nhánh:
- Hệ thần kinh phó giao cảm: Điều này giúp duy trì các chức năng bình thường của cơ thể và bảo tồn các nguồn lực thể chất. Một khi mối đe dọa đã qua đi, hệ thống này sẽ làm chậm nhịp tim, chậm thở, giảm lưu lượng máu đến các cơ và co đồng tử. Điều này cho phép chúng ta đưa cơ thể trở lại trạng thái nghỉ ngơi bình thường.
- Hệ thần kinh giao cảm: Bằng cách điều chỉnh phản ứng “chiến hay chạy”, hệ thần kinh giao cảm chuẩn bị cho cơ thể tiêu hao năng lượng để phản ứng với các mối đe dọa từ môi trường. Khi cần hành động, hệ thần kinh giao cảm sẽ kích hoạt phản ứng bằng cách tăng nhịp tim, tăng nhịp thở, thúc đẩy lưu lượng máu đến các cơ, kích hoạt bài tiết mồ hôi và làm giãn đồng tử.
Xem thêm: Rối loạn nhân cách ranh giới và hệ thần kinh giao cảm