Mong muốn bảo vệ con cái là cảm giác tự nhiên của bất kỳ bậc phụ huynh nào. Đồng thời ba mẹ cũng có mong muốn con mình thành công và phát triển thành những người lớn có năng lực. Tuy nhiên, đôi khi, cha mẹ có thể bị cám dỗ để tạo ra quá nhiều áp lực và bao bọc lên con cái của mình, cho dù vì tình yêu thương hay điều gì khác.
Nếu bạn đã có một tuổi thơ khó khăn, có lẽ vì sự vắng mặt của cha mẹ trong quá trình phát triển, bạn có thể muốn sửa sai khi bạn có con. Nếu bạn cảm thấy mình không được chú ý khi còn nhỏ, bạn có thể muốn chắc chắn rằng con cái của bạn không cảm thấy như vậy. Những tình huống này và hơn thế nữa có thể góp phần vào những gì được gọi là cách nuôi dạy con kiểu trực thăng.
Mặc dù việc nuôi dạy con kiểu trực thăng không phải lúc nào cũng là điều xấu, nhưng các chuyên gia cảnh báo rằng phong cách nuôi dạy con cái này có thể có vấn đề về lâu dài đối với trẻ. Tìm hiểu một số nguyên nhân của việc nuôi dạy con kiểu trực thăng và những gì các chuyên gia khuyên cha mẹ nên làm để khuyến khích tính độc lập ở con mà vẫn giữ an toàn cho con.
Nuôi dạy con kiểu trực thăng là gì?
Nói rộng ra, nuôi dạy con cái kiểu trực thăng đề cập đến một phong cách nuôi dạy con cái theo cách bảo bọc. Giống như máy bay trực thăng bay lượn, những ông bố bà mẹ này cũng vậy. Họ thường tham gia vào tất cả các khía cạnh của cuộc sống của con cái họ, và điều này gây haij cho bọn trẻ.
Tiến sĩ Michelle M. Reynolds, nhà tâm lý học lâm sàng cho biết: “Những bậc cha mẹ này có xu hướng bảo vệ quá mức và lo lắng thái quá về con cái của họ. Họ thường quản lý lịch trình của con cái và thường xuyên can thiệp để làm cho mọi thứ suôn sẻ hơn cho con cái họ.”
Tuy nhiên, có những khía cạnh khác nhau đối với việc nuôi dạy con cái theo kiểu trực thăng. Trong một số trường hợp, những bậc cha mẹ này tạo áp lực quá lớn để con cái họ phải thành công trong học tập hoặc xã hội. Trong những trường hợp khác, họ che chắn con cái của họ khỏi những chủ đề nhất định và làm những điều đó thay chúng. Việc nuôi dạy con cái theo kiểu trực thăng không giống nhau ở mỗi hộ gia đình.
Nguyên nhân của việc nuôi dạy con kiểu trực thăng
Có một số lý do khiến cha mẹ có thể chú ý đến con cái của họ quá chặt chẽ. Đôi khi cha mẹ thậm chí không nhận ra họ đang làm điều đó vì đó là hành động vô thức. Các chuyên gia chia sẻ một số lý do hàng đầu có thể gây ra phong cách nuôi dạy con cái này.
Mong muốn cung cấp một tuổi thơ khác biệt cho trẻ
Tiến sĩ Reynolds gợi ý rằng một lý do chính cho việc nuôi dạy con theo kiểu trực thăng là mong muốn mang đến cho trẻ một tuổi thơ không giống như những gì họ từng trải qua. Cô nói: “Họ có thể đã ước cha mẹ của họ quan tâm nhiều hơn vào thành tích hoặc hoạt động của họ khi còn nhỏ.”
Nó cũng có thể khắc nghiệt hơn thế. Những bậc cha mẹ từng bị bỏ rơi khi còn nhỏ có thể cố gắng bù đắp quá mức và gắn bó chặt chẽ với con cái của họ trong mọi việc. Bằng cách đó, con họ không bao giờ phải lo lắng về việc ở một mình.
Áp lực xã hội
Nhà phân tích hành vi Holly Blanc Moses lưu ý rằng mọi người cuối cùng áp dụng phong cách nuôi dạy con cái này vì họ cảm thấy áp lực phải thành công với tư cách là cha mẹ. “Tất cả các bậc cha mẹ đều muốn con cái của họ được an toàn, hạnh phúc và được yêu thương,” cô nói. Vì áp lực thành công, cha mẹ có thể tạo áp lực quá lớn cho con cái của họ.
Tiến sĩ Reynolds cho biết thêm, “Điều này là không thực tế, nhưng các bậc cha mẹ thường nghĩ rằng nếu con họ không làm tốt một việc gì đó, thì đó là một sự phản ánh về họ với tư cách làm cha mẹ của họ.”
Bản năng bảo vệ
Có một số bậc cha mẹ vô cùng lo lắng về việc con họ bị thương cả về tình cảm và thể chất. Vì điều này, họ có thể có xu hướng giám sát chặt chẽ con cái của mình, Moses nói. Một số cha mẹ tin rằng không bao giờ trải qua thất bại hoặc cảm giác thất vọng sẽ tốt hơn là thực sự trải qua những trải nghiệm cuộc sống này và cảm thấy thất vọng.
Ảnh hưởng của việc nuôi dạy con kiểu trực thăng
Mặc dù các bậc cha mẹ có thể nghĩ rằng việc bảo vệ quá mức sẽ che chắn cho con cái của họ khỏi bị tổn thương hoặc thất bại hay nó giúp trẻ thành công, nhưng nó thực sự lại có những tác động bất lợi. Các chuyên gia nói rằng phong cách nuôi dạy con cái này có thể gây ngột ngạt cho một số trẻ và có thể gây ra phản ứng dữ dội. Tuy nhiên, không phải tất cả đều tiêu cực.
Kết nối chặt chẽ với cha mẹ
Một khía cạnh tích cực của việc nuôi dạy con theo kiểu trực thăng là nó mang con cái và cha mẹ lại gần nhau hơn. Nếu trẻ không cảm thấy áp lực khi được cha mẹ quản lý, chúng có thể cảm thấy biết ơn vì sự thúc đẩy không ngừng này để đạt được thành công.
Tiến sĩ Reynolds nói: “Con cái của các bậc cha mẹ kiểu trực thăng có thể cảm thấy có mối liên hệ sâu sắc với cha mẹ và cảm thấy được chăm sóc. Họ cũng có thể cảm thấy như họ có một ai đó để đi đến, người sẽ giúp họ giải quyết các vấn đề phát sinh.”
Lòng tự trọng thấp
Mặt khác, việc cha mẹ thường xuyên theo dõi mọi việc trẻ làm có thể khiến trẻ cảm thấy như chúng không bao giờ có thể làm đúng bất cứ điều gì. Điều này dẫn đến các vấn đề về lòng tự trọng khi chúng lớn lên nếu việc nuôi dạy con theo kiểu trực thăng tiếp tục kéo dài đến tuổi thiếu niên và giai đoạn đầu trưởng thành. Moses nói: “Việc nuôi dạy con cái theo kiểu trực thăng có thể gây ra những thách thức về lòng tự trọng, khả năng giải quyết vấn đề, đối phó, ra quyết định, tương tác xã hội, trách nhiệm và khả năng thích ứng ở trẻ.”
Kỹ năng sống kém phát triển
Việc nuôi dạy con theo kiểu trực thăng liên quan đến việc cha mẹ làm những việc thay cho con cái của họ hoặc hướng dẫn chúng sát sao đến mức bọn trẻ không bao giờ tự học được. Tiến sĩ Reynolds chỉ ra rằng khi cha mẹ luôn làm thay cho con cái, trẻ lớn lên không biết cách chăm sóc bản thân đúng cách, dẫn đến kỹ năng sống kém phát triển và phụ thuộc vào cha mẹ. Bà cũng chỉ ra rằng trẻ sẽ không có khả năng giải quyết xung đột xung quanh.
Cách khuyến khích quyền tự chủ ở trẻ
Mặc dù không phải tất cả các yếu tố của việc nuôi dạy con theo kiểu trực thăng đều xấu, nhưng nó có thể gây ra những kết quả tiêu cực cho trẻ vì nó có thể cản trở khả năng độc lập của chúng. Mặc dù có thể không dễ dàng để lùi một bước, nhưng các chuyên gia khuyên các bậc phụ huynh nên làm như vậy vì lợi ích của con bạn. Có một số cách bạn có thể thực hiện để khuyến khích tính tự chủ ở trẻ.
Hãy để con thất bại
Thất bại không phải là niềm vui, nhưng đó là một bài học kinh nghiệm. Cho dù đó là ở trường học, trong một hoạt động hay trong một môn thể thao, thất bại đều là một phần của quá trình trưởng thành và việc để con bạn trải qua thất bại sẽ không làm chúng chệch hướng trong cuộc sống.
Tiến sĩ Reynolds nói: “Những thất bại và thất vọng nhỏ này dạy trẻ kỹ năng phục hồi và giúp chúng học cách đối phó với những cảm xúc khó khăn. Mặc dù cha mẹ có thể gặp khó khăn khi thấy con mình trải qua những cảm xúc tiêu cực, nhưng điều đó giúp trẻ nhận ra rằng cảm xúc đó chỉ là tạm thời và chúng có thể xử lý chúng.”
Vượt qua những điều khó khăn sẽ giúp trẻ xây dựng sự tự tin rằng chúng cần có khả năng xử lý những điều khó khăn khác trong tương lai. Học cách thất bại và trở lại bình thường sau cơn suy sụp trong khi cha mẹ ở bên cạnh hỗ trợ sẽ giúp trẻ hình thành những kỹ năng này khi không có cha mẹ bên cạnh.
Khuyến khích trẻ giao tiếp với ba mẹ
Nếu bạn sớm dạy con giao tiếp với bạn, thì chúng sẽ có nhiều khả năng cho bạn biết những gì chúng cần, Moses gợi ý và nói thêm rằng chúng cũng có nhiều khả năng sẽ nói với bạn nếu bạn đang làm quá nhiều. Moses nói: “Hãy khuyến khích trẻ trao đổi những suy nghĩ và cảm xúc bằng cách sử dụng những lời nhắc nhở hữu ích”. Hay làm theo điều này bằng cách cảm ơn trẻ sau khi trẻ đã chia sẻ với bạn để khẳng định lại rằng giao tiếp là quan trọng.
Chia sẻ việc nhà cho trẻ
Một phần của tuổi thơ đối với nhiều gia đình là học các kỹ năng sống sẽ giúp ích cho trẻ em khi trưởng thành. Nếu ba mẹ luôn làm mọi thứ cho con mình, có thể chúng sẽ không học được những kỹ năng này, điều này có thể khiến tính độc lập trở nên khó khăn. Moses nói: “Bắt đầu từ khi còn nhỏ, hãy giao việc nhà cho con bạn. Những điều này có thể đơn giản như làm các món ăn sau bữa tối hoặc dọn dẹp giường vào mỗi buổi sáng. Bạn có thể mở rộng chúng khi con bạn lớn hơn, tiếp tục dạy chúng cách tự lập.”
Khuyến khích sử dụng công cụ lập kế hoạch
Moses khuyên các bậc cha mẹ nên để con cái của họ bắt đầu lập kế hoạch khi chúng còn nhỏ để chúng quen với việc quản lý một ngày của mình. Ngay cả khi những đứa trẻ ở độ tuổi tiểu học chỉ viết ra những ngày chơi hoặc ngày sinh nhật của bạn bè, nó sẽ giúp chúng có thói quen theo dõi lịch trình và lời nhắc của riêng mình. Khi con bạn lớn lên, chúng có thể tiếp tục xây dựng kế hoạch hàng tuần hoặc hàng năm với các bài tập thể thao, các cuộc họp ở trường, công việc bán thời gian, v.v.
Cách phụ huynh lựa chọn nuôi dạy con theo kiểu nào có thể bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố, từ cách bạn được nuôi dạy đến nhu cầu cá nhân của con bạn. Tuy nhiên, ba mẹ cần thận trọng với phong cách nuôi dạy con theo kiểu trực thăng. Mặc dù phong cách nuôi dạy con cái này có thể có một số tác động tích cực, nhưng nó cũng có khả năng đi kèm với những tác động tiêu cực lâu dài. Khuyến khích sự tự chủ ở con bạn, trong khi vẫn hướng dẫn và hỗ trợ chúng, có thể giúp dạy chúng những kỹ năng sống quý giá và cách tự lập.
Xem thêm bài viết:
- Dạy trẻ rửa tay đúng cách
- Biến nhà bạn thành nơi an toàn cho trẻ
- Mẹo để giữ trẻ sơ sinh an toàn khỏi vi trùng
- Các mẹo giữ ngôi nhà sạch sẽ và an toàn cho bé
Nguồn: Verywell Family