Cây La - Vị thuốc Cổ truyền chuyên trị Hắc lào, tiểu đục

Cây La – Vị thuốc Cổ truyền chuyên trị Hắc lào, tiểu đục

Cây La luôn được xem là dược liệu quý trong Y học với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ về đặc điểm của dược liệu này. Hôm nay medplus xin giới thiệu đến bạn đọc các công dụng cũng như bài thuốc tiêu biểu từ loại dược liệu này nhé!

Thông Tin Dược Liệu

cay-la-vi-thuoc-co-truyen-chuyen-tri-hac-lao-tieu-duc

Tên tiếng Việt: Cây La Còn gọi là La rừng, Ngoi, Cà hôi, Pô hức, Chìa vôi, Sang mou.

Tên khoa học: Solanum verbascifolium L.

Họ: Cà (Solanaceae).

Yêu cầu tư vấn
Gói Bảo hiểm sức khoẻ
Bảo Việt An Gia

1. Đặc điểm thực vật

Cây nhỏ hoặc nhỡ cao 2.5-5m. Toàn cảnh, lá phủ một lớp lông dày hình sao màu vàng nhạt, hoặc vàng xám. Lá mọc cách, hình thuôn, hai đầu nhọn, mép nguyên, cả hai mặt đều có lông min, dày hơn mặt dưới, cuống ls dài 2-4cm.
Cụm hoa hình xim lưỡng phân hoặc xim ngù, hoa hình chén, phủ đầy lông mềm, tràng hoa màu vàng nhạt, đường kính 0.5-1.3cm, với 6 hình cầu, đường kính 6mm, hạt rất nhiều có vân mạng đường kính 2mm.
Lá cây có khi vò có mùi thơm phảng phất mùi hồng bì.

2. Bộ phận dùng

Rễ, lá, hạt.

3. Phân bố

Lá cây La rừng đặc trưng khi vò có mùi thơm phảng phất mùi hồng bì rất thơm. Khu vực phân bổ của La rừng chủ yếu mọc hoang ở các tỉnh khu vực miền Bắc. Ở đồng bằng hầu như không còn, hiện nay cây la rừng mọc nhiều ở các tỉnh trung du, miền núi khu vực Hòa Bình, Hà Giang, Cao Bằng, Yên Bái…
Cây La rừng là loại cây ưa sáng, có thể hơi chịu hạn, thường mọc lẫn với các loại cây cỏ thấp ở nương rẫy, ven đồi, bãi hoang hay ven đường đi. Quả La rừng già tự mở cho hạt phát tán ra xung quanh, sau đó toàn cây tàn lụi. Cá biệt có những cây sống nơi đất ẩm chỉ tàn lụi 1 phần (cành lá), phần thân cành còn lại sẽ mọc chồi vào mùa xuân năm sau.

4. Thu hái – sơ chế

Rễ, lá thu hái quanh năm, dùng tươi hay phơi khô. Hạt lấy ở những quả già phơi khô.

5. Bảo quản

Nơi khô thoáng, tránh ẩm.

Công dụng và Liều dùng

1. Thành phần hóa học

Hàm lượng ambretolid trong tinh dầu tương đối cao và tương đương với tinh dầu vông vang thương phẩm của Ecuador.
Hạt còn chứa các chất khác nhau như methionine sulfoxyd, phospholipid và sterol. Dầu hạt còn có acid palmitic, acid myristic. Hạt còn có các acid béo mạch dài và các acid béo. Các acid béo nói sau nếu đã được tinh chế sẽ tạo ra mùi xạ của ambretolid, hiệu suất từ 0,2 – 0,6%.

2. Tính vị và Quy Kinh

Cây La rừng có vị ngọt nhẹ, nhiều nhớt, tính mát, vào ba kinh: can, tỳ, phế

3. Tác dụng dược lý

– Theo Đông Y

Tác dụng tiêu độc, sát trùng, trừ thấp, nhuận tràng, lợi tiểu, làm dễ đẻ.
Lá được dùng chữa táo bón, thủy thũng, tán ung độc, thúc đẻ.
Đây là vị thuốc nam quý, được sử dụng rộng rãi trong YHCT Dân tộc và được các thầy thuốc Đông Y công nhận có thể chữa tiểu tiện đục và phụ nữ khí hư, Điều trị lòi dom, chữa bệnh trĩ, bệnh tràng nhạc (Lao hạch) và bệnh bạch cầu hạt.

– Theo nghiên cứu dược lý hiện đại

Tinh dầu của cây la rừng có mùi thơm giống hồng bì, những hoạt chất này đều có đóng góp quan trọng trong việc sát trùng, thanh nhiệt, giải độc.

4. Công Dụng

Rễ cây được dùng chữa nhức mỏi tay chân, các khớp sung nóng đỏ đau co quắp, mụn nhọt, viêm dạ dày hành tá tràng.
Trong nhân dân, lá la tươi dùng chữa lòi dom, hắc lào, sán trâu bò.
Tại các nước khác lá la được dùng chữa tiểu tiện đục và phụ nữ khí hư
Hạt chữa đái buốt, đái dắt, sỏi thận, sỏi bàng quang, đại tiểu tiện bí kết, làm dễ đẻ và bôi mụn lở, giã giập hạt thêm nước uống hoặc sắc uống. Hạt còn được dùng làm thuốc trấn kinh, chữa di tinh.

5. Cách dùng – liều lượng

Liều dùng từ 20 – 40 g/ngày dưới dạng thuốc sắc hoặc thuốc hãm.
Hạt Ngày dùng 4 – 6g dưới dạng thuốc sắc hay thuốc bôi.

Các bài thuốc tiêu biểu từ Dược Liệu

1. Chữa tiểu đục

Rễ La rừng một nắm, cạo sạch vỏ ngoài, giã nát, sắc với 400ml nước còn 100ml, rồi phơi sương một đêm, uống vào lúc đói.

2. Chữa sỏi bàng quang và sỏi

thận

Lá, rễ và hạt dược liệu 40g, Rễ cỏ tranh, Bông mã đề, mỗi vị 20g. Sắc uống ngày một thang.

3. Chữa đại, tiểu tiện không thông, bụng chướng

Hạt La rừng, Mộc thông, Hoạt thạch, lượng bằng nhau. Tán bột, uống mỗi lần 8-12g với nước hành, hay sắc cả 4 vị uống, ngày 3 lần.

4. Chữa mụn nhọt, làm chống mưng mủ

Rễ La rừng, Rễ gai, lượng bằng nhau. Rửa sạch, giã nát đắp.

5. Chữa rắn cắn bằng La rừng

Lá dược liệu, Lá dây bông báo, mỗi vị 50g; Hạt hồng bì 20g. Tất cả dùng tươi, giã nát, lấy nước xoa bóp từ trên cho xuống đến vết cắn, rồi lấy bã đắp vào vết thương, băng lại. Ngày làm hai lần. Nếu dùng dược liệu khô thì tán và rây thành bột mịn, hòa với ít nước rồi đắp.

6. Đắp lòi dom:

Lá tươi ngăt bỏ cuống và gân, giã nát sao nóng dịt vào chỗ lòi dom sau khi đã rửa sạch bằng nước ấm. Có thể để nguyên cả lá, úp vào dom hay nướng cháy lá vo lại cho vào hậu môn. Nên làm vào buổi tối trước khi đi ngủ để tránh đi lại.

7. Chữa hắc lào:

Lá la tươi vò lấy nước, chấm vào vết hắc lào

8. Bài thuốc chữa bệnh lòi dom

Cách thực hiện: Sử dụng 1 nắm lá cây la rừng tươi vừa đủ Cho lá cây la rừng đem đi rửa sạch và ngắt bỏ cuống và gân, sau đó giã nát và đem đi sao nóng. Cho lá la rừng còn ấm dịt vào vùng bị lòi dom sau khi đã rửa sạch bằng nước ấm. Người bệnh có thể dùng nguyên cả lá, úp vào dom hoặc cũng có thể nướng cháy lá vo lại cho vào hậu môn. Thời gian thực hiện phát huy hiệu quả tốt nhất là vào buổi tối trước khi đi ngủ để thuốc được cố định tại chỗ.

9. Trị đau đầu thay đổi thời tiết

Sau khi rửa sạch lá la rừng, bạn đem lá cây ngâm với nước muối để sát khuẩn lại lần nữa. Dùng lá la rừng 1 nắm giã nát và trực tiếp đắp vào 2 bên thái dương, dùng băng giữ thuốc để không bị rơi. Trong thời gian đắp thuốc khoảng 2 tiếng, người bệnh nằm nghỉ ngơi và hạn chế đi lại. Áp dụng bài thuốc liên tục 5 ngày.

10. Bài thuốc chữa bệnh bạch cầu hạt

Cách thực hiện: Chuẩn bị khoảng 20g dược liệu la rừng đem rửa sạch, để ráo nước sau đó sắc với 500ml nước dùng uống trong ngày. Kiên trì áp dụng liên tục ít nhất 1-2 tháng bệnh sẽ có chuyển biến tích cực. Tuy nhiên bài thuốc chỉ có tác dụng hỗ trợ cải thiện các trường hợp ban đầu mới phát bệnh.

11. Chữa hắc lào bằng la rừng

Cách thực hiện: Tùy thuộc vào khu vực diện tích da bị hắc lào mà bạn sử dụng lượng dược liệu tương ứng. Sau khi sơ chế lá cây la rừng sạch, bạn đem lá la tươi đi vò hoặc giã nhuyễn lấy nước. Dùng lượng nước này chấm vào vết hắc lào. Mỗi ngày áp dụng 2 lần sau khi tắm hoặc khi đã vệ sinh vùng da bị bệnh sạch.

Kiên Kỵ

Cơ thể suy nhược, tiêu chảy, đái đêm nhiều không nên dùng.

Lưu ý

La rừng là cây thuốc có nhiều công dụng đối với sức khỏe. Tuy nhiên để có thể áp dụng vị thuốc này đúng bài bản, người bệnh nên tham khảo các ý kiến chuyên môn của bác sĩ, thầy thuốc để nhận được hướng dẫn điều trị đảm bảo an toàn. Bài thuốc từ cây la rừng thường chỉ mang lại hiệu quả đối với những trường hợp bệnh chưa ở mức nghiêm trọng, vì thế bệnh nhân cần cân nhắc điều trị trước khi áp dụng bài thuốc này nói chung.