Cây Muối – Top 7 bài thuốc trị bệnh “thần kỳ”

Thông Tin Dược Liệu

Tên tiếng Việt: Muối, Ngũ bội tử, Diêm phù mộc, Bầu bí, Chu môi, Đìu khụi, Bơ pật (Thái), Mạy piệt (Tày), Dã sơn, Sơn bút

Tên khoa học: Rhus chinensis Mill.

Tên đồng nghĩa: Rhus semialata Murr.

Họ: Anacardiaceae (Đào lộn hột)

1. Đặc điểm dược liệu

Cây muối là cây thân gỗ, tên khoa học là Rhus Chinesis Mill. Hay còn được gọi khác là Diêm phu mộc. Loài cây này cao khoảng 1 đến 10 mét. Có phần cành non phủ nhiều lông mềm màu hơi hung. Lá cây thuộc dạng lá kép, mọc hơi so le.

Hình hơi lông chim, dài từ 20 đến 30 cm. Mỗi cành có từ 10 đến 15 lá hình mũi mác, dài khoảng 12cm, rộng 5cm, phần đầu lá hơi nhọn,

Mặt trên lá có màu hơi sỉn, lá nhạt hơn mặt dưới. Gân lá nổi rõ trên mặt lá, mép lá có các khía hình răng cưa. Phần cuống lá hình trụ. Lá cây thường bị côn trùng đục lá, ấu trùng sâu thường hay lên lá này đục ăn.

2. Thu hái và phân bố

Cây muối có nguồn gốc từ Nhật Bản, Trung Quốc và Malaysia. Ở nước ta, cây thường mọc thành các bụi, mọc hoang dại ở các đồi núi. Thường được thấy ở các tỉnh như Gia Lai, Lâm Đồng,…

Cây thường được thu hái phần rễ để làm thuốc. Thường thu hoạch vào mùa hè, đầu mùa thu. Phần dược liệu thường được đem đi phơi khô, sau đó đóng gói bảo quản, tránh mối mọt.

3. Bộ phận dùng

Cả rễ lá quả của cây đều có thể được dùng làm vị thuốc. Tuy nhiên ngũ bội tử – tức những nốt dài ở trên cuống lá và cành do ấu trùng của sâu Schlechtendalia chinensis gây ra là được dùng phổ biến nhất.

4. Bảo quản

Phần dược liệu đã được phơi khô cần bảo quản ở trong túi kín và để nơi thoáng mát để tránh ẩm mốc hay mối mọt.

Công dụng và Liều dùng

1. Thành phần hóa học

Acid gallic và tanin là 2 thành phần chính có trong dược liệu cây muối. Phần ngũ bội tử cũng chứa hàm lượng lớn tanin. Ngoài ra dược liệu còn chứa các thành phần khác như:

• flavon
• ethvl galat
• phenol
• lipid
• acid tartric
• acid citric
• acid moronic,
• 6 pentadecylsalicylic
• betulenic

2. Tính vị

Phần ngũ bội tử có vị chát, hơi chua và tính bình. Còn phần rễ và lá thì lại có vị mặn và tính mát.

3. Quy kinh

Được quy vào các kinh: Thận, Phế, Đại trường…

4. Tác dụng của cây muối

Tác dụng của cây muối đặc biệt tốt trong việc điều trị bệnh khi kết hợp với một số vị thuốc khác. Nó được sử dụng độc vị, hoặc dùng chung với cây nổ, quýt gai, cây phèn đen để tạo nên bài thuốc điều trị thận hư. Rất nhiều bệnh nhân đã dùng bài thuốc từ cây muối và khỏi bệnh.

• Cây muối có tác dụng giúp điều trị suy thận, thận yếu và các bệnh liên quan đến thận.
• Điều trị tiêu chảy ra máu
• chữa ho lâu ngày, thổ huyết
• Cây muối có tác dụng giảm đau răng.
• Tác dụng điều trị bệnh phù thũng.

5. Cách dùng – liều lượng

Tùy thuộc vào từng bài thuốc và mục đích sử dụng mà có thể dùng dược liệu cây muối bằng cách sắc lấy nước uống hay dùng đắp ngoài da. Liều lượng được khuyến cáo là khoảng từ 15 – 60g/ngày, có thể điều chỉnh khi kết hợp với các vị thuốc khác vào bài thuốc cụ thể.

Các bài thuốc tiêu biểu từ Dược Liệu

1. Bài thuốc trị đau răng, loét lợi

• Chuẩn bị: Ngũ bội tử lượng vừa đủ.
• Thực hiện: Đem tán nhỏ dược liệu rồi tiến hành xát trực tiếp vào chỗ đau nhức.

2. Bài thuốc chữa chứng trớ ở trẻ em

• Chuẩn bị: 3g ngũ bội tử cùng với 20g trích cam thảo.
• Thực hiện: Ngũ bội tử 1 nửa để sống còn 1 nửa đem nướng chín. Tán nhỏ tất cả dược liệu rồi trộn đều. Mỗi lần cho trẻ dùng đúng 2g chiêu với nước cháo hoặc nước cơm.

3. Bài thuốc chữa thủy thũng

• Chuẩn bị: 4 – 8g vỏ rễ cây muối.
• Thực hiện: Cho dược liệu vào ấm rồi đổ thêm 1 thăng nước vào sắc cùng trên lửa nhỏ. Ngưng sắc khi lượng nước rút chỉ còn phân nửa. Chia làm nhiều lần uống trong ngày với liều dùng đúng 1 thang/ngày.

4. Bài thuốc chữa kiết lỵ ra máu lâu ngày

• Chuẩn bị: 40g ngũ bội tử, 20g phèn phi 5 đồng cân.
• Thực hiện: Các nguyên liệu trên đem tán thành bột rồi tiến hành viên với hồ. Mỗi lần dùng khoảng 2 – 8g với tần suất 2 – 3 lần/ngày và uống chung với nước cơm.

5. Bài thuốc trị bệnh thận hư, thận ứ nước

• Chuẩn bị: 20g cây muối, 20g cây nổ, 20g cây mực, 20g cây quýt gai.
• Thực hiện: Các vị thuốc trên đem cho vào ấm sắc chung với khoảng 800ml nước trên lửa nhỏ. Tắt bếp khi lượng thuốc còn 300ml. Chia làm 3 lần uống trong ngày khi thuốc còn ấm nóng. Sử dụng với liều lượng 1 thang mỗi ngày.

6. Bài thuốc trị đau bụng, đi tiêu lỏng

• Chuẩn bị: Ngũ bội tử với lượng tùy ý.
• Thực hiện: Đem tán dược liệu thành bột mịn rồi cho thêm hồ vào để hoàn thành viên bằng hạt đậu xanh. Mỗi ngày uống khoảng 15 – 20 viên cùng với nước ấm pha bạc hà.

7. Bài thuốc trị ho lâu ngày, khạc ra máu

• Chuẩn bị: Phần cuống lá của cây muối với lượng tùy ý.
• Thực hiện: Dược liệu đêm đi sao sau đó tán thành bột. Mỗi lần uống đúng 4g cùng với nước chè sau bữa ăn. Sử dụng với tần suất 2 – 3 lần/ngày.

Lưu Ý khi sử dụng Dược Liệu để trị bệnh

Cây muối mặc dù được cho là có công dụng trị bệnh rất tốt nhưng bạn cần thận trọng trước khi áp dụng các bài thuốc từ dược liệu này. Bởi có một số bài thuốc vẫn chưa được kiểm chứng rõ ràng về tính hiệu quả.

Lời kết

Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Dược Liệu cũng như một số bài thuốc hay về vị thuốc này nhé !

Lưu ý

1. Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
2. Người bệnh không tự ý áp dụng
3. Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng

Nguồn: tracuuduoclieu.vn

Sách Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam