Cây si – Cùng tìm hiểu khả năng trị bệnh của cây đại thụ

1. Đặc điểm dược liệu

Sy là một cây to cao, có thể đạt tới 30m, nhưng có thể rất nhỏ và thấp tùy theo điều kiện trồng và nơi mọc. Ví dụ trong những núi non bộ, cây sy rất nhỏ bé. Cành mọc ngay từ gốc với rất nhiều rễ phụ với những sợi dây rủ xuống.Toàn thân có nhựa mủ. Lá rất nhẵn ở cả hai mặt, hình bầu dục dài 5-9cm, rông 3-5cm, cuống lá gầy nhẵn, dài 12-20mm, trên có lòng máng. “ Quả” mọc trên cành non, không cuống, hình cầu hay hình trứng, đôi khi mọc đối, đường kính 10-12mm, khi chín có màu đỏ máu. Quả thật là một quả bế, gần hình thận, dài 1,5mm.

2. Phân bố

Cây tiêu được trồng ở nhiều nơi trên thế giới như Trung Quốc, Ấn Độ, Malaysia, Thái Lan hay Việt Nam. Đây là loại cây công nghiệp có giá trị kinh tế cao nên được trồng với diện tích lớn ở nhiều tỉnh thành nước ta như. Có sản lượng thu hoạch tiêu nhiều nhất phải kể đến các tỉnh như Đồng Nai, Bà Rịa Vũng Tàu, Quảng trị, Đắk Lắk…

3. Bộ phận dùng

Rễ phụ và nhựa của cây được thu hái làm dược liệu.

4. Thu hái – sơ chế

Có thể thu hái rễ và nhựa của cây vào quanh năm. Thu hái nhựa bằng cách chích vào toàn thân cây và được sử dụng trực tiếp bằng cách hòa vào rượu.

Đối với rễ phụ, sau khi hái về, cần rửa sạch và sao cho vàng, thơm. Tuy vào nhu cầu sử dụng, có thể đem ngâm rượu hoặc sắc uống.

5. Bảo quản

Nơi khô ráo, tránh ẩm và nhiệt độ cao.

Công dụng và Liều dùng

1. Thành phần hóa học

Cây si chưa thấy tài liệu nghiên cứu. Trong nhựa một loài cây si khác (Ficus altissima Blume hay Ficus laccifera Roxb.) còn gọi là cây đa tía hay đa tròn hoặc Chrey bunu (Cămpuchia) người ta phân tích thấy có tới 65% nhựa resin và gần 30% cao su (theo Hooper-Ann. Rep. Inđ. Mus. Industrie Sect, for. 1910-1911). Cây si này lá to và rộng hơn cũng mọc ở nước ta nhưng ít dùng làm thuốc hơn.

2. Tính vị

Rễ phụ có vị se, hơi đắng và tính mát.

3. Qui kinh

Chưa có tài liệu nghiên cứu.

4. Tác dụng dược lý

Theo y học hiện đại

• Y học hiện đại chưa có tài liệu nghiên cứu.

Theo Đông y

• Rễ phụ có tác dụng lợi tiểu, phát biểu, tiêu viêm và thanh nhiệt.

Chủ trị

• Thường được dân gian sử dụng để chữa đau nhức xương khớp, ứ huyết do té ngã và chấn thương.
• Ngoài ra dược liệu còn được dùng để cắt cơn hen suyễn và chữa ho mãn tính.
• Nhựa sy là một vị thuốc rất phổ biến và rất được tín nhiệm trong nhân dân để chữa các trường hợp ứ huyết do ngã hay bị đánh, bị thương, nhức mỏi chân tay.

5. Cách dùng – liều lượng

• Cây si thường được dùng bằng cách sắc uống, ngâm rượu hoặc hòa với rượu và uống trực tiếp. Liều dùng thông thường: 25 – 40g/ ngày.

Các bài thuốc tiêu biểu từ Dược Liệu

1. Bài thuốc xoa bóp giúp giảm đau nhức xương khớp

• Chuẩn bị: 10 – 20ml nhựa cây si.
• Thực hiện: Hòa với rượu theo tỷ lệ 1:1 và uống trực tiếp, hoặc có thể pha thêm rượu và xoa bóp trực tiếp lên vùng khớp đau nhức.

2. Bài thuốc giảm tê bì chân tay và đau lưng mỏi gối

• Chuẩn bị: Dùng 20 – 25g rễ phụ cây si.
• Thực hiện: Đem rửa sạch, thái nhỏ, sao cho dược liệu vàng và đem sắc uống liên tục trong vài ngày.

3. Bài thuốc giúp cắt cơn hen suyễn cấp tính

• Chuẩn bị: 10ml nhựa si và 10ml rượu.
• Thực hiện: Trộn đều và uống mỗi ngày.

4. Bài thuốc chữa ứ huyết do chấn thương và té ngã

• Chuẩn bị: 100g rễ phụ cây si.
• Thực hiện: Giã nát, sau đó thêm nước và đảo lên cho nóng rồi đắp lên vùng bị thương. Hoặc có thể chắt lấy nước uống và đắp bã lên chỗ sưng đau.

Lưu Ý khi sử dụng Dược Liệu để trị bệnh

• Hiện tại các nghiên cứu về tác dụng dược lý của cây si còn hạn chế. Do đó trước khi sử dụng, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để giảm nguy cơ phát sinh các tác dụng không mong muốn.

Lời kết

Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Dược Liệu cũng như một số bài thuốc hay về vị thuốc này nhé !

Lưu ý

1. Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
2. Người bệnh không tự ý áp dụng
3. Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng

Tham khảo

Nguồn: tracuuduoclieu.vn

Sách Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam