A. Thông tin về cây Sổ xoan
Sổ xoan còn được gọi là Sổ trai, Sổ tai.
Tên khoa học: Dillenia ovata Wall. ex Hook.f. et Thoms., thuộc Họ: Sổ (Dilleniaceae)
Cây có nhiều công dụng như: giải khát, làm dễ tiêu, trị kiết lỵ, cầm ỉa chảy.
1. Đặc điểm của cây
- Cây thân gỗ cao khoảng 20-30m, vỏ xám có sọc, nhánh mang nhiều vết sẹo lá
- Lá xoan, xoan ngược hay tròn, gốc hình tim, có lông ở mặt dưới nhất là trên các lông chính, dài 15-18cm, rộng 7-14cm
- Hoa đơn độc ở phía ngọn, tù 10-15cm, lá đài có lông mịn, các nhị trong vươn ra ngoài; 10 lá noãn
- Quả hình trứng dài 4-5cm, rộng 3-4cm, khi chín màu vàng
- Cây ra hoa vào các tháng 2-4.
2. Phân bố và thu hái
- Cây có nguồn gốc từ vùng Ấn Độ-Malaixia, phân bố ở Mianma, Thái Lan, Campuchia, Lào, Việt Nam.
- Ở nước ta, cây mọc trong rừng bình nguyên và trung nguyên từ Khánh Hoà tới An Giang, Kiên Giang.
3. Bộ phận dùng
Nhân dân dùng quả và vỏ cây sổ xoan để làm thuốc, nước giải khát. – Fructus et Cortex Dilleniae Ovatae.
4. Thành phần hoá học
Một số loài Dillenia chứa acid dilenic A, B, C và các hợp chất triterpen kiểu oleanen như 1, 12 dien 30 – 3 0X0 olean – oic, 2oc hydroxy 3 0X0 olean 12 en – 30 oic; la hydroxy 3 0X0 olean 12 en 30 oic, 2 0X0 3ß hydroxy olean 12 en 30 oic.
Đa số các chất này có tác dụng kháng khuẩn như Bacillus subtilis, E. coli, Micrococus luteus…
5. Tính vị
Vỏ sổ xoan có vị chát; có tác dụng thu liễm.
B. Công dụng và liều dùng
Quả với các lá đài nạc dùng ăn được có tác dụng làm dễ tiêu và giải khát.
Vỏ cây sổ xoan được dùng ở Campuchia làm nước sắc uống trị kiết lỵ, cầm ỉa chảy:
- Lấy 2-3 mảnh vỏ dài bằng ngón tay, rộng 2-3cm, cho vào 1 bát nước, sắc kỹ đến khi còn 1/3
- Dùng nước này uống ngày 3 lần sáng, trưa và tối.
Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cây Sổ xoan cũng như một số công dụng hay về loại dược liệu này!
Lưu ý
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
- Người bệnh không tự ý áp dụng
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
Nguồn tham khảo
Tracuuduoclieu.vn và các nguồn uy tín khác.