Cây Vả – Bật mí khả năng chữa bệnh “Kỳ diệu” của dược liệu

Thông Tin Dược Liệu

Tên tiếng Việt: Cây Vả, còn gọi là Ngõa, Sung mỹ, sung lá rộng, sung tai voi

Tên khoa học: Ficus auriculata Lour.

Họ: Dâu tằm (Moraceae)

1. Đặc điểm thực vật

Cây gỗ nhỏ, cao 5-10m có nhiều cành, có lông cứng và thưa. Lá lớn, hình trái xoan, thường là tròn, có khi hình tim ở gốc, chóp tròn hay có mũi nhọn; phiến lá mềm có lông ở mặt
Ficus auriculata Lour, cay va, cây vả, quả vả
dưới, 5-7 gân gốc, mép khía răng không đều; cuống lá dài, to, lá kèm màu hung cao 2,5cm. Cụm hoa sung ở gốc thân hay ở trên cành già, trên những nhánh riêng không có lá, rộng đến 4cm, có lông vàng vàng, sẽ phát triển thành quả phức to, xếp dày đặc trên thân cây, hình cầu dẹp, có nhiều lông thưa, khi chín màu đỏ thẫm.

Mùa hoa quả tháng 12 đến tháng 3.

2. Bộ phận dùng

Cả phần quả, rễ và lá của cây đều được sử dụng để làm vị thuốc nhưng phần quả là được dùng phổ biến nhất.

3. Phân bố

Loài phân bố ở Ấn Độ, Trung Quốc, Lào, Campuchia, Thái Lan và Việt Nam. Ở nước ta, thường gặp trên đất ẩm vùng rừng núi, thường thấy ở chân đồi hay thung lũng. Cũng thường được trồng ở các tỉnh miền núi. Cây mọc nhanh, tái sinh chồi mạnh.

4. Thu hái – sơ chế

Các bộ phận của cây vả có thể được thu hái quanh năm và thường được dùng ở dạng tươi mà không qua sơ chế.

5. Bảo quản

Tránh ánh nắng trực tiếp.

Công dụng và Liều dùng

1. Thành phần hóa học

Nghiên cứu cho thấy trong quả vả có một số thành phần cụ thể như sau:

• Protein
• Chất béo
• Vitamin nhóm B
• Hợp chất flavonoit và polyphenol
• Chất nhầy và pectin
• Quả chứa chất keo thơm.

Ngoài ra, loại quả này còn chứa rất nhiều khoáng chất và nguyên tố vi lượng khác. Tiêu biểu có calcium, magnesium, sodium, phosphor, mangan, kẽm, đồng…

2. Tính vị và Quy Kinh

Theo các tài liệu y học cổ thì loại quả này có vị ngọt và tính bình.

3. Tác dụng dược lý

– Theo Đông Y

Cây Vả có tác dụng làm mạnh dạ dày, nhuận tràng, điều hòa trong ruột, lợi tiểu.

Rễ và lá có tác dụng giải độc, tiêu thũng.

– Theo nghiên cứu dược lý hiện đại

Hợp chất Coumarin trong quả giúp làm giảm đáng kể nguy cơ mắc chứng ung thư tuyến tiền liệt, ruột kết và cả ung thư vú.

Cung cấp dưỡng chất để giúp xương chắc khỏe hơn.

Hỗ trợ làm giảm cholesterol xấu trong máu nhờ hợp chất pectin.

Ngăn ngừa thiếu máu, nhồi máu cơ tim và huyết áp cao.

Chống oxy hóa, hỗ trợ giảm cân.

Hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường nhờ giàu kali.

4. Công Dụng

Quả Vả dùng làm rau ăn, quả chín ăn ngọt, ngon và thơm, dùng chế rượu hoặc phơi làm mứt quả khô. Lá làm gỏi. Người ta dùng quả trị Kiết lỵ, lòi dom, táo bón và trị giun. Nhựa dùng bôi chữa đàn ông có mũi nhiều mụn đỏ lòm lòm.

5. Cách dùng – liều lượng

Tùy thuộc vào mục đích sử dụng mà có thể sử dụng dược liệu theo nhiều cách khác nhau. Có thể sắc chung với các vị thuốc khác để điều trị bệnh. Ngoài ra đối với quả vả có thể dùng để ăn sống hay kết hợp ăn chung với các loại rau khác.

Về liều lượng, vẫn chưa có tài liệu ghi nhận lượng dược liệu tối đa có thể dùng trong một ngày. Tuy nhiên, tuyệt đối không nên lạm dụng trong bất cứ trường hợp nào.

Các bài thuốc tiêu biểu từ Dược Liệu

1. Điều trị chứng táo bón

• Chuẩn bị: 5 quả vả chín, 100g khoai lang, 30g đường đỏ.
• Thực hiện: Quả vả và khoai lang cho vào nồi hầm nhừ. Sau đó cho đường đỏ vào và quấy đều. Chia lượng thuốc này thành 2 lần uống trong ngày. Cần duy trì liên tục trong khoảng 3 – 4 ngày để nhận được kết quả tốt.

2. Chữa cổ họng sưng đau

• Chuẩn bị: 100g quả vả non, 30g búp tre, 50g lá chó đẻ.
• Thực hiện: Các nguyên liệu đã chuẩn bị đem giã nát rồi sao nóng trên lửa nhỏ. Đắp trực tiếp vào cổ khi thuốc còn ấm và băng giữ cố định. Mỗi ngày làm 2 lần, áp dụng cách này liên tục trong vài ngày.

3. Điều trị bệnh trĩ, đại tiện khô cứng

• Chuẩn bị: 10 quả vả cùng với 1 đoạn ruột già lợn.
• Thực hiện: Sơ chế nguyên liệu cho sạch rồi cho vào nồi hầm nhừ và nêm nếm gia vị vừa miệng. Ăn trực tiếp trong ngày. Ngoài ra đối với bệnh trĩ còn có thể dùng phần lá giã nát và đắp vào búi trĩ, mỗi ngày 2 – 3 lần.

4. Điều trị cảm hoặc ngộ độc

• Chuẩn bị: 200g quả vả, 200g quả sung, 50g lá móc mèo, 50g rễ canh châu.
• Thực hiện: Các vị thuốc trên đem rửa sạch, thái nhỏ rồi phơi khô. Sau đó tẩm 1 ít rượu và cho lên chảo sao vàng. Sắc lấy nước và chia làm 2 lần uống. Mỗi ngày dùng 1 thang thuốc và duy trì liên tục trong 1 tháng.

5. Điều trị tiêu hóa kém, tiêu chảy lâu ngày, tỳ hư

• Chuẩn bị: 100g quả vả phơi khô.
• Thực hiện: Đem nguyên liệu thái thành hạt lựu rồi sao vàng. Hãm trong khoảng 1 lít nước sôi rồi cho thêm ít đường trắng và dùng như uống hằng ngày. Cần kiên trì sử dụng để nhận được hiệu quả.

6. Bài thuốc làm tăng tiết sữa mẹ

• Chuẩn bị: 1 ít quả vả ở dạng khô.
• Thực hiện: Đem nguyên liệu đi sấy giòn và tán thành dạng bột. Mỗi lần lấy khoảng 12g hòa với nước sôi để nguội và uống trực tiếp. Uống 2 lần/ngày trong khoảng 3 – 5 ngày liên tục.

7. Điều trị phế nhiệt, khản tiếng

• Chuẩn bị: 150g quả vả.
• Thực hiện: Sắc nguyên liệu với nước lọc và nêm đường phèn vào cho đủ độ ngọt. Ngày uống 3 lần, mỗi lần chỉ 5g.

8. Chữa viêm loét dạ dày tá tràng

• Chuẩn bị: 1 ít quả vả ở dạng đã sấy khô.
• Thực hiện: Tán nguyên liệu thành bột. Mỗi lần uống khoảng 5g với tần suất 3 lần/ngày.

9. Làm thuốc khai vị

• Chuẩn bị: 500g quả vả vừa chín tới.
• Thực hiện: Nguyên liệu đem thái nhỏ rồi sấy khô và ngâm với khoảng 1 lít rượu trắng trong khoảng 10 – 20 ngày. Mỗi ngày uống 2 – 3 lần, mỗi lần chừng 20 – 30ml. Uống trước 2 bữa ăn chính và trước lúc đi ngủ.

Lưu ý

Lời kết

Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Dược Liệu cũng như một số bài thuốc hay về vị thuốc này nhé !

Lưu ý

1. Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
2. Người bệnh không tự ý áp dụng
3. Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng

Nguồn: tracuuduoclieu.vn

Sách Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam