Một trong những cơ quan quan trọng của cơ thể chúng ta phải nói đến đó chính là Gan. Bộ phận giúp chuyển hóa năng lượng và đào thải các độc tố bên trong cơ thể. Vì có vai trò quan trọng, việc thay đổi của các chỉ số men gan cũng phản ánh thể trạng của cơ thể. Chỉ số men gan thay đổi có thể là nguyên nhân của các biến chứng nguy hiểm như viêm gan cấp, viêm gan mãn tính, ung thư gan…
Nhưng không sao cả đã có Medplus ở đây cùng đồng hành với quý độc giả để có cái nhìn tổng quát hơn về cách các chỉ số men gan hoạt động. Cùng tìm hiểu với Medplus nhé!
1. Chỉ số men gan hiểu như thế nào cho đúng?
Vậy thì chỉ số men gan là gì và chúng hoạt động như thế nào? Chỉ số men gan là mức quy định cho phép về nồng độ men gan trong cơ thể con người sau khi tiến hành các xét nghiệm về gan. Thông qua kết quả, chủ thể có thể biết được mình có men gan cao hay không. Từ đó có các biện pháp kiểm soát và cải thiện chức năng gan phù hợp và kịp thời.
1.1. Chỉ số men gan là gì?
Gan có hệ thống enzym hoàn chỉnh được gọi là men gan, thông qua sự thay đổi của các chỉ số mà bác sĩ có thể xác định được nguyên nhân dẫn đến các bệnh về gan của bệnh nhân.
1.2. Có 4 chỉ số men gan quan trọng
- Alanine transaminase (ALT) là enzym có chức năng chuyển hóa protein thành năng lượng cho các tế bào gan.
- Aspartate aminotransferase (AST) là enzym giúp chuyển hóa Amino axit. Sự vượt quá mức bình thường của AST thể hiện rằng gan đang chịu tổn thương hoặc những tổn thương về cơ.
- Gamma-glutamyltransferase (GGT) là enzym được tìm thấy trong máu, nếu mức độ của chúng cao hơn mức bình thường thì có thể gan hoặc ống mật đang chịu tổn hại.
- Alkaline phosphatase (ALP) là enzym được tìm thấy trong gan và xương. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc phá vỡ các protein. Khi chúng vượt qua ngưỡng bình thường thì có nghĩa là một số chức năng gan đang gặp trục trặc. Ngoài ra còn biểu thị ảnh hưởng từ những bệnh về xương.
1.3. Những điều cần lưu ý về các chỉ số men gan
ALT chủ yếu có trong gan nên nồng độ ALT cao hầu như luôn phản ánh tình trạng gan có vấn đề. AST được tìm thấy nhiều trong các cơ quan khác như thận, cơ và tim. Nên việc tăng men gan không phải luôn cho thấy các vấn đề về gan. Ngoài ra, khi hoạt động thể lực mạnh cũng làm tăng nồng độ AST.
Chúng còn ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác như: tăng cao hơn khi vừa sử dụng chất kích thích, chỉ số nam cao hơn nữ. Thời điểm lấy máu cũng là ảnh hưởng tới kết quả xét nghiệm. Như buổi sáng và trưa sẽ cao hơn buổi chiều tối hoặc cũng có thể thay đổi theo ngày.
Xét nghiệm GGT có thể chẩn đoán tổn thương gan nhưng lại không thể xác định nguyên nhân cụ thể. Cần thông qua một số xét nghiệm chuyên sâu khác để đánh giá tình trạng chi tiết hơn.
2. Chỉ số men gan thay đổi: Nguyên nhân?
2.1. Tác hại của các chất kích thích đặc biệt là bia rượu
Tác hại của các chất kích thích không chỉ qua những chức năng thần kinh mà còn có chức năng gan. Vì gan chịu 100% chức năng chuyển hóa các chất đi vào cơ thể và lọc lại, thải ra các chất độc hại.
Các chất cồn vào trong cơ thể, nhanh chóng đi vào máu qua niêm mạc dạ dày và ruột. Tuy nhiên, chỉ có 10% lượng cồn đào thải qua đường mồ hôi, hơi thở, nước tiểu. Còn lại 90% sẽ thông qua gan để ra ngoài, khiến các chỉ số men gan thay đổi. Dẫn đến nhiễm độc nặng nề và gây hại cho cơ thể.
Với những người thường sử dụng chất kích thích đặc biệt là rượu bia. Sẽ có nguy cơ cao là gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan.
2.2. Lạm dụng thuốc dễ dẫn tới viêm gan
Tương tự như việc sử dụng các chất kích thích, lạm dụng thuốc và không có sự giám sát từ bác sĩ, gan sẽ chịu những tổn hại nghiêm trọng.
Bằng cách chuyển hóa các chất từ bên ngoài, gan chịu trách nhiệm “thanh lọc” để đào thải ra khỏi cơ thể những chất không cần thiết. Nếu gan bị suy chức năng giải độc, bài tiết các thuốc của gan cũng chịu ảnh hưởng. Khi không được giải độc do tích tụ thuốc sẽ gây ngộ độc và mắc bệnh viêm gan cao.
Việc sử dụng thuốc tùy tiện và vô tội vạ sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về gan cao hơn. Như các bệnh viêm gan cấp, suy gan cấp hoặc viêm gan mạn, xơ gan, gan nhiễm mỡ hoặc bệnh đường mật.
Ngoài những nguyên nhân trên chỉ số men gan thay đổi còn phụ thuộc vào một số nguyên nhân khác. Như cách ăn uống, sinh hoạt, môi trường, do di truyền,…
3. Kết luận
Bắt đầu một lối sống xanh kết hợp với chế độ dinh dưỡng lành mạnh cũng là cách hạn chế sự thay đổi của các chỉ số men gan vượt mức. Để tìm hiểu thêm về các chế độ dinh dưỡng hãy truy cập ngay vào Medplus để cùng tìm hiểu với chúng mình nhé!
Nguồn: tổng hợp thông tin
- Liver function tests
- Các chỉ số men gan bao nhiêu là bình thường và không mắc bệnh
- Viêm gan nhiễm độc gan do thuốc và những điều cần biết
Các bài liên quan