Me Đất luôn được xem là dược liệu quý trong Y học với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ về đặc điểm của dược liệu này. Hôm nay medplus xin giới thiệu đến bạn đọc các công dụng cũng như bài thuốc tiêu biểu từ loại dược liệu này nhé!
Thông Tin Dược Liệu
Tên tiếng Việt: Chua me đất hoa vàng, Chua me ba chìa, Toan tương thảo, Me đất, Sỏm hém (Tày), Mía pióp (Dao)
Tên khoa học: Oxalis corniculata L.
Họ: Oxalidaceae (Chua me đất)
1. Đặc điểm dược liệu
Là loại cây thân thảo, có thể sống lâu năm. Cây mọc bò sát đất với thân mảnh hơi có màu đỏ nhạt và hơi có lông. Lá chét mỏng hình tim và có cuống dài. Hoa mục thành tán, mỗi tán gồm 2 – 3 hoa, đôi khi 4 hoa. Hoa có màu vàng hoặc đỏ. Quả nang thuôn dài và khi chín mở bằng 5 van. Hạt có hình trứng với màu nâu thẫm, dẹt và có bướu.
2. Phân bố
Cây me đất là loại cây mọc hoang, có thể tìm thấy ở những nơi đất ẩm mát như trong vườn, cá bãi đất hoang hoặc bờ ruộng.
3. Bộ phận dùng
Toàn cây
4. Thu hái
Thu hoạch vào tháng 6 – 7
5. Chế biến
Rửa sạch và phơi trong bóng râm
6. Bảo quản
Nhiệt độ phòng, tránh nơi ẩm mốc hoặc ánh sáng
Công dụng và Liều dùng
1. Tính vị
Tính mát và vị chua, không độc
2. Thành phần hóa học
Thân cây me đất chứa các hoạt chất chính như kali, acid oxalic và oxalat. Ngoài ra, trong cây me đất còn chứa các thành phần khác như vitamin C, B2, caroten,…
3. Tác dụng
Theo Đông y, có tác dụng kháng viêm, diệt khuẩn, thanh nhiệt, có lợi hệ tiêu hóa, làm dịu và làm hạ huyết áp. Chính vì vậy, vị thuốc này thường dùng điều trị các bệnh lý như:
- Bệnh viêm gan, lỵ, viêm ruột
- Viêm họng, ho viêm họng hoặc sổ mũi
- Huyết áp cao
- Suy nhược thần kinh
- Bệnh đường tiết niệu, sỏi
Ở một số tỉnh ở Trung Quốc và Philippin, người dân sử dụng cây me đất để điều trị bệnh scorbut, rắn cắn, bệnh ngoài da như eczema, nhọt độc sưng tất hoặc nấm chân da.
4. Cách dùng và liều lượng
Cây me đất thường dùng dưới dạng sắc thuốc hoặc chế biến thành món ăn. Liều dùng tối đa mỗi ngày đối với me đất khô 5 – 10 gram và tươi là 30 – 50 gram.
Các bài thuốc tiêu biểu từ Dược Liệu
1. Chữa viêm gan vàng da do thấp nhiệt
Dùng 30 gram cây me đất sắc thuốc và chia thuốc ra uống nhiều lần trong ngày.
2. Điều trị suy nhược thần kinh
Dùng 30 gram cây me đất kết hợp với 30 gram thông đuôi ngựa, sắc thuốc uống.
3. Trụ huyết áp cao
Sử dụng 30 gram cây me đất khô phối trộn với 15 gram cúc hoa vàng và 10 gram hạ khô thảo. Mỗi ngày sắc 1 thang và chia đều ra uống trong ngày, giúp ổn định huyết áp.
4. Trị ngã bong gân gây sưng đau
Dùng 1 nắm lá me đất chưng nóng và đắp vào nơi bị sưng đau
5. Chữa đại tiện, tiểu tiện không thông
Chuẩn bị cây me đất và mã đề, mỗi thứ một nắm tương đương 20 gram. Đem rửa sạch, giã nát, vắt lấy nước cốt và thêm đường vào uống.
6. Điều trị ngứa ngáy, rôm sẩy
Sử dụng lá me đất đem rửa sạch và vò nát. Sau đó đắp lên vùng da bị ngứa hoặc rôm sẩy. Sau khi thấy lá bắt đầu khô lại, dùng nước sạch vệ sinh lại da.
7. Điều trị viêm đường tiết niệu
Dùng 30 gram me đất, 15 gram kim tiền thảo, 15 gram dây vác nhật và 15 gram bòng bong. Sắc thuốc và uống.
8. Trị ho gà
Hái 10 gram cây me đất hoa vàng, 2 gram phèn phi, 12 gram rễ chanh, 5 gram hạt mướp đắng, 8 gram lá hẹ và 8 gram lá xương sông. Tất cả các vị thuốc rửa sạch và sắc lấy nước đặc. Mỗi lần uống thêm một ít đường để dễ uống hơn.
9. Điều trị kiết lỵ
Sử dụng cây me đất hoa vàng đem phơi khô và tán bột mịn, chiêu với nước đun sôi để nguội uống. Mỗi ngày uống 3 lần và mỗi lần dùng 9 – 12 gram.
10. Điều trị trằn trọc khát nước, sốt cao
Sử dụng một nắm cây me đất hoa vàng đem rửa sạch và giã nát. Sau đó thêm một ít nước sôi để nguội, vắt lấy nước cốt và chia ra uống nhiều lần trong ngày.
11. Trị ho do thử nhiệt
Lấy 40 gram cây me đất, 20 gram cỏ gà, 40 gram rau má và 20 gram lá xương sông đem rửa sạch, giã nát. Sau đó vắt lấy nước cốt và thêm 1 thìa cà phê đường rồi đun sôi. Chia thuốc làm 3 và uống trong ngày.
12. Điều trị ho cho trẻ
Sử dụng 100 gram lá me đất đem rửa sạch và thái nhỏ cho vào bát. Tiếp đến thêm vài viên đường phèn và hấp cách thủy. Sau khoảng 15 phút, lấy ra để nguội. Mỗi ngày cho bé uống 2 – 3 lần, mỗi lần 1 muỗng cà phê.
Lưu Ý khi sử dụng Dược Liệu để trị bệnh
Mặc dù có tác dụng dược liệu giúp điều trị bệnh và không độc nhưng cây me đất chứa nhiều acid oxalic, đặc biệt là thành phần hoạt chất oxalat kali có thể gây sỏi thận hoặc sỏi trong bàng quang. Vì vậy, để ngăn ngừa hình thành sỏi, bệnh nhân không nên sử dụng cây me đất với liều lượng cao mỗi ngày trong thời gian dài.
Bên cạnh đó, bệnh nhân bị sỏi thận không nên dùng cây me đất để điều trị bệnh. Ngoài ra, loại thảo dược tự nhiên này cũng nên hạn chế sử dụng ở phụ nữ, tránh những ảnh hưởng không tốt có thể xảy ra đối với mẹ và thai nhi.
Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Dược Liệu cũng như một số bài thuốc hay về vị thuốc này nhé !
Lưu ý
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
- Người bệnh không tự ý áp dụng
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng
Nguồn: tracuuduoclieu.vn , tham khảo
Sách Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam