Hiện tượng da ửng đỏ – Rosacea là gì?
Trứng cá đỏ hay Rosacea là một bệnh lý lành tính ở da. Rosacea là bệnh về da phổ biến gây ra tình trạng đỏ, sưng ở mặt. Thường tạo ra các mụn đỏ, nhỏ chứa mủ. Nhiều người trong chúng ta đôi khi còn nhầm lẫn trứng cá đỏ với mụn trứng cá hay các tình trạng dị ứng da khác.
Trứng cá đỏ là một bệnh lý mạn tính, do rối loạn các đơn vị nang lông tuyến bã ở da. Bệnh thường biểu hiện ở da mặt hơn là các vùng da khác của cơ thể.
Căn bệnh này gây ra mẩn đỏ trên mũi, cằm, má và trán. Theo thời gian, những vết này có thể trở nên nghiêm trọng hơn, mang một vẻ ngoài hồng hào. Và có thể nhìn thấy được mạch máu. Rosacea gây ảnh hưởng tới thẩm mĩ của người bệnh. Do đó có thể gây tác động tiêu cực về tâm lý trong cuộc sống.
Nếu không được điều trị sớm, bệnh Rosacea có xu hướng tăng theo thời gian.
Nguyên nhân gây ra chứng đỏ mặt Rosacea
Cho đến nay nguyên nhân gây bệnh Rosacea (chứng đỏ mặt) vẫn chưa rõ. Nhưng các yếu tố phổ biến gây ra căn bệnh đã được xác định. Và đã có một giả thuyết cho rằng căn bệnh này có thể là do rối loạn hệ thống thần kinh hoặc hệ thống miễn dịch. Ngoài ra một loại ve da siêu nhỏ có tên là Demodex cũng góp phần gây ra tình trạng này.
Bất thường về mạch máu
Nhiều chuyên gia tin rằng sự bất thường của mạch máu vùng mặt là yếu tố chính gây ra Rosacea. Điều này có thể giải thích các triệu chứng như nóng bừng, nổi ửng đỏ trên da và nổi mạch máu kéo dài.
Các peptide ở da
Nghiên cứu gần đây cho thấy những yếu tố bên ngoài như tia cực tím, đồ ăn cay, rượu, tập luyện, căng thẳng, nóng và lạnh có thể kích hoạt một số phần tử trong da được gọi là các peptide. Nồng độ các peptide tăng lên có thể tác động lên hệ miễn dịch hoặc hệ thần kinh – mạch máu của da. Sự hoạt hóa các hệ này gây ra các hiện tượng giãn mạch, da ửng đỏ và viêm.
Các loài vi mạt
Các loài vi mạt (mạt có kích thước rất nhỏ) có tên demodex folliculorum thường sống trên da người và vô hại. Nhưng với người mắc Rosacea số lượng vi mạt tồn tại đặc biệt lớn, và rất có thể là một trong các yếu tố gây nên đỏ mặt. Hiện nay người ta chưa chắc chắn vi mạt là nguyên nhân hay là hậu quả của da ửng đỏ. Một số giả thuyết về việc các triệu chứng của bệnh là do các phản ứng của da với vi khuẩn có trong phân của mạt.
Yếu tố di truyền
Rosacea dường như có tính chất gia đình, mặc dù vẫn chưa rõ yếu tố di truyền nào có liên quan hoặc di truyền giữa các thế hệ như thế nào.
Đối tượng có nguy cơ mắc chứng đỏ mặt
Trứng cá đỏ không hiếm mà tương đối phổ biến trong dân số. Bệnh thường khởi phát các triệu chứng ở da sau 30 tuổi. Tuy nhiên cũng có thể xảy ra ở trẻ em, thanh thiếu niên hay người trẻ. Trứng cá đỏ gặp ở nữ nhiều hơn so với nam và ít gặp ở người có màu da sạm, tối màu. Bệnh phổ biến nhất là ở phụ nữ trung niên và người có làn da trắng. Người gốc Bắc Âu và những người có làn da sáng màu có nhiều khả năng mắc chứng đỏ mặt.
Dấu hiệu của chứng đỏ mặt Rosacea
Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh rosacea có thể phát triển trên mặt và các vùng lân cận như cổ, ngực và tai. Các dấu hiệu và triệu chứng chính của bệnh rosacea bao gồm:
- Da ửng đỏ: rất nhiều người mắc bệnh rosacea có tiền sử da bị ửng đỏ thường xuyên. Tình trạng đỏ mặt có thể xuất hiện và biến mất, nhưng thường là dấu hiệu sớm nhất của bệnh;
- Mụn đỏ hay mụn mủ: các mụn đỏ hay mụn mủ thường phát triển thành bệnh rosacea. Thỉnh thoảng các mụn đỏ có thể giống như mụn trứng cá, nhưng không có mụn đầu đen. Cảm giác nóng hay châm chích cũng có thể xuất hiện;
- Các mạch máu xuất hiện: các mạch máu nhỏ xuất hiện rõ trên da.
- Kích ứng mắt: mắt có thể bị kích ứng, chảy nước mắt hoặc đỏ ngầu ở vài người mắc bệnh rosacea. Tình trạng này gọi là Rosacea mắt, cũng có thể gây mụn lẹo, đỏ và sưng mí mắt. Nếu tình trạng nghiêm trọng mà không được điều trị, có thể dẫn đến tổn thương giác mạc và mất thị lực.
- Cảm giác nóng rát hay châm chích: cảm giác nóng rát hay châm chích, ngứa có thể xảy ra trên mặt.
- Da khô: thô ráp tại vùng da mặt trung tâm, làm da trở nên rất khô.
- Da đóng mảng: các mảng đỏ có thể hình thành nhưng không thay đổi các vùng da xung quanh.
- Da bị dày lên: trong vài trường hợp mắc bệnh rosacea, da có thể trở nên dày và phì đại từ những tế bào thừa. Tình trạng này thường xảy ra ở mũi, làm cho mũi có hình dáng phình to, gọi là mũi sư tử (rhinophyma).
Chẩn đoán của bác sĩ
Để chẩn đoán căn bệnh này bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra kỹ lưỡng các dấu hiệu bệnh. Bác sĩ sẽ đặt câu hỏi về lịch sử bệnh lý của bạn. Do đó hãy cho bác sĩ biết bất kỳ vấn đề nào mà bạn đang gặp phải trên khuôn mặt của bạn. (đỏ, nổi mụn hoặc nổi mụn, nóng rát, ngứa , vv…). Nhưng hiện không có xét nghiệm cụ thể nào giúp chẩn đoán bệnh Rosacea (chứng đỏ mặt).
Cách điều trị chứng đỏ mặt Rosacea
Để điều trị bệnh Rosacea (chứng đỏ mặt), bác sĩ có thể đưa ra các phương pháp khác nhau tùy thuộc vào dấu hiệu bệnh. Sau đây là các phương pháp điều trị được sử dụng cho bệnh Rosacea (chứng đỏ mặt) bao gồm:
- Thuốc. Đôi khi, các bác sĩ kê toa thuốc uống và thuốc bôi để điều trị các vết sưng, mụn đỏ liên quan đến rối loạn. Ngoài ra thuốc có thể kiểm soát và thuyên giảm căn bệnh này (sự biến mất của các dấu hiệu và triệu chứng).
- Phẫu thuật. Các bác sĩ có thể loại bỏ các mạch máu (có thể nhìn thấy), để hạn chế phạm vi lan rộng của các vết đỏ trên mặt. Hoặc chỉnh sửa mũi trong một số trường hợp. Một vài trường hợp hiếm, mũi sưng nặng cần phẫu thuật hoặc điều trị bằng laser. Điều trị laser đôi khi được dùng cho các tĩnh mạch nổi lớn và đỏ.
Nếu bị nhẹ bạn có thể được điều trị bằng một loại thuốc kháng sinh dạng kem (metronidazole, clindamycin, erythromycin) hoặc uống kháng sinh. Bệnh rosacea sẽ thường xuyên tái phát và bạn có thể phải uống thuốc thường xuyên để kiểm soát các triệu chứng.
Các phương pháp phòng ngừa chứng đỏ mặt
Để hạn chế diễn tiến của bệnh Rosacea, bạn nên duy trì các thói quen sinh hoạt sau:
- Rửa mặt 2 lần/ngày bằng khăn và sữa rửa mặt dạng nhẹ
- Tuân theo hướng dẫn của bác sĩ khi sử dụng sữa rửa mặt, kem chống nắng và thuốc.
- Ghi chép những hoạt động hằng ngày, những loại thức ăn và những vật dụng cá nhân có thể làm cho bệnh xuất hiện để có thể tìm ra nguyên nhân.
- Nên đổi sang loại sữa rửa mặt hay kem dưỡng da dành cho da nhạy cảm, không gây kích ứng.
- Liên hệ với bác sĩ nếu bạn có những triệu chứng khác ở mắt hay mí mắt. Hoặc nếu quá trình điều trị của bạn không hiệu quả sau 3 đến 4 tuần.
Ngoài ra, hạn chế các yếu tố kích ứng từ môi trường bên ngoài như:
- Tiếp xúc thời tiết nắng/gió.
- Căng thẳng
- Nóng lạnh
- Tập thể dục nặng
- Sử dụng rượu bia chất kích thích
- Đồ uống, thức ăn cay nóng
Khi nào cần gặp bác sĩ
Hiện nay, Rosacea ảnh hưởng đến khoảng 14 triệu người và hầu hết các trường hợp này đều không biết họ đang mắc bệnh. Bệnh có thể điều trị nhưng thường không thể chữa lành hoàn toàn được. Điều trị sớm có thể làm chậm tiến trình bệnh.
Đôi khi bạn có thể gặp các triệu chứng không nằm trong mục trên. Nếu nghi ngờ nhiễm bệnh hãy đến gặp bác sĩ ngay để được tư vấn nhé.
Bài viết mang tính chất tham khảo. Không thể bằng lời chẩn đoán của chuyên gia. Tuyệt đối đừng nhầm lẫn giữa Rosacea với dị ứng thông thường. Hãy đến bác sĩ để có biện pháp xử lý kịp thời bạn nhé.
Các bài viết liên quan: