CHỨNG ĐỎ MẶT: NGUYÊN NHÂN VÀ TRIỆU CHỨNG

1. Chứng đỏ mặt là gì?

Bệnh rosacea (hay còn gọi là chứng đỏ mặt) là một bệnh da phổ biến gây mẩn đỏ ở mặt và thường tạo ra những vết màu đỏ, thậm chí mụn đỏ hay mụn mủ. Bệnh làm da trở nên đỏ ở các vùng mũi, cằm, má và trán. Lâu ngày, da sẽ trở nên đỏ nhiều hơn và các mạch máu cũng có thể nhìn thấy rõ hơn.

Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh rosacea có thể bùng lên trong một thời gian từ vài tuần đến vài tháng và sau đó giảm dần. Rosacea có thể bị nhầm lẫn với mụn trứng cá, dị ứng hoặc các vấn đề về da khác. Nếu không được điều trị sớm, bệnh rosacea có xu hướng tăng theo thời gian.

Các dấu hiệu và triệu chứng chính của chứng đỏ mặt bao gồm:

• Da ửng đỏ: rất nhiều người mắc bệnh rosacea có tiền sử da bị ửng đỏ thường xuyên. Tình trạng đỏ mặt có thể xuất hiện và biến mất, nhưng thường là dấu hiệu sớm nhất của bệnh;
• Da bị đỏ liên tục: tình trạng mặt đỏ liên tục giống như da đỏ hoặc cháy nắng và không biến mất;
• Mụn đỏ hay mụn mủ: các mụn đỏ hay mụn mủ thường phát triển thành bệnh rosacea. Thỉnh thoảng các mụn đỏ có thể giống như mụn trứng cá, nhưng không có mụn đầu đen. Cảm giác nóng hay châm chích cũng có thể xuất hiện;
• Các mạch máu xuất hiện: các mạch máu nhỏ xuất hiện rõ trên da.
• Kích ứng mắt: mắt có thể bị kích ứng, chảy nước mắt hoặc đỏ ngầu ở vài người mắc bệnh rosacea. Tình trạng này gọi là Rosacea mắt, cũng có thể gây mụn lẹo, đỏ và sưng mí mắt. Nếu tình trạng nghiêm trọng mà không được điều trị, có thể dẫn đến tổn thương giác mạc và mất thị lực.
• Cảm giác nóng rát hay châm chích: cảm giác nóng rát hay châm chích, ngứa có thể xảy ra trên mặt.
• Da khô: thô ráp tại vùng da mặt trung tâm, làm da trở nên rất khô.
• Da đóng mảng: các mảng đỏ có thể hình thành nhưng không thay đổi các vùng da xung quanh.
• Da bị dày lên: trong vài trường hợp mắc bệnh rosacea, da có thể trở nên dày và phì đại từ những tế bào thừa. Tình trạng này thường xảy ra ở mũi, làm cho mũi có hình dáng phình to, gọi là mũi sư tử (rhinophyma).

Các dấu hiệu và triệu chứng của chứng đỏ mặt có thể phát triển trên mặt và các vùng lân cận như cổ, ngực và tai.

Bạn có thể gặp các triệu chứng và dấu hiệu khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Nếu những vết ban đỏ xuất hiện dai dẳng trên mặt của bạn, hoặc có bất kỳ các dấu hiệu và triệu chứng được đề cập ở trên, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa và tình trạng bệnh lý có thể khác nhau ở nhiều người. Hãy luôn thảo luận với bác sĩ để được chỉ định phương pháp chẩn đoán, điều trị và xử lý tốt nhất dành cho bạn.

Yếu tố di truyền hoặc các yếu tố môi trường được cho là nguyên nhân gây ra chứng đỏ mặt. Rượu, đồ uống nóng và các loại thực phẩm nhất định tuy không gây ra bệnh nhưng có thể làm cho bệnh nặng hơn. Ánh nắng, stress, tập thể dục quá mức, tắm hơi, dùng thuốc corticosteroid hoặc các thuốc huyết áp cũng có thể làm bệnh trở nên nặng hơn.

Bệnh rosacea có thể xảy ra ở bất cứ ai. Tuy nhiên bệnh phổ biến nhất là ở phụ nữ trung niên và người có làn da trắng. Người gốc Bắc Âu và những người có làn da sáng màu có nhiều khả năng mắc chứng đỏ mặt. Bệnh có thể điều trị nhưng thường không thể chữa lành hoàn toàn được.

Bạn sẽ có nguy cơ mắc bệnh rosacea cao hơn nếu bạn có các yếu tố sau đây:

• Giới tính: nữ giới có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nam giới;
• Dân tộc: người có làn da trắng thường sẽ bị bệnh rosacea cao hơn bình thường;
• Độ tuổi: những người ở tầm 30-60 tuổi có khả năng mắc bệnh rosacea cao;
• Di truyền: bạn sẽ có nguy cơ mắc bệnh rosacea nếu có người trong gia đình bị bệnh này.

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Phương pháp phổ biến nhất để chẩn đoán bệnh rosacea là khám lâm sàng. Ngoài ra, bác sĩ sẽ dựa vào tiền sử bệnh của bạn và gia đình, xem xét các triệu chứng để loại bỏ các bệnh có các dấu hiệu tương tự như mụn, chàm, lupus, vảy nến…

Nếu bị nhẹ bạn có thể được điều trị bằng một loại thuốc kháng sinh dạng kem (metronidazole, clindamycin, erythromycin) hoặc uống kháng sinh. Bệnh rosacea sẽ thường xuyên tái phát và bạn có thể phải cần uống thuốc thường xuyên để kiểm soát các triệu chứng.

Điều trị sớm có thể làm chậm tiến trình bệnh. Trong trường hợp nghiêm trọng hơn, bạn cần phải kết hợp các loại thuốc. Một vài trường hợp hiếm, mũi sưng nặng cần phẫu thuật hoặc điều trị bằng laser. Điều trị laser đôi khi được dùng cho các tĩnh mạch nổi lớn và đỏ.

Để hạn chế diễn tiến của chứng đỏ mặt, bạn nên duy trì các thói quen sinh hoạt sau:

• Rửa mặt 2 lần/ngày bằng khăn và sữa rửa mặt dạng nhẹ;
• Tuân theo hướng dẫn của bác sĩ khi sử dụng sữa rửa mặt, kem chống nắng và thuốc. Điều trị sớm có thể ngăn ngừa những biến chứng về sau;
• Ghi chép những hoạt động hằng ngày, những loại thức ăn và những vật dụng cá nhân có thể làm cho bệnh xuất hiện để có thể tìm ra nguyên nhân. Ví dụ như nếu da bị kích ứng và mẫn đỏ khi ăn cay, vậy ăn cay có thể là nguyên nhân làm bệnh khởi phát;
• Nên đổi sang loại sữa rửa mặt hay kem dưỡng da nhẹ hơn, không có chứa chất tạo hương, dầu hay hương liệu mạnh để giảm thiểu kích ứng da;
• Liên hệ với bác sĩ nếu bạn có những triệu chứng khác ở mắt hay mí mắt hoặc nếu quá trình điều trị của bạn không hiệu quả sau 3 đến 4 tuần.