Chứng thoát vị đĩa đệm có thể gây ra đau buốt, rối loạn vận động, thậm chí là bài liệt nếu không có cách chữa trị kịp thời. Vậy, nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả căn bệnh này như thế nào cùng Songkhoe.medplus.vn tìm hiểu bài viết dưới đây nhé!
Chứng thoát vị đĩa đệm là gì?
Thoát vị đĩa đệm là hiện tượng đĩa đệm bị dịch chuyển ra khỏi vị trí bên trong đốt sống. Thường xảy ra sau các tác nhân sang chấn hoặc trên nền đĩa đệm bị thoái hóa, nứt, rách và trên lâm sàng thường biểu hiện chứng đau về thần kinh.
Bệnh thoái vị này có thể xảy ra ở bất kỳ đoạn nào của cột sống. Nhưng hay gặp nhất là thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng gây ra chứng đau thắt lưng. Thoái vị đĩa đệm đè ép vào rễ dây thần kinh tọa sẽ gây chứng đau thắt lưng và đau lan xuống chân (còn gọi là đau thần kinh tọa). Nếu kết hợp ép rễ thần kinh cánh tay sẽ gây đau cổ, vai và tay cùng bên bị chèn ép.
Nguyên nhân bị thoát vị đĩa đệm
Một số nguyên nhân thoát vị đĩa đệm chính mà một người có thể gặp phải như sau:
- Do làm việc, vận động quá sức hoặc sai tư thế, dẫn đến đĩa đệm và cột sống bị tổn thương.
- Tuổi tác là nguyên nhân mà đa số các bệnh nhân gặp phải. Khi quá trình lão hóa diễn ra, đĩa đệm và cột sống bị mất nước, thoái hóa xơ cứng và rất dễ dàng bị tổn thương.
- Do chấn thương ở vùng lưng.
- Các bệnh lý bẩm sinh như hoặc mắc phải ở vùng cột sống như gù vẹo, thoái hóa cột sống…
- Yếu tố di truyền.
Các triệu chứng của thoát vị đĩa đệm
Hầu hết các đĩa đệm thoát vị xảy ra ở lưng dưới, tuy nhiên cũng có thể xảy ra ở cổ. Các triệu chứng phụ thuộc vào vị trí thoát vị của bạn mà có như:
- Đau nhức tay hoặc chân. Bệnh nhân có những cơn đau đột ngột ở vùng cổ, thắt lưng, vai gáy, cổ và chân tay khi mắc bệnh, sau đó lan ra vùng vai gáy, chân tay. Tính chất đau có thể âm ỉ vài ngày, vài tuần hoặc vài tháng hoặc rất dữ dội. Đau nặng hơn khi vận động, đi lại, giảm đi khi nghỉ một chỗ.
- Triệu chứng tê bì tay chân. Nhân nhầy của đĩa đệm thoát ra ngoài sẽ chèn ép rễ thần kinh gây đau nhức, tê bì vùng thắt lưng, vùng cổ sau đó dần dần phát triển xuống mông, đùi, bẹn chân và gót chân. Lúc này người bệnh sẽ bị rối loạn cảm giác, luôn thấy mình như bị kiến bò trong người,…
- Yếu cơ, bại liệt. Xuất hiện khi bệnh ở giai đoạn nặng, thường sau một thời gian dài mới phát hiện được. Giai đoạn này người bệnh khó có thể đi lại vận động. Dần dần dẫn tới teo hai chân, teo cơ, liệt các chi phải ngồi xe lăn.
Nguy cơ dễ mắc chứng thoát vị đĩa đệm là gì?
Thoát vị đĩa đệm có thể xảy ra với bất kỳ ai, nhưng thường xuất hiện ở độ tuổi 20-50. Một số yếu tố có thể khiến một người có nguy cơ bị thoát vị đĩa đệm cao hơn như:
- Thừa cân. Thừa cân hoặc béo phì có thể làm tăng áp lực lên thắt lưng. Khiến người bệnh dễ bị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng và có nguy cơ gấp 12 lần mắc tái phát thoát vị cột sống sau phẫu thuật.
- Di truyền. Các tài liệu y khoa đã cho thấy xu hướng di truyền giữa thoát vị đĩa đệm và thoái hóa đĩa đệm. Nếu có người thân trong gia đình bị thoát vị đĩa đệm, bạn cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
- Nghề nghiệp. Một số người làm công việc nặng hoặc các công việc phải dùng lực để kéo, đẩy hoặc xoay người sẽ dễ bị thoát vị đĩa đệm. Ngoài ra, các hoạt động lặp đi lặp lại khiến cột sống căng ra cũng có thể dẫn đến thoát vị.
- Ngồi một chỗ trong thời gian dài.
- Hút thuốc lá. Nicotine hạn chế lưu lượng máu đến đĩa đệm cột sống, làm tăng tốc độ thoái hóa đĩa đệm và cản trở quá trình chữa lành. Đĩa đệm bị thoái hóa thường ít đàn hồi hơn, dễ dẫn đến rách hoặc nứt đĩa đệm. Một số nghiên cứu cho thấy, một số người hút thuốc lá có nguy cơ mắc thoát vị mới mặc dù đã mổ thoát vị đĩa đệm.
- Giới tính.Nam giới thường có nguy cơ mắc thoát vị đĩa đệm cột sống cao gấp 2 lần so với nữ giới.
Chẩn đoán bệnh thoát vị đĩa đệm
Trong quá trình thăm khám lâm sàng, bác sĩ sẽ kiểm tra mức độ căng cứng của vùng lưng. Bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân nằm xuống và di chuyển chân theo nhiều tư thế để xác định nguyên nhân. Bác sĩ cũng có thể test về thần kinh để kiểm tra mức độ thả lỏng, trương lực cơ, khả năng cảm nhận kích thích. Ngoài ra, thăm khám lâm sàng kết hợp với khai thác tiền sử đủ để kết luận bệnh. Nếu nghi ngờ nguyên nhân khác hoặc để xác định rõ vùng nào bị tổn thương, bác sĩ có thể thực hiện thêm một số xét nghiệm:
- Chẩn đoán hình ảnh: bao gồm chụp X quang, chụp CT, chụp MRI, chụp cản quang. Các phương pháp này đều cung cấp những hình ảnh có giá trị chẩn đoán khác nhau, phục vụ việc kết luận chính xác tình trạng của bệnh nhân
- Test thần kinh: phương pháp đo điện cơ xác định mức độ lan truyền của xung thần kinh dọc theo các mô thần kinh. Phương pháp giúp xác định phần dây thần kinh bị tổn hại
Cách điều trị thoát vị đĩa đệm
Việc chữa thoát vị đĩa đệm phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Khoảng 95% người bị thoát vị đĩa đệm thắt lưng cảm thấy khá hơn mà không cần phẫu thuật. Và có thể trở lại cuộc sống bình thường trong vòng vài tuần. Một số cách điều trị thoái vị đĩa đệm thông thường như:
Thuốc
Các nhóm thuốc có thể được sử dụng là thuốc giảm đau, thuốc giãn cơ, corticoid đường tiêm.
Vật lý trị liệu
- Phương pháp kéo nắn xương khớp
- Châm cứu
- Mát – xa
- Yoga
Phẩu thuật
Bác sĩ có thể đề nghị mổ thoát vị đĩa đệm nếu các triệu chứng không cải thiện với các phương pháp điều trị. Tình trạng tê vẫn còn hoặc khả năng kiểm soát và vận động bàng quang nghiêm trọng hơn.
Trong hầu hết trường hợp, bác sĩ chỉ loại bỏ phần đĩa đệm nhô ra ngoài bằng kỹ thuật nội soi. Họ sẽ tạo một lỗ nhỏ ở trên và dưới cột sống. Kỹ thuật sẽ giúp bác sĩ tránh việc loại bỏ một phần nhỏ đốt sống, di chuyển các dây thần kinh cột sống và tủy sống.
Một só cách phòng ngừa tình trạng thoát vị đĩa đệm
Để giúp ngăn ngừa thoát vị đĩa đệm, hãy làm như sau:
- Tập thể dục. Tăng cường cơ bắp ổn định và hỗ trợ cột sống.
- Duy trì tư thế tốt. Điều này làm giảm áp lực lên cột sống và đĩa đệm của bạn. Hãy luôn thẳng lưng, đặc biệt khi ngồi trong thời gian dài. Nâng vật nặng đúng cách, dùng chân không phải dùng lưng của bạn cho những công việc chịu sức nặng
- Duy trì cân nặng khỏe mạnh. Trọng lượng dư thừa gây thêm áp lực lên cột sống và đĩa đệm, khiến chúng dễ bị thoát vị hơn.
- Bỏ hút thuốc. Bỏ hút thuốc cũng góp phần làm giảm nguy cơ mắc bệnh thoát vị đĩa đệm.
Khi nào bạn cần đến gặp bác sĩ
Bạn nên đi khám bệnh nếu có cơn đau lưng hoặc cổ lan xuống cánh tay hoặc chân. Ngoài ra, nếu có các dấu hiệu tê, ngứa và yếu cơ ở những khu vực này, bạn cũng cần đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị nhanh chóng.
Nguồn: Mayoclinic.org, Healthline.com, Vinmec.com, Hellobacsi.com