Chuối hột – 10+ Bài thuốc trị bệnh “thần kỳ” của dược liệu

Thông Tin Dược Liệu

Tên tiếng Việt: Chuối hột, Chuối chát

Tên khoa học: Musa balbisiana Colla 

Họ: Chuối – (Musaceae).

1. Đặc điểm thực vật

Cây chuối hột là một cây thuốc quý, thân giả cao 2-4m, to màu xanh. Lá to, có phiến dài, xanh hơi mốc mốc, be, xanh. Buồng hoa nằm ngang; mo đỏ sẫm, không quấn lên.

Quả có cạnh, thịt quả nạc chứa nhiều hạt to 4-5mm.

2. Bộ phận dùng

Quả, củ, thân

3. Phân bố

Cây của miền Ðông Dương và Malaixia, thường mọc hoang nơi đất thấp và cũng được trồng lấy lá gói bánh và lấy quả. Có thể thu hái các bộ phận của cây quanh năm.

Ở Việt Nam cây mọc hoang và được trồng ở nhiều địa phương.

Cây mọc nhiều ở Malaysia, Lào, Campuchia và Việt Nam. Ở nước ta, cây mọc hoang và được trồng ở nhiều địa phương.

4. Thu hái – sơ chế

Thu hái quanh năm. Có thể dùng tươi hoặc sao vàng để dùng dần.

5. Bảo quản

Nơi thoáng mát và khô ráo.

Công dụng và Liều dùng

1. Thành phần hóa học

Cây chuối hột chứa thành phần hóa học khá đa dạng, bao gồm cyaniding, delphinidin, anthocyanin, enzyme polyphenol oxidase, saponin, tannin, tinh dầu, phytosterol,…

Ở Bộ môn Dược liệu-khoa Dược, Đại học Y Dược, TP Hồ Chí Minh, Nguyễn Thị Mỹ Hạnh và Bùi Mỹ Linh đã nghiên cứu xác định thành phần hóa học của hạt chuối hột. Kết quả cho thấy, trong hạt chuối hột có các chất: saponin, coumarin, tanin, flavonoid anthocianosid và hợp chất uronic, tinh dầu, phytosterol…

2. Tính vị và Quy Kinh

• Vị ngọt, chát, tính bình.
• Quy vào kinh Phế, Can và Tỳ.

3. Tác dụng dược lý

– Theo Đông Y

• Chuối hột có tác dụng Lương huyết, thoái nhiệt, giải độc, lợi tiểu, sát trùng, tiêu cơm và giải phiền khát.

– Theo nghiên cứu dược lý hiện đại

• Trong chuối có 2 hợp chất quan trọng về mặt sinh lý là serotinin và nore-pinephrin, cùng với dopamin và một catecholamin chưa xác định. Do có các hoạt chất này mà Chuối có những ứng dụng quan trọng trong y học (chữa đau tạng phủ, táo bón, loét ống tiêu hoá…)
• Nore-pinephrin, dopamine, catecholamine và serotonin trong chuối có tác dụng trị loét đường tiết hóa, đau tạng phủ và táo bón.

4. Công Dụng

• Người ta thường trồng lấy lá gói bánh tét tốt hơn lá các loài chuối khác.
• Quả xanh dùng ăn chấm nước mắm, mắm tôm.
• Bắp chuối dùng ăn gỏi.
• Quả  chín dùng ăn cũng như Chuối trị bệnh đường ruột.
• Quả Chuối xanh cũng được sử dụng trị sỏi đường tiết niệu.
• Củ Chuối hột thối dùng đắp trị bỏng lửa.
• Chủ trị: Sỏi đường tiết niệu, bỏng da, bệnh đường ruột, đái tháo đường, tâm nhiệt, cảm nắng, sốt cao, hắc lào,…

5. Cách dùng – liều lượng

Chuối hột thường được dùng để ngâm rượu, sắc uống hoặc dùng ngoài. Dược liệu không có độc tính nên có thể dùng với liều lượng lớn.

Các bài thuốc tiêu biểu từ Dược Liệu

1. Bài thuốc trị chứng táo bón ở trẻ nhỏ

• Chuẩn bị: 1 – 2 trái chuối chín.
• Thực hiện: Đem vùi trong bếp lửa đến khi vỏ chuyển sang màu đen là được. Để nguội, bóc vỏ cho trẻ ăn, đợi khoảng 10 – 20 phút là đi đại tiện được.

2. Bài thuốc trị sỏi bàng quang

• Chuẩn bị: Một lượng chuối hột xanh vừa đủ.
• Thực hiện: Đem thái mỏng, sấy cho khô, sau đó sao vàng, hạ thổ trong vài ngày. Mỗi lần dùng 50 – 100g sắc với 400ml nước, chia nước sắc thành 2 lần uống sau khi ăn.

3. Bài thuốc trị hắc lào

• Chuẩn bị: Cắt quả chuối còn ở trên cây.
• Thực hiện: Đem cắt đôi quả, sau đó lấy nhựa bôi lên vùng da cần điều trị.

4. Bài thuốc trị bệnh viêm loét dạ dày

• Chuẩn bị: Vài quả chuối hột xanh.
• Thực hiện: Đem quả sấy khô, tán thành bột mịn và dùng uống hằng ngày. Khi dùng bài thuốc này, nên hạn chế thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ và gia vị.

5. Bài thuốc trị bệnh thống phong

• Chuẩn bị: Củ ráy rừng 4g, chuối hột rừng 3g, tỳ giải 2g và khổ qua 1g.
• Thực hiện: Sao vàng hạ thổ, cứ 10g làm thành 1 gói. Mỗi ngày dùng 2 – 3 gói pha nước uống.

6. Cách xổ giun bằng chuối hột

• Chuẩn bị: Một vài quả chuối hột chín.
• Thực hiện: Dùng ăn khi đói sẽ thấy giun chui ra ngoài.

7. Rượu chuối hột trị thấp khớp, chân tay nhức mỏi, đau nhức lưng

• Chuẩn bị: Rượu 40 độ 1 lít và chuối hột 200g.
• Thực hiện: Đem chuối hột giã nát và ngâm với rượu từ 10 ngày trở lên. Thỉnh thoảng lắc đều để tinh chất từ chuối hột ra hết. Dùng 15ml trước khi ăn hoặc trước khi đi ngủ, mỗi ngày dùng 2 lần.

8. Bài thuốc trị chứng sỏi bàng quang và sỏi thận

• Chuẩn bị: Hạt chuối hột rang giòn.
• Thực hiện: Đem giã thành bột mịn, mỗi lần dùng 2 thìa bột hòa với nước ấm uống. Dùng liên tục trong vòng 30 ngày sẽ thấy kích thước sỏi thuyên giảm đáng kể.

9. Bài thuốc trị chứng đau bụng kinh niên

• Chuẩn bị: Cam thảo 2g, quế chi 4g, vỏ quả chuối hột 40g.
• Thực hiện: Đem vỏ chuối phơi khô, sao vàng, sau đó dùng tán bột với các vị thuốc còn lại. Chế mật ong vào làm thành viên. Mỗi ngày dùng 2 – 3 lần uống với nước ấm.

10. Bài thuốc trị tiêu chảy và đau bụng

• Chuẩn bị: Vỏ chuối hột rừng chín vàng.
• Thực hiện: Thái nhỏ, phơi khô, mỗi lần dùng 4 – 8g hãm với nước sôi uống. Ngày dùng 2 lần cho đến khi khỏi bệnh.

11. Ðái tháo đường:

• Tìm cây Chuối hột nào dạng nhú mọc bắp chuối độ 2 tác, đem chặt ngang gốc để chừng 2 tấc, lấy dao khoét một lỗ bằng cái tô, để một đêm, sáng ngày ra lấy chén mà múc nước uống, chỉ sau một tuần là giảm bệnh.
• Trị sỏi thận, sỏi bàng quang: Hạt chuối hột rang giòn, giã nát, sắc uống. Uống liên tục trong nhiều ngày, sỏi rã hết thành những viên nhỏ. Kết quả rất tốt. Muốn kiểm tra hiệu quả, sau khi uống thuốc, đi tiểu trong bô, sẽ thấy cặn sỏi dưới đáy bô.

Kiêng kị

• Không nên ăn chuối xanh vì lúc này chuối chứa nhiều tannin có thể gây táo bón và ngộ độc.
• Có thể dùng món ăn từ cây chuối hột để tăng cường sức khỏe và hỗ trợ điều trị bệnh lý.

Lời kết

Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Dược Liệu cũng như một số bài thuốc hay về vị thuốc này nhé !

Lưu ý

1. Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
2. Người bệnh không tự ý áp dụng
3. Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng

Nguồn: tracuuduoclieu.vn

Sách Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam