[Chuyên gia chia sẻ] Chế độ ăn cho người bị viêm dạ dày ruột

1. Bệnh viêm dạ dày ruột: Nguyên nhân và dấu hiệu

Viêm dạ dày ruột do virus là một bệnh nhiễm trùng đường ruột biểu hiện bằng tiêu chảy ra nước, đau quặn bụng, buồn nôn hoặc nôn, và đôi khi sốt. Nếu bạn khỏe mạnh, bạn có thể sẽ bình phục mà không có biến chứng. Nhưng đối với trẻ sơ sinh, người lớn tuổi và những người có hệ thống miễn dịch bị tổn hại, viêm dạ dày ruột do vi rút có thể gây chết người.

1.1. Nguyên nhân

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh viêm dạ dày ruột như:

1. Nhiễm vi-rút khi ăn hoặc uống thực phẩm hoặc nước bị ô nhiễm. Những virus gây ra bệnh viêm dạ dày ruột là:

• Norovirus
• Rotavirus
• Động vật có vỏ, đặc biệt là hàu sống hoặc chưa nấu chín, cũng có thể gây bệnh.

2. Dùng chung đồ dùng, khăn tắm hoặc thức ăn với người bị nhiễm bệnh;

3. Viêm dạ dày ruột xảy ra trên khắp thế giới, ảnh hưởng đến mọi người ở mọi lứa tuổi, chủng tộc và môi trường.

1.2. Triệu chứng

Mặc dù nó thường được gọi là bệnh cúm dạ dày, nhưng bệnh viêm dạ dày ruột không giống như bệnh cúm. Bệnh cúm thực sự chỉ ảnh hưởng đến hệ hô hấp – mũi, họng và phổi. Mặt khác, viêm dạ dày ruột tấn công đường ruột, gây ra các dấu hiệu và triệu chứng như:

• Tiêu chảy ra nước, thường không có máu – tiêu chảy ra máu thường có nghĩa là bạn bị nhiễm trùng khác, nặng hơn;
• Đau quặn bụng và đau;
• Buồn nôn, nôn mửa hoặc cả hai;
• Thỉnh thoảng đau cơ hoặc nhức đầu;
• Sốt nhẹ…

3. Chế độ ăn cho người bị viêm dạ dày cấp

Viêm dạ dày thường gây đau bụng nóng rát, có thể nặng hơn sau khi ăn thức ăn nhiều dầu mỡ hoặc cay. Các triệu chứng khác, chẳng hạn như buồn nôn, đầy bụng và ợ hơi, cũng thường gặp.

Một trong những thay đổi đầu tiên là thực hiện theo chế độ ăn kiêng viêm dạ dày. Điều này giúp bạn kiểm soát các triệu chứng và ngăn ngừa viêm dạ dày. Nguyên tắc cơ bản của chế độ ăn uống dành cho người viêm dạ dày ruột là tránh thức ăn có tính axit, cay thay vì thức ăn ít axit, ít đường.

3.1. Trái cây và rau quả

Thực phẩm có tính axit rất cao, đặc biệt là trái cây họ cam quýt và cà chua, tốt nhất nên tránh nếu bạn bị viêm dạ dày. Các loại rau được sử dụng để thêm gia vị hoặc nhiều hương vị, chẳng hạn như hành tây, cũng có thể khó dung nạp nếu bạn bị kích ứng dạ dày.

Thay vào đó, hãy chọn các loại trái cây và rau có hàm lượng axit thấp hoặc trung tính hơn (kiềm) – tốt nhất là những loại có nhiều chất xơ – như táo, quả mọng, bí đỏ và cà rốt.

3.2. Ngũ cốc

Phần lớn bạn sẽ muốn chọn bánh mì nguyên hạt, gạo lứt, mì ống và các loại ngũ cốc khác. Tuy nhiên, nếu bạn đang có các triệu chứng viêm dạ dày khiến bạn khó ăn, thì gạo trắng hoặc khoai tây trắng có thể dễ tiêu hóa hơn.

3.3. Yến mạch, lúa mạch và diêm mạch

Yến mạch, lúa mạch và diêm mạch là những lựa chọn bổ dưỡng cho người bị viêm dạ dày ruột. Tránh ăn mì ống hoặc bánh mì làm từ ngô. Đây là món ăn không thích hợp cho chế độ ăn kiêng viêm dạ dày.

3.4. Sữa

Người bị viêm dạ dày ruột nên kiêng các sản phẩm từ sữa béo. Tuy nhiên sữa chua ít béo, ít đường và chứa nhiều men vi sinh là một bổ sung lành mạnh cho chế độ ăn kiêng viêm dạ dày. Một số loại pho mát có ít muối cũng có thể giúp cải thiện tình trạng bệnh viêm dạ dày.

3.5. Protein

Trứng, lòng trắng trứng và các chất thay thế trứng là một nguồn protein tuyệt vời. Tuy nhiên, bạn nên chế biến chúng bằng cách luộc hoặc xào hơn là chiên. Tránh kết hợp chúng với các món mặn, thịt đã qua chế biến như xúc xích hoặc giăm bông, cũng nên hạn chế thêm bơ hoặc sữa và tránh nêm gia vị.

3.6. Thịt

Người bị viêm dạ dày ruột không nên ăn thịt đỏ. Tuy nhiên bạn có thể ăn thịt nạc của gà, gà tây và một số hải sản. Lưu ý cũng nên hấp và luộc thay vì chiên rán bạn nhé.

3.7. Các loại hạt, bơ hạt và đậu

Các loại hạt, bơ hạt và đậu có thể chứa nhiều chất béo nhưng chúng là nguồn cung cấp protein đa dạng để đưa vào chế độ ăn uống của bạn. Hãy ăn những khẩu phần nhỏ (không thêm đường) và quan sát xem cơ thể bạn có thể chấp nhận những thực phẩm nào.

3.8. Món tráng miệng

Nên tránh những thực phẩm có nhiều chất béo và đường trong chế độ ăn kiêng của người viêm dạ dày. Đồ nướng, bánh ngọt và kem hoặc bánh pudding có nhiều dầu mỡ sẽ gây kích ứng dạ dày bị viêm (đặc biệt nếu chúng được làm bằng sữa). Bạn cũng nên kiêng không ăn socola nữa nhé. Bạn có thể ăn những món tráng miệng ít ngọt, làm từ hạt hay sữa ít béo.

Để tăng thêm hương vị và vị ngọt mà không có đường, hãy thử dùng mật ong, gừng, bạc hà và nghệ… chúng cũng có thể làm dịu hệ tiêu hóa.

3.9. Đồ uống

Một số người bị viêm dạ dày nhẹ có thể uống được trà hoặc cà phê loãng với một chút sữa ít béo hoặc kem không sữa. Mặc dù vậy, những đồ uống này rất có tính axit và không nên có trong chế độ ăn cho người bị viêm dạ dày ruột.

Đồ uống lạnh có nhiều đường, chẳng hạn như soda và nước tăng lực, cũng không được chấp thuận. Nước trái cây có tính axit (nước cam hoặc trái cây họ cam quýt khác, cũng như nước ép cà chua) không được chấp thuận. Bạn có thể chọn những loại nước trái cây ít đường và không có tính axit trừ những loại sau:

• Nước chan
• Mận xanh
• Nho
• Quả lựu
• Bưởi
• Việt quất
• Dứa
• Táo
• Đào
• Cam…

Bạn cũng cần tránh đồ uống có cồn, bao gồm rượu, bia và cocktail.

4. Lời khuyên cho người bị viêm dạ dày ruột khi xây dựng thực đơn

4.1. Lời khuyên về chế độ dinh dưỡng

Khi hệ thống tiêu hóa của bạn đang bị căng thẳng hoặc không hoạt động tối ưu, lượng thức ăn bạn ăn và thời gian bạn ăn giữa các bữa ăn có thể góp phần gây kích ứng.

Nếu bạn dễ bị đau bụng do viêm dạ dày, hãy thay đổi thời gian của các bữa ăn chính và đồ ăn nhẹ. Hãy thử ăn các bữa nhỏ thường xuyên hơn trong ngày thay vì ngồi ăn 3 bữa lớn hơn. Thêm một vài món ăn nhẹ lành mạnh vào bửa ăn cũng là gợi ý hay ho.

Theo dõi chế độ ăn xem có phù hợp với cơ thể không. Nếu cần thiết có thể bạn cần phải thêm hoặc bớt thành phần nào đó trong chế độ ăn của mình.

Nếu bạn bị bệnh celiac và cần tránh gluten và lúa mì, bạn có thể cần phải cẩn thận về các lựa chọn thay thế không chứa gluten mà bạn chọn.

Các tình trạng sức khỏe khác, chẳng hạn như bệnh tiểu đường loại 2, có thể bị ảnh hưởng bởi chế độ ăn uống của bạn. Mặc dù chế độ ăn kiêng dành cho người viêm dạ dày khuyên bạn nên tránh đường nếu bạn bị tiểu đường và trải qua giai đoạn đường huyết thấp (hạ đường huyết ), bác sĩ có thể sẽ yêu cầu bạn ăn thứ gì đó ngọt hoặc uống một viên glucose.

4.2. Gợi ý thực đơn cho người bị viêm dạ dày ruột

Bạn nên ăn gì?

• Đậu và các loại đậu (được dung nạp)
• Trứng, lòng trắng trứng hoặc các sản phẩm thay thế trứng (không chiên)
• Hải sản, động vật có vỏ (không chiên)
• Mật ong
• Rau ít axit (dưa chuột, khoai tây trắng, cà rốt)
• Trái cây ít đường, ít axit (bí đỏ, việt quất, dâu tây, táo)
• Phô mai nhẹ, ít muối
• Yến mạch, lúa mạch
• Bạc hà, gừng, nghệ
• Sữa chua nguyên chất, ít béo
• Thực phẩm giàu probiotic (dưa cải bắp, kim chi, kombucha)
• Cơm
• Gia cầm nạc không da (gà, gà tây)
• Bánh mì nguyên hạt và mì ống

5. Kết luận

Viêm dạ dày ruột nếu không phát hiện và điều trị sẽ dẫn đến những rắc rối ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như đời sống thường ngày của bệnh nhân. Nếu bạn có một trong những triệu chứng trên, hãy đến cơ sở y tế để kiểm tra sức khỏe ngay nhé.

Mặc dù đã có phương pháp điều trị tiên tiến, như liệu pháp lọc máu Ozone, tuy nhiên quan trọng hơn hết là bạn cần những phương thức bảo vệ sức khỏe tối ưu. Hãy xây dựng lối sinh hoạt và ăn uống khoa học, đây chính là cách bảo vệ bạn trước mọi bệnh tật và tác nhân gây bệnh.

Nguồn tài liệu

• Gastritis Diet: What to Eat and What to Avoid
• Gastritis Diet: What to Eat for Better Management
• Gastritis Diet: The Best and Worst Foods to Eat