Đôi mắt là cửa sổ tâm hồn, khi những vấn đề liên quan đến mắt đều hết sức quan trọng, cũng giống như các bộ phận khác trên cơ thể. Co đồng tử là tình trạng đồng tử thu nhỏ lại quá mức. Lúc này, đường kính đồng tử thường dưới 2mm. Khi đồng tử co thắt là triệu chứng của một số căn bệnh tiềm ẩn. Hãy cùng Songkhoe.medplus tìm hiểu về tình trạng này nhé!
Co đồng tử là gì?
- Đồng tử là lỗ tròn màu đen ở trung tâm mống mắt, giúp tập trung ánh sáng từ bên ngoài để tạo rõ hình ảnh. Đồng tử có thể co hoặc giãn để thích ứng với cường độ ánh sáng xung quanh.
- Co đồng tử có thể xảy ra ở hai mắt. Nếu chỉ ảnh hưởng một bên mắt, tình trạng này được gọi là đồng tử không đều.
Nguyên nhân gây ra co đồng tử là gì?
Một số bệnh hoặc tình trạng sức khỏe có thể khiến đồng tử co thắt như:
Tình trạng sức khỏe
- Đau đầu từng cụm
- Hội chứng Horner
- Xuất huyết trong não và đột quỵ nhân cầu não
- Viêm mống mắt
- Bệnh Lyme
- Giang mai thần kinh
- Đa xơ cứng
- Thiếu thể thủy tinh do phẫu thuật hoặc tai nạn
Thuốc và các hóa chất
Thông thường, các thuốc giảm đau opioid có thể gây co đồng, chẳng hạn như:
- Fentanyl
- Oxycodone
- Codeine
- Heroin
- Morphine
- Methadone
Một số thuốc và chất khác cũng khiến đồng tử co thắt như:
- PCP (angel dust hoặc phencyclidine)
- Thuốc lá và các sản phẩm khác chứa nicotine
- Thuốc nhỏ mắt pilocarpine điều trị tăng nhãn áp
- Clonidine điều trị tăng huyết áp, ADHD, cai thuốc và tình trạng nóng bừng do mãn kinh
- Thuốc kháng cholinergic dùng để kích thích hệ thần kinh đối giao cảm, bao gồm acetylcholine, carbachol và methacholine
- Thuốc chống loạn thần thế hệ thứ hai hoặc không điển hình, bao gồm risperidone, haloperidol và olanzapine
- Thuốc chống loạn thần loại phenothiazine được sử dụng để điều trị tâm thần phân liệt, bao gồm prochlorperazine, chlorpromazine và fluphenazine
- Organophosphate có trong nhiều loại thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và các chất độc hại thần kinh
Tuổi tác
- Cả trẻ sơ sinh và người lớn tuổi đều có khả năng bị co đồng tử. Đối với trẻ sơ sinh, đồng tử nhả thu nhỏ trong vòng 2 tuần là điều bình thường.
- Ở người lớn tuổi, đồng tử có xu hướng nhỏ đi theo năm tháng do các cơ giãn ở mống mắt yếu đi.
Di truyền
Nếu trẻ sinh ra không có các cơ kiểm soát đồng tử hoặc các cơ này phát triển không đúng, trẻ sẽ mắc tình trạng co đồng tử bẩm sinh ở một hoặc cả hai mắt. Trẻ mắc tình trạng này có thể nhìn gần, nhưng không thể nhìn xa. Ngoài ra, trẻ cũng có nguy cơ bị tăng nhãn áp.
Những triệu chứng nào đi kèm với chứng co đồng tử?
Sau đây là một số triệu chứng phổ biến của các nguyên nhân gây ra tình trạng này:
Đau đầu từng cụm
Có thể khiến bạn rất đau đớn ở xung quanh mắt, thái dương hoặc trán. Cơn đau thường xảy ra ở một bên đầu và thường lặp lại sau một khoảng thời gian ngắn, điều này phụ thuộc vào loại đau đầu từng cụm bạn mắc phải (mạn tính hoặc từng hồi).
Các dấu hiệu đau đầu từng cụm khác bao gồm:
- Mí mắt rũ
- Đỏ mắt
- Chảy nước mắt
- Chảy nước mũi
- Nhạy cảm với ánh sáng và âm thanh
- Nhầm lẫn
- Thay đổi tâm trạng
- Tính hung hăng
Chảy máu trong não và đột quỵ nhân cầu não
Co đồng tử ở cả hai mắt là một triệu chứng phổ biến của chảy máu trong não và đột quỵ nhân cầu não. Tình trạng xuất huyết hoặc đột quỵ xảy ra khi máu đến cầu não bị tắc nghẽn.
Đột quỵ thân cầu não không có các triệu chứng tương tự với đột quỵ thông thường. Các dấu hiệu phổ biến của đột quỵ thân cầu não gồm chóng mặt, choáng váng, yếu ở cả hai bên cơ thể. Bệnh cũng thường gây co giật giống như chứng co giật trong động kinh, nói lớ hoặc mất nhận thức đột ngột.
Hội chứng Horner
Hội chứng Horner là một nhóm các triệu chứng gây tổn thương các dây thần kinh nối từ não đến mặt hoặc mắt. Các triệu chứng phổ biến của hội chứng là đồng tử thu nhỏ và rũ mí mắt ở một bên.
Ngoài ra, Horner cũng có thể do u não, chấn thương cột sống hoặc bệnh zona gây ra.
Viêm mống mắt
Co đồng tử có thể là một triệu chứng của viêm mống mắt. Có nhiều nguyên nhân gây viêm mống mắt, chẳng hạn như:
- HIV
- Viêm khớp dạng thấp
- Vảy nến
- Bệnh lao
- Bệnh zona
Giang mai thần kinh
Nếu bạn không điều trị giang mai, bệnh sẽ tiến triển đến não. Giang mai có thể tấn công hệ thống thần kinh tại bất cứ giai đoạn nào của bệnh.
Bệnh Lyme
Thường do vi khuẩn có hình xoắn ốc gây ra. Vi khuẩn này tương tự với syphilis spirochete – vi khuẩn gây giang mai. Bên cạnh phát ban sinh dục, bệnh Lyme có thể gây ra các triệu chứng ở hệ thần kinh như bệnh giang mai. Nếu tình trạng nhiễm trùng ảnh hưởng đến dây thần kinh sọ số 3, nó sẽ gây co đồng tử và đồng tử Argyll Robertson.
Chẩn đoán tình trạng co đồng tử?
Để tìm hiểu xem bạn có bị bất thường không, bác sĩ sẽ nhìn kỹ vào mắt bạn trong một căn phòng tối. Bác sĩ yêu cầu bạn nhìn vào một vật ở xa. Sau đó sẽ kiểm tra:
- Kích thước và hình dạng của đồng tử.
- Kích thước của mí mắt.
- Cho dù đồng tử có kích thước bằng nhau.
- Vị trí của đồng tử.
- Làm thế nào đồng tử của bạn phản ứng với ánh sáng.
Đồng tử bình thường là 2 đến 4mm trong ánh sáng và 4 đến 8mm trong bóng tối. Bác sĩ có thể đo đồng tử ở cả hai mắt để xem chúng co lại và phát triển như thế nào.
Đôi khi, bác sĩ có thể sử dụng những giọt được cho là làm đồng tử của bạn to lên để xem phản ứng của bạn như thế nào. Hoặc bác sĩ có thể yêu cầu chụp ảnh bên trong của ngực, não hoặc cổ của bạn để loại trừ các dấu hiệu của hội chứng Horner.
Điều trị tình trạng co đồng tử?
- Các khuyến nghị của bác sĩ sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra các triệu chứng bất thường. Nếu một loại thuốc là nguyên nhân, bác sĩ có thể tìm kiếm một liệu pháp điều trị khác để giải quyết vấn đề.
- Nếu đồng tử nhỏ vì viêm trong mắt, bác sĩ có thể cho bạn những giọt giãn dài (Atropine hoặc Homatropine) làm cho đồng tử của bạn rộng hơn. Tuy nhiên, loại làm giãn đồng tử này có thể kéo dài đến 2 tuần.
- Nếu hội chứng của Horner gây ra nó, bác sĩ sẽ cần phải làm một số xét nghiệm để tìm ra cách điều trị tốt nhất.
Hi vọng bài viết sẽ giúp độc giả có thêm kiến thức hữu ích về tình trạng co đồng tử. Những căn bệnh tiềm ẩn theo sau của tình trạng này.Cần sớm phát hiện để có phương thức điều trị đúng đắn nhất cho căn bệnh tiềm ẩn, thì tình trạng co đồng tử của mắt sẽ dần được cải thiện.
Bài viết tham khảo tại các nguồn: hellobacsi.com