Sức khỏe được tạo nên từ nhiều yếu tố. Nhưng Medplus nghĩ lối sinh hoạt quyết định phần lớn. Và trong đó, việc ăn uống bao giờ cũng ở vị trí trung tâm. Vì vậy, vấn đề tiêu hóa được chỉ ra. Hôm nay, chúng tôi gửi bạn bài Dạ dày và đường ruột: Ăn uống gì để bảo vệ chúng? Bạn hãy đọc, suy nghĩ và điều chỉnh thói quen ăn uống của mình.
Dạ dày và đường ruột: Ăn uống gì để bảo vệ chúng?
Lời đầu
Chúng tôi nghĩ hầu như ai cũng từng bị đau bụng hay gặp các vấn đề tiêu hóa khác. Các triệu chứng thường gặp bao gồm buồn nôn, khó tiêu, nôn mửa, tiêu chảy hoặc táo bón. Nhiều lý do tiềm ẩn gây rối loạn tiêu hóa. Và tùy vào nguyên nhân căn bản bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị tối ưu. Nhưng, bạn nên nhớ dùng thuốc không bao giờ tốt.
Rất may, chúng tôi biết nhiều loại thực phẩm có thể làm giảm cơn đau bụng và giúp bạn dễ tiêu. Từ đó, bạn sẽ cảm thấy dễ chịu hơn. Vâng, bạn hãy xem các loại đồ ăn, thức uống tốt cho dạ dày và đường ruột dưới đây.
Nuôi dưỡng dạ dày và đường ruột
Gừng có thể làm giảm buồn nôn và nôn mửa
Buồn nôn và nôn mửa rất thường xuất hiện ở các bệnh nhân bị đau dạ dày hay rối loạn tiêu hóa.
Gừng, một loại củ ăn được, có mùi thơm, phần thịt màu vàng tươi. Nó thường được dùng như phương thuốc tự nhiên để cải thiện tình trạng này.
Gừng có thể được ăn sống, nấu chín, nấu nước dùng, làm bánh mứt,… Hay nói cách khác, nó thường được dùng như một gia vị và thật sự có ích cho tiêu hóa.
Những phụ nữ bị ốm nghén có thể dùng gừng để thấy thoải mái hơn. 6 nghiên cứu ở hơn 500 phụ nữ mang thai cho thấy rằng dùng 1 g gừng / ngày có thể giảm buồn nôn và nôn mửa gấp 5 lần.
Hóa trị hay đại phẫu có thể gây buồn nôn và nôn mửa nghiêm trọng. Những người cần phương pháp điều trị này có thể dùng 1 g gừng/ ngày, trước khi hóa trị hoặc phẫu thuật, để làm giảm triệu chứng này.
Gừng thậm chí có thể trị chứng say tàu xe. Bạn có thể dùng nó trước khi đi tàu xe khoảng 30 phút để hạn chế buồn nôn và khiến bạn khỏe hơn.
Quá trình phát huy tác dụng này vẫn chưa được hiểu rõ. Nhưng các nhà khoa học cho rằng gừng điều chỉnh hệ thần kinh truyền tín hiệu trong dạ dày. Nó đẩy mạnh tốc độ tiêu hóa, do đó làm giảm buồn nôn và nôn.
Gừng chỉ tốt khi dùng đúng liều lượng. Chứng ợ nóng, đau dạ dày và tiêu chảy có thể xảy ra khi bạn dùng trên 5 g/ ngày.
Hoa cúc có thể làm giảm nôn mửa và làm giảm chứng co thắt ruột
Hoa cúc, một loại cây thảo dược, có hoa nhỏ màu trắng. Nó rất được hay dùng để chữa đau bụng.
Hoa cúc có thể được sấy khô để làm trà. Bạn có thể dùng nó như thực phẩm chức năng. Trong lịch sử, nó đã được dùng để giải quyết các vấn đề đường ruột như đầy hơi, khó tiêu, tiêu chảy, buồn nôn và nôn.
Mặc dù nó được sử dụng rộng rãi nhưng chỉ có một số nghiên cứu nhỏ chứng minh nó có thể hỗ trợ tiêu hóa. Các chất trong hoa cúc giúp làm giảm chứng nôn mửa sau khi hóa trị. Nhưng các nhà khoa học chưa thể khẳng định nó có thể ngăn chặn chứng nôn mửa do nguyên nhân khác hay không?
Một nghiên cứu trên động vật cho thấy chiết xuất hoa cúc làm giảm tiêu chảy ở chuột. Bởi nó làm giảm co thắt đường ruột và giảm lượng nước thấm vào phân. Nhưng các nhà khoa học cần thời gian để xem điều này có tác dụng trên người hay không?
Hoa cúc cũng thường được dùng để làm giảm chứng khó tiêu, đầy hơi, tiêu chảy và đau bụng ở trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, vì nó được dùng cùng nhiều loại thảo mộc khác, nên rất khó để biết liệu hoa cúc có tác dụng hay nhờ dược tính các loại thảo mộc khác.
Mặc dù, hoa cúc có thể làm giảm kích thích đường ruột. Nhưng các nghiên cứu vẫn chưa chỉ ra nó giúp giảm đau bụng như thế nào?
Bạc hà có thể làm giảm các triệu chứng ruột kích thích
Một số người bị đau bụng là do hội chứng ruột kích thích (IBS). IBS có thể làm đau dạ dày, đầy bụng, táo bón và tiêu chảy. Nhưng các nghiên cứu cho thấy bạc hà có thể giúp giảm các triệu chứng khó chịu này.
Uống viên nang tinh dầu bạc hà hàng ngày trong ít nhất hai tuần có thể làm giảm đáng kể cơn đau dạ dày, đầy hơi và tiêu chảy ở người lớn bị IBS. Các nhà nghiên cứu tin rằng dầu bạc hà có thể làm dãn các cơ trong đường tiêu hóa. Vì vậy nó làm giảm mức độ đau bụng và tiêu chảy.
Nghiên cứu về tinh dầu bạc hà đã cho kết quả hứa hẹn. Nhưng các nghiên cứu về lá bạc hà hoặc trà bạc hà vẫn đang được xem xét. Nó tác dụng tương tự như tinh dầu bạc hà hay không? Bạn hãy chờ các nhà khoa học công bố.
Hầu hết mọi người có thể dùng bạc hà. Nhưng những người bị trào ngược dạ dày nặng, thoát vị đĩa đệm, sỏi thận hoặc rối loạn chức năng gan và túi mật nên cân nhắc. Vì nó có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.
Cam thảo có thể làm giảm chứng khó tiêu và có thể giúp ngăn ngừa loét dạ dày
Theo truyền thống, rễ cam thảo được dùng toàn bộ. Ngày nay, nó được dùng phổ biến nhất ở dạng hương liệu bổ sung (DGL).
DGL được ưa chuộng hơn rễ cam thảo thông thường vì nó không chứa glycyrrhizin. Chất này có thể gây mất cân bằng điện giải, tăng huyết áp và hao hụt lượng kali khi tiêu thụ với số lượng lớn.
Các nghiên cứu trên động vật cho thấy DGL làm dịu cơn đau dạ dày. Bởi nó hạn chế tình trạng viêm niêm mạc dạ dày và tăng sản xuất chất nhầy để bảo vệ các mô khỏi axit dạ dày. Điều này có thể đặc biệt hữu ích cho những người bị đau bụng do trào ngược axit dạ dày.
Các chất bổ sung DGL cũng có thể giúp giảm đau dạ dày và khó tiêu. Bởi nó kiểm soát số lượng vi khuẩn H. pylori. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng chất bổ sung DGL có thể cân bằng lượng H. pylori. Vì vậy nó làm giảm các triệu chứng loét dạ dày và thúc đẩy việc chữa lành.
Hạt lanh làm giảm táo bón và đau dạ dày
Hạt lanh, một loại hạt nhỏ, có dạng sợi, có thể giúp điều hòa nhu động ruột, giảm táo bón và đau bụng.
Bạn bị táo bón mãn tính khi bạn đi tiêu ít hơn ba lần mỗi tuần. Và trong lúc đó bạn thường đau bụng.
Hạt lanh, được tiêu thụ dưới dạng bột hoặc dầu. Nó đã được chứng minh có thể làm giảm chứng táo bón. Người lớn bị táo bón uống khoảng 1 ounce (4 ml) dầu hạt lanh mỗi ngày trong hai tuần sẽ đi tiêu nhiều hơn và phân mềm hơn so với trước đó.
Một nghiên cứu khác cho thấy những người ăn bánh nướng hạt lanh mỗi ngày đi tiêu nhiều hơn 30% mỗi tuần so với khi họ không ăn.
Các nghiên cứu trên động vật đã phát hiện những lợi ích khác của hạt lanh, bao gồm ngăn ngừa loét dạ dày và giảm co thắt ruột. Nhưng những tác dụng này vẫn chưa được chứng minh có hiệu quả ở người.
Đu đủ có thể cải thiện tiêu hóa, giảm loét dạ dày và đào thải ký sinh trùng
Đu đủ, một loại trái cây nhiệt đới, có vị ngọt, thịt màu cam. Đôi khi nó được dùng như một phương thuốc tự nhiên trị chứng khó tiêu.
Đu đủ có chứa papain, một loại enzym mạnh giúp phá vỡ protein trong thực phẩm, giúp tiêu hóa và hấp thụ dễ dàng hơn. Một số người không sản xuất đủ các enzym tự nhiên để tiêu hóa hoàn toàn thức ăn. Vì vậy họ nên tiêu thụ các enzym bổ sung, như papain, để làm giảm triệu chứng khó tiêu.
Chưa có nhiều nghiên cứu về lợi ích của papain, nhưng ít nhất một nghiên cứu cho thấy rằng thường xuyên uống sinh tố đu đủ làm giảm chứng táo bón và đầy hơi ở người lớn.
Đu đủ cũng được sử dụng ở một số nước Tây Phi như một phương thuốc truyền thống chữa bệnh loét dạ dày. Tuy nhiên, các nghiên cứu được thực hiện trên động vật. Chúng ta cần có thêm nghiên cứu trên người.
Cuối cùng, hạt đu đủ cũng được dùng bằng đường uống để loại bỏ ký sinh trùng đường ruột. Chúng có thể gây nặng bụng, đau bụng và suy dinh dưỡng. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng hạt đu đủ thực sự tốt cho trẻ em. Bởi nó có đặc tính chống ký sinh trùng và có thể tăng cường đào thải chúng qua phân.
Chuối xanh giúp giảm tiêu chảy
Đau bụng do nhiễm trùng hoặc ngộ độc thực phẩm thường đi kèm với tiêu chảy. Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng cho trẻ bị tiêu chảy ăn chuối xanh nấu chín có thể hạn chế mức độ và số lần. Một nghiên cứu khác cho thấy việc ăn chuối xanh nấu chín có thể ngăn ngừa tiêu chảy cao hơn gần 4 lần so với chế độ ăn chỉ có gạo.
Chuối xanh có tác dụng chống tiêu chảy mạnh mẽ bởi chúng chứa một loại chất xơ đặc biệt (tinh bột kháng). Con người không thể tiêu hóa chất này. Vì vậy nó tiếp tục qua đường tiêu hóa đến tận ruột kết, phần cuối cùng của ruột. Khi ở trong ruột kết, vi khuẩn đường ruột lên men chúng từ từ để tạo ra các axit béo chuỗi ngắn, kích thích ruột hấp thụ nhiều nước hơn và làm cứng phân.
Những nghiên cứu này rất ấn tượng. Nhưng chúng ta vẫn cần thời gian để xem liệu chuối xanh có tác dụng chống tiêu chảy tương tự ở người lớn hay không? Ngoài ra, vì tinh bột kháng được chuyển hóa thành đường khi chuối chín, nên không biết chuối chín có chứa đủ tinh bột kháng để có tác dụng tương tự hay không?
Pectin có thể ngăn ngừa tiêu chảy và bệnh Dysbiosis
Khi bị rối loạn chức năng dạ dày hoặc ăn thực phẩm bẩn nên tiêu chảy, chiết xuất pectin có thể giúp tăng tốc độ phục hồi chất điện giải.
Pectin là một loại chất xơ thực vật được tìm thấy với số lượng lớn trong táo và trái cây họ cam quýt. Nó thường được phân lập từ những loại trái cây này và được bán như tinh chất bổ sung.
Con người không thể tiêu hóa pectin. Vì vậy nó nằm trong đường ruột để làm chắc phân và ngăn ngừa tiêu chảy.
Trên thực tế, một nghiên cứu cho thấy 82% trẻ em bị tiêu chảy dùng tinh chất pectin hàng ngày khỏi hẳn trong vòng 4 ngày, so với 23% trẻ em không dùng.
Pectin cũng làm giảm đau dạ dày bằng cách thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn tốt trong đường tiêu hóa. Đôi khi, mọi người bị đầy hơi hoặc đau bụng do mất cân bằng vi khuẩn trong đường ruột. Điều này có thể xảy ra vì nhiều lý do, nhưng đặc biệt phổ biến vì nhiễm trùng đường ruột, dùng thuốc kháng sinh hoặc bị căng thẳng cao độ.
Tinh chất pectin có thể giúp tái cân bằng vi khuẩn đường ruột và giảm các triệu chứng này bằng cách tăng sự phát triển của vi khuẩn tốt và giảm sự phát triển của vi khuẩn có hại.
Tinh chất pectin có thể làm giảm tiêu chảy và giúp cân bằng vi khuẩn đường ruột. Nhưng các nhà khoa học vẫn chưa rõ thực phẩm tự nhiên giàu pectin có lợi ích tương tự hay không?
Thực phẩm ít carbonhydrate có thể làm giảm đầy hơi và tiêu chảy
Một số người gặp khó khăn trong việc tiêu hóa carbohydrate được gọi là FODMAPs.
Khi carbohydrate không được tiêu hóa ở ruột kết, chúng sẽ bị vi khuẩn đường ruột lên men nhanh chóng, tạo ra nhiều khí và khiến bạn bị đầy hơi. Chúng cũng hút nước, gây tiêu chảy.
Nhiều người bị rối loạn tiêu hóa, đặc biệt là những người bị IBS. Các nhà khoa học khuyên nên tránh thực phẩm có hàm lượng carbohydrate cao để giảm đầy hơi, chướng bụng và tiêu chảy.
Một đánh giá của 10 nghiên cứu ngẫu nhiên có đối chứng cho thấy rằng chế độ ăn ít carbohydrate làm giảm các triệu chứng này ở 50 – 80% những người bị IBS.
Không phải ai có vấn đề về tiêu hóa đều gặp khó khăn khi tiêu hóa carbohydrate, nhưng các chuyên gia dinh dưỡng có thể giúp bạn xác định món ăn, đồ uống nào thực sự phù hợp.
Thực phẩm giàu Probiotic có thể điều chỉnh nhu động của ruột
Đôi khi, đau bụng có thể do rối loạn sinh học, mất cân bằng số lượng vi khuẩn trong ruột. Ăn thực phẩm giàu probiotics, vi khuẩn có lợi cho đường ruột của bạn, có thể giúp điều chỉnh sự mất cân bằng này và giảm các triệu chứng đầy hơi, chướng bụng hoặc đi tiêu không đều.
Thực phẩm chứa probiotic có lợi cho sức khỏe đường ruột bao gồm:
- Sữa chua: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng ăn sữa chua men sống có thể làm giảm táo bón và tiêu chảy.
- Sữa bơ: Sữa bơ có thể giúp làm dịu cơn tiêu chảy do dùng kháng sinh và cũng có thể giúp giảm táo bón.
- Kefir: Uống 2 cup (500 ml) kefir mỗi ngày trong một tháng có thể giúp những người bị táo bón mãn tính đi tiêu đều đặn hơn.
Các loại thực phẩm khác có chứa probiotics bao gồm miso, natto, tempeh, dưa cải bắp, kim chi và kombucha, nhưng cần nghiên cứu thêm để xác định xem chúng ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe đường ruột.
Carbohydrate nhạt có thể dễ dung nạp hơn
Các loại carbohydrate nhạt như gạo, bột yến mạch, bánh quy giòn và bánh mì nướng thường xuất hiện trong thực đơn của những người bị đau dạ dày. Nhưng có rất ít bằng chứng cho thấy chúng thực sự giúp làm giảm các triệu chứng. Tuy nhiên, nhiều người cho biết rằng những thực phẩm này dễ gây ngán khi bạn không khỏe.
Mặc dù carbohydrate nhạt có thể dễ ăn hơn trong thời gian bị bệnh. Nhưng điều quan trọng là bạn phải ăn uống đa dạng hơn. Bạn cần nhận đủ vitamin và khoáng chất cơ thể cần để chống lại bệnh.
Chất điện giải có thể cải thiện tình trạng mất nước
Khi bị đau bụng đi kèm với nôn mửa hoặc tiêu chảy, bạn rất dễ bị mất nước. Nôn mửa và tiêu chảy khiến cơ thể mất chất điện giải. Các khoáng chất này duy trì sự cân bằng chất lỏng trong cơ thể và giữ cho hệ thần kinh của bạn hoạt động bình thường.
Tình trạng mất nước nhẹ và mất chất điện giải thường có thể được phục hồi bằng cách uống nước trong và ăn thực phẩm có chứa chất điện giải tự nhiên, chẳng hạn như natri và kali. Cụ thể, bạn cần dùng nước, nước hoa quả, nước dừa, nước uống thể thao, nước canh và bánh quy mặn.
Nếu bạn bị mất nước nghiêm trọng, bạn nên uống dung dịch bù nước có tỷ lệ nước, đường và chất điện giải ở mức lý tưởng.
Tóm lại
Nhiều loại đồ ăn, thức uống có thể cải thiện chức năng dạ dày và đường ruột. Các loại thảo mộc và gia vị như gừng, hoa cúc, bạc hà và cam thảo có đặc tính làm dịu cơn đau dạ dày. Trong khi trái cây như đu đủ và chuối xanh có thể hỗ trợ tiêu hóa.
Bạn cần tránh thực phẩm có hàm lượng FODMAP cao để hạn chế bị đầy hơi và tiêu chảy. Các thực phẩm chứa probiotic như sữa chua và kefir có thể giúp điều chỉnh nhu động ruột.
Khi đau bụng kèm theo nôn mửa hoặc tiêu chảy, hãy nhớ uống nước và bổ sung chất điện giải. Bạn cũng có thể dùng carbohydrate nhạt trong khi bị ốm.
Bạn có thể ít gặp vấn đề ở dạ dày và đường ruột. Nhưng bạn cũng nên tìm hiểu đồ ăn thức uống hạn chế tình trạng bệnh. Đặc biệt, bạn cần gặp bác sĩ, nghe tư vấn dinh dưỡng và kiểm tra cơ địa để có cách ăn uống – sinh hoạt khoa học.
Kết luận
Dạ dày và đường ruột tiêu hóa đồ ăn, thức uống, hấp thu dưỡng chất, đào thải chất độc. Vì vậy bạn cần phải quan tâm chúng. Bạn có thể gặp bác sĩ định kì nửa năm một lần để kiểm tra chức năng của chúng. Nếu bạn muốn có chế độ ăn uống khoa học và phù hợp hãy hỏi bác sĩ. Bạn cũng không nên căng thẳng. Quá trình này có thể kích thích cơ dạ dày và đường ruột co thắt, khiến bạn bị đau. Việc ăn uống đúng giờ, vừa no cũng giúp cho cơ quan tiêu hóa hoạt động hiệu quả. Bạn cũng nên tập thể dục thường xuyên để khỏe mạnh và ăn ngon miệng hơn.
Nếu bạn thích bài viết hãy để lại bình luận và nhanh tay chia sẻ. Medplus chúc bạn luôn mạnh khỏe và hạnh phúc.
Xem thêm bài viết
- Thực phẩm giúp phổi khỏe mạnh AN TOÀN NHẤT
- Cách ăn uống tốt cho tim: 8 bước cho một trái tim khỏe mạnh
- 7 loại rau quả giúp ngăn ngừa ung thư TỐT NHẤT
Nguồn: Tổng hợp