A. Thông tin về Đậu cọc rào
Đậu cọc rào hay còn được gọi với nhiều tên khác nhau, tiêu biểu như: ba đậu mè, dầu lai, ba đậu nam, dầu mè, cốc dầu, vong đâu ngô, đồng thụ lohong, kuang, vao (tiếng Campuchia), nhao (tiếng Viên tian), grand pignon d’Inde, fève d’efer. Hạt và lá cây thường được dùng điều trị các bệnh ngoài da do trầy xước, chấn thương hay các bệnh về tiêu hoá cần thuốc xổ,…
Tên khoa học: Jatropha curcas L.
Họ: Thầu dầu – Euphorbiaceae.
1. Mô tả cây
- Đậu cọc rào là cây thân nhỏ, cao 1-5m. Cây có cành to mẫm, nhẵn, trên có những vầu nổi lên do sẹo của lá. Khi bị chặt sẽ chảy ra một thứ nhựa mủ trắng.
- Lá đơn, xẻ chân vịt, chia làm 3-5 thuỳ nông.
- Hoa màu vàng, nhỏ, cùng gốc, mọc thành chuỳ tận cùng hay ở nách lá.
- Quả nang hình trứng. Hạt hày đổ nhạ lúc đầu mẫm sau thành khô, dai nhẵn, mở theo ba mép.
2. Bộ phận dùng
Người ta thường lấy lá và dầu hạt để sử dụng.
3. Phân bố, thu hái và chế biến
Phân bố: Cây nguồn gốc châu Mỹ, sau được di thực đi khắp những vùng nhiệt đới. Rất phổ biến ở Việt Nam, Lào, Campuchia.
Thu hái: Thu hoạch được nhiều hạt để lấy dầu. Người ta dùng nhựa mủ, hạt, lá, cành cây và rễ làm thuốc.
4. Thành phần hoá học
Theo các nghiên cứu, trong hạt đậu cọc rào có dầu béo, protein và chất nhựa.
5. Tác dụng dược lý
- Hạt: Gây co thắt cơ bụng mạnh, gây nôn sau 30 phút, thường dùng làm thuốc xổ.
- Làm tan máu ứ, tiêu sưng, cầm máu, chống ngứa.
- Dầu hạt gây nôn và tẩy mạnh, có thể dùng để giải độc, sát trùng.
- Nhựa mủ cũng có tác dụng như dầu.
B. Tính vị, công dụng và liều dùng
Tính vị: Lá có vị đắng, se tính mát
Công dụng:
- Lá thường được dùng trị: Chấn thương bầm giập, vết thương chảy máu, bong gân, trị mẩn ngứa, eczema, vẩy nến; phong hủi, nhiễm trùng trichomonas ở âm đạo, loét mạn tính,…
- Dầu hạt dùng chữa táo bón và bôi trị ghẻ lở, mụn nhọt, rò, bệnh về tóc.
- Nhựa mủ dùng bôi trị ghẻ eczema, nấm tóc, các vết loét và dùng đánh lưỡi cho người ốm.
- Dùng lá giã đắp hoặc chiết dầu từ hạt để xoa, rịt bên ngoài. để chữa vết thương
Liều dùng: Dùng từ 6-7g. Dùng nhiều có thể gây ngộ độc
C. Bài thuốc về đậu cọc rào
1. Chữa loét mạn tính
Lấy dầu hạt lẫn với vaselin làm pomat bôi.
2. Chữa mẩn ngứa, eczema
Dùng lá Dầu mè tươi, giã nát và rịt.
3. Tẩy mạnh
Thành phần: Trộn ba nhân với sữa, khi cho uống gây tẩy rất mạnh. Người ta còn đem rang hạt, tán thành bột ngâm trong rượu cho uống để tẩy.
4. Chữa vết thương, loét
Bôi nhựa mủ lên vết thương hay vết loét, khi khô sẽ thành một màng che như kiểu màng collodion. Có khi người ta dùng để đánh lưỡi những người ốm: Chấm nhựa mủ vào miếng gạc, rồi dùng gạc này để đánh lưỡi.
5. Chữa ghẻ
Lấy lá đậu cọc rào đem đi giã nát, đắp lên bụng để gây tẩy cho trẻ em.
Có khi còn được dùng chữa Thấp khớp, đôi nơi dùng nấu nước tắm ghẻ.
Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn cũng như một số công dụng hay về loại dược liệu này!
Lưu ý
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
- Người bệnh không tự ý áp dụng
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng
- Hạt rất độc, dễ gây ngộ độc nguy hiểm; khi dùng phải thận trọĐậu cọc ràong.
- Liều độc thay đổi tuỳ theo từng người nhưng thường với liều 25-30 hạt có thể làm chết người.
- Cây có độc đối với cá.
Nguồn tham khảo
Tracuuduoclieu.vn và các nguồn uy tín khác.