Một nghiên cứu năm 2010 cho thấy những đứa trẻ thiếu kỹ năng giải quyết vấn đề có thể có nguy cơ mắc bệnh trầm cảm và tự tử cao hơn. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng dạy trẻ kỹ năng giải quyết vấn đề có thể cải thiện sức khỏe tinh thần.
Dưới đây là lý do và các bước để giúp trẻ hình thành kỹ năng giải quyết vấn đề mà Medplus muốn chia sẻ với bạn.
1. Tại sao kỹ năng giải quyết vấn đề lại quan trọng với trẻ?
Trẻ em phải đối mặt với nhiều vấn đề hàng ngày, từ khó khăn trong học tập đến các vấn đề trong lĩnh vực thể thao. Tuy nhiên, rất ít trong số chúng nghĩ ra cách để giải quyết những vấn đề đó.
Thay vì dồn sức vào việc giải quyết vấn đề, trẻ có thể sẽ cảm thấy đơn giản hơn nếu đầu tư thời gian vào việc né tránh vấn đề. Đó là lý do tại sao nhiều trẻ em bị tụt hậu trong trường học hoặc gặp khó khăn trong việc duy trì tình bạn.
Những đứa trẻ khác thiếu kỹ năng giải quyết vấn đề bắt đầu hành động mà không nhận ra sự lựa chọn của chúng. Một đứa trẻ có thể đánh bạn chen ngang hàng và đứng trước mặt vì chúng không biết phải làm gì khác.
Hoặc, trẻ có xu hướng bước ra khỏi lớp khi bị trêu chọc bởi vì không thể nghĩ ra bất kỳ cách nào khác để làm cho nó dừng lại. Những lựa chọn bốc đồng đó có thể tạo ra những vấn đề lớn hơn về lâu dài.
2. Những bước giúp trẻ hình thành kỹ năng giải quyết vấn đề
Những đứa trẻ cảm thấy quá tải hoặc tuyệt vọng thường không cố gắng giải quyết vấn đề. Nhưng khi bạn cung cấp cho trẻ một hướng đi rõ ràng để giải quyết vấn đề, chúng sẽ cảm thấy tự tin hơn vào khả năng cố gắng của mình.
Dưới đây là các bước để giải quyết vấn đề:
- Xác định vấn đề:
Chỉ nói về một vấn đề có thể tạo ra sự khác biệt lớn đối với những đứa trẻ đang cảm thấy bế tắc. Giúp con bạn nêu vấn đề, chẳng hạn như đặt những câu hỏi xoay quanh một vấn đề chung mà trẻ đang gặp phải để thu hẹp các nguyên nhân của vấn đề có thể xảy ra.
- Phát triển ít nhất năm giải pháp khả thi:
Suy nghĩ về các cách có thể để giải quyết vấn đề. Nhấn mạnh rằng tất cả các giải pháp không nhất thiết phải là những ý tưởng hay. Giúp con bạn phát triển các giải pháp nếu chúng đang gặp khó khăn trong việc đưa ra các ý tưởng. Ngay cả một câu trả lời ngớ ngẩn hoặc một ý tưởng xa vời cũng là một giải pháp khả thi. Điều quan trọng là giúp trẻ thấy rằng với một chút sáng tạo, trẻ có thể tìm ra nhiều giải pháp tiềm năng khác nhau.
- Xác định ưu và nhược điểm của từng giải pháp:
Giúp con bạn xác định những hậu quả tích cực và tiêu cực tiềm ẩn đối với mỗi giải pháp mà chúng đã xác định.
- Chọn một giải pháp khả thi nhất:
Khi con bạn đã đánh giá được những kết quả tích cực và tiêu cực có thể xảy ra, hãy khuyến khích chúng chọn một giải pháp mà trẻ cho là khả thi và mang lại kết quả tích cực nhất.
- Kiểm tra kết quả:
Yêu cầu trẻ thử một giải pháp và xem điều gì sẽ xảy ra. Nếu không hiệu quả, trẻ luôn có thể thử một giải pháp khác từ danh sách đã phát triển ở bước hai.
3. Thực hành kỹ năng giải quyết vấn đề
Khi có vấn đề, đừng vội vàng giải quyết vấn đề của con bạn. Thay vào đó, hãy giúp trẻ thực hiện các bước giải quyết vấn đề. Cung cấp hướng dẫn khi họ cần hỗ trợ, nhưng khuyến khích trẻ tự giải quyết vấn đề. Nếu trẻ không thể đưa ra giải pháp, hãy giúp trẻ nghĩ ra một số vấn đề, nhưng đừng bảo trẻ phải làm gì.
Khi trẻ gặp các vấn đề về hành vi, hãy sử dụng phương pháp giải quyết vấn đề. Ngồi lại với nhau và tìm hiểu các cách giải quyết vấn đề cùng trẻ. Trước hết bạn cần cho trẻ biết điều trẻ làm sai và tìm hướng để khắc phục điểm sai để trẻ không tái phạm nữa.
Sử dụng kỹ năng giải quyết vấn đề để giúp con bạn trở nên độc lập hơn. Và hãy khen ngợi nhiều khi con bạn thực hành các kỹ năng giải quyết vấn đề của chúng.
4. Để những hậu quả tự nhiên xảy ra
Hệ quả tự nhiên cũng có thể dạy kỹ năng giải quyết vấn đề. Vì vậy, khi thích hợp, hãy cho phép con bạn đối mặt với những hậu quả tự nhiên do hành động của chúng gây ra. Chỉ cần đảm bảo rằng làm như vậy là an toàn.
Điều này có thể dẫn đến một cuộc thảo luận về cách giải quyết vấn đề để giúp họ đưa ra lựa chọn tốt hơn vào lần sau. Hãy coi những hậu quả tự nhiên này như một khoảnh khắc có thể dạy được để cùng nhau giải quyết vấn đề.
Trẻ cần được học những kỹ năng mềm từ nhỏ, và kỹ năng giải quyết vấn đề là một trong số đó. Việc này rất quan trọng cho sự phát triển của trẻ và là một trong những cách giúp trẻ phát triển một cách độc lập hơn. Dạy trẻ cần có sự kiên nhẫn, trẻ không thể tiếp thu được tất cả những gì bạn nói chỉ trong một lần, vì vậy bạn cần cho trẻ thấy sự yêu thương và kiên nhẫn mà bạn dành cho trẻ. Điều này sẽ giúp trẻ được phát triển một cách toàn diện về tinh thần.
Nguồn tham khảo: How to Teach Kids Problem-Solving Skills