A. Thông tin về Dây ký ninh
Dây ký ninh còn được gọi là Dây thần thông, Dây cóc, Bảo cự hành, Khau keo hơ (Tày).
Tên khoa học: Tinospora crispa (L.) Hook.f. ex Thoms., thuộc Họ: Menispermaceae (Tiết dê)
Cây có công dụng trong việc điều trị: Chữa sốt rét, mụn nhọt (Cành, cây bỏ lá sắc uống).
1. Đặc điểm của cây
- Dây ký ninh là loại dây leo, cóthân xù xì, màu nâu nhạt, dài tới 6-7m hay hơn, mọc rất khoẻ
- Lá mọc so le, hình tim, mép nguyên, trông hơi dày, cuống gầy ngắn như phiến lá. Hoa tập hợp thành 1-2 chùm ở kẽ lá
- Quả chín có màu đỏ, dài chừng 12mm, có một hạt dẹt.
2. Phân bố và thu hái
Phân bố: Dây ký ninh mọc hoang tại nhiều tỉnh miền Bắc như: Hà Tây, Hoà Bình, Hà Giang, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Tuyên Quang.
Cách trồng: Rất dễ dàng, chỉ cần cắt thân thành từng mẩu dài chừng 1015cm, trồng nghiêng xuống đất. Mùa nóng phát triển rất mạnh. Mùa rét cây ngừng phát triển.
Thu hoạch và chế biến: Quanh năm, hái về cắt thành từng đoạn ngắn chừng 0,5-1 cm, phơi hoặc sấy khô.
3. Bộ phận dùng
Người ta dùng thân và rễ cây dây ký ninh để làm thuốc.
4. Tính vị
Cây có vị rất đắng và tính mát.
5. Thành phần hoá học
Dây ký ninh có chứa các thành phần bao gồm: ancaloit, glucozit, metylpentoza, columbin, picroretin.
B. Công dụng và liều dùng
-Nhân dân dùng dây ký ninh để trị sốt rét, trị sốt và làm thuốc bổ giúp sự tiêu hoá
- Dùng dưới hình thức cao, bột, viên.
- Liều dùng chữa sốt rét: Ngày uống 0,50-1,50g cao dưới hình thức thuốc viên.
-Bột thân cây chế thành rượu thuốc hay thuốc ngâm
- Bột thuốc ngày uống 2-3g, rượu thuốc ngày 4-8g
-Dây ký ninh dùng đắp hoặc sắc lấy nước rửa các vết lở loét rất có hiệu quả
-Ngoài những công dụng chữa bệnh, người ta còn cho súc vật như trâu bò, ngựa ăn bột dây ký ninh trộn với thóc hay ngô, súc vật sẽ ăn khoẻ, lông mượt, cơ thể béo tốt.
C. Các bài thuốc trị bệnh từ Dây ký ninh
1. Chữa sốt rét
5g thân rễ dây ký ninh, 5g can khương, 5g thân rễ củ gấu => Dùng dưới hình thức cao, bột, viên.
2. Chữa sốt có cơn, rét run, mình mẩy chân tay đau nhức
Chuẩn bị: 12g dây ký ninh, 12g sài hồ, 12g địa long (sao gừng), 12g muồng trâu, 8g binh lang, 8g thảo quả, 16g thường sơn (sao rượu), 8g rễ bá bệnh, 8g bán hạ chế, 8g trần bì
Thực hiện: Tất cả các vị thuốc trên cho vào ấm sắc, đổ thêm 600ml. Đun trên lửa nhỏ để thu lấy khoảng 200ml nước thuốc. Dùng với liều lượng mỗi ngày chỉ 1 thang.
3. Chữa mất ngủ, đau nhức xương khớp
Chuẩn bị: 4 – 12g dây ký ninh.
Thực hiện:
- Đem rửa sạch rồi cho vào ấm sắc cùng 1 thăng nước trên lửa nhỏ thu lấy 300ml thuốc. Chia đều làm 3 lần uống trong ngày, dùng ngày 1 thang
- Duy trì liên tục trong 15 ngày sẽ có thể cảm nhận rõ được hiệu quả.
Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cây Dây ký ninh cũng như một số công dụng hay về loại dược liệu này!
Lưu ý
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
- Người bệnh không tự ý áp dụng
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
Nguồn tham khảo
Tracuuduoclieu.vn và các nguồn uy tín khác