Để có thể hiểu thêm về dị ứng thuốc bạn đọc hãy cùng Medplus tìm hiểu bài viết dưới đây nhé!
1. Dị ứng thuốc là gì ?
Dị ứng thuốc là tình trạng phản ứng quá mức có hại cho cơ thể người bệnh, khi dùng hoặc tiếp xúc với thuốc, do đã có giai đoạn mẫn cảm.
Dị ứng thuốc không phụ thuộc vào liều lượng, có tính mẫn cảm chéo, hay xảy ra trên người bệnh có cơ địa dị ứng. Thể hiện bằng một số hội chứng, triệu chứng lâm sàng nhất định và thường có biểu hiện ở da. Nếu dùng lại thuốc đó hoặc những thuốc cùng họ thì phản ứng dị ứng lại xảy ra và có thể nặng hơn.
2. Nguyên nhân dị ứng thuốc là gì?
Dị ứng thuốc xảy ra khi hệ miễn dịch mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào trong thuốc. Một số loại thuốc có nguy cơ cao gây dị ứng thường gồm:
- Thuốc kháng sinh như penicillin
- Aspirin và các thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs)
- Thuốc hóa trị trong điều trị ung thư
- Thuốc điều trị các bệnh tự miễn, ví dụ như viêm khớp dạng thấp
- Kem corticosteroid
- Thuốc điều trị HIV/AIDS
- Hoa cúc dại – một loại thảo dược dùng để điều trị cảm lạnh thông thường
- Thuốc cản quang được sử dụng trong xét nghiệm hình ảnh
- Thuốc giảm đau gây nghiện
- Thuốc gây tê tại chỗ
3. Triệu chứng dị ứng thuốc là gì?
Các triệu chứng dị ứng thuốc bao gồm:
Nổi mề đay:
- Nổi mề đay thường là biểu hiện hay gặp và là triệu chứng ban đầu của phần lớn các trường hợp dị ứng thuốc, trong đó có những dị ứng thuốc rất nặng.
- Tất cả các loại thuốc đều có thể gây nên tình trạng nổi mề đay nhưng đa số là dị ứng thuốc kháng sinh, vắc-xin, huyết thanh, thuốc chống viêm, giảm đau, hạ sốt…
- Mề đay có thể xuất hiện sau dùng thuốc từ 5-10 phút đến vài ngày tuỳ theo từng loại thuốc gây dị ứng và cơ địa người bệnh. Người bệnh có cảm giác nóng bừng, ngứa, trên da nổi ban cùng sẩn phù này. Trường hợp nặng kèm theo với mề đay có thể đau bụng, đau khớp, chóng mặt, buồn nôn, đau đầu, mệt mỏi, sốt cao…
Nổi mẩn, ban đỏ:
- Trên da xuất hiện nổi mẩn hoặc dạng ban sẩn hoặc ban dạng sởi, nhỏ như đầu đinh ghim ở thân mình và có thể liên kết lại với nhau tạo thành mảng, gây ngứa…
- Ban đỏ có thể xuất hiện sau dùng thuốc khoảng 1 tuần và tồn tại đến một vài tuần.
Phù Quincke:
- Phù Quincke là một dạng mề đay khổng lồ với các biểu hiện sưng phù cục bộ dưới da, có thể gây ngứa và đau nhức. Nguyên nhân có thể do dị ứng thuốc kháng sinh, huyết thanh, hạ sốt, chống viêm, giảm đau…
- Sau khi dùng thuốc, phù Quincke thường xuất hiện ở những vùng da mỏng, môi, cổ, quanh mắt, bụng, các chi, bộ phận sinh dục…
- Kích thước phù Quincke thường to, có khi bằng bàn tay, nếu ở gần mắt có thể làm mắt híp lại, ở môi làm môi sưng to biến dạng.
- Màu da phù Quincke bình thường hoặc hồng nhạt, đôi khi phối hợp với mày đay…
- Phù Quincke biểu hiện ở mặt, thường khiến người mắc sưng to 2 mí mắt, môi và da mặt, kèm theo triệu chứng đau đầu, buồn nôn.
- Phù Quincke còn biểu hiện ở họng, thanh quản – đây là tình trạng bệnh gây nguy hiểm nhất cho bệnh nhân gây khó thở, ho khan, mặt mất máu và tím tái. Bệnh nghiêm trọng có thể làm co thắt khí quản khiến bệnh nhân bị nghẹt thở, có thể tử vong nếu không được cấp cứu và chữa trị nhanh chóng
- Phù Quincke đường tiêu hóa còn khiến bệnh nhân tiêu chảy, nôn ói dữ dội.
Hội chứng hồng ban đa dạng có bọng nước (Hội chứng Stevens – Johnson):
- Đây là phản ứng dị ứng nặng, nguy hiểm. Hội chứng này có thể xuất hiện sau khi dùng thuốc vài giờ đến nhiều ngày sau đó.
- Người bệnh thấy mệt mỏi, ngứa khắp người, có cảm giác nóng ran, sốt cao, nổi ban đỏ, nổi các bọng nước trên da, các hốc tự nhiên như mắt, miệng, họng, bộ phận sinh dục dẫn tới viêm loét, hoại tử niêm mạc các hốc này
- Có thể kèm theo tổn thương gan thận, thể nặng có thể gây tử vong.
Hội chứng hoại tử tiêu thượng bì nhiễm độc (Hội chứng Lyell):
- Hội chứng Lyell cũng là một trong những phản ứng dị ứng thuốc nặng, có thể xuất hiện vài giờ đến vài tuần sau khi dùng thuốc.
- Người bệnh cảm thấy mệt mỏi, mất ngủ, sốt cao, ngứa khắp người, trên da xuất hiện các mảng đỏ, đôi khi có các chấm xuất huyết, vài ngày sau, lớp thượng bì tách khỏi da, khẽ động tới là trợt ra từng mảng
- Có thể gây viêm gan, thận, tình trạng người bệnh thường rất nặng, nhanh dẫn tới tử vong.
Dị ứng thuốc
4. Phòng ngừa dị ứng thuốc
Tình trạng dị ứng đối với một loại thuốc xảy ra ở những lần sau đều trầm trọng hơn lần trước. Việc dùng thuốc chống dị ứng chỉ mang tính chất tạm thời chứ không giải quyết được căn nguyên dị ứng, do đó, cách tốt nhất không để bị dị ứng và phải dự phòng. Người bệnh cần tuân theo những quy tắc sau:
- Chỉ nên dùng thuốc điều trị bệnh theo đúng toa chỉ định của bác sĩ và sử dụng thuốc đúng theo sự hướng dẫn của bác sĩ điều trị.
- Không tự ý mua thuốc để tự điều trị cũng như giới thiệu thuốc điều trị cho người khác vì đơn giản nghĩ rằng họ có bệnh lý giống mình.
- Khi đã bị dị ứng loại thuốc nào thì tuyệt đối không được dùng loại thuốc đó nữa.
- Khi đi khám bệnh ở bác sĩ hoặc đến nhà thuốc mua thuốc thì phải thông báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ biết những loại thuốc mà mình đã bị dị ứng trước đây và những loại thuốc hiện đang dùng để được hướng dẫn sử dụng thuốc hợp lý, an toàn.
Tìm hiểu từ nguồn: Wikipedia
Như vậy, Medplus đã cung cấp cho bạn đọc đầy đủ thông tin về Dị ứng thuốc, hy vọng bài đọc sẽ giúp ích nhiều cho bạn
Bên cạnh đó, Medplus cũng cung cấp thêm những thông tin liên quan: