Tiểu đường là một trong những bệnh không lây nhiễm phổ biến trên toàn cầu. Theo số liệu năm 2015, trên toàn thế giới có 415 triệu người đang sống với bệnh tiểu đường. Dự đoán vào năm 2040, con số này sẽ tăng tới khoảng 642 triệu người. Những biến chứng của bệnh tiểu đường là rất lớn, do đó cần phát hiện và điều trị tiểu đường kịp thời. Trong đó, tế bào gốc được đánh giá là có hiệu quả và dễ thực hiện hơn so với các phương pháp trước đó. Tuy nhiên liệu pháp này vẫn còn mới nên mọi người lo ngại không biết có an toàn không? Vậy thì hãy cùng Medplus tìm hiểu điều trị tiểu đường bằng tế bào gốc có nguy hiểm không qua bài viết bên dưới đây nhé.
1. Tìm hiểu về bệnh lý tiểu đường
1.1. Bệnh tiểu đường là gì?
Tế bào của con người lấy năng lượng từ đường (glucose) được sản xuất từ thức ăn hoặc được dự trữ trong gan. Các phân tử glucose được đưa đến các tế bào qua đường máu. Bệnh tiểu đường phát triển khi các tế bào không chuyển hóa được glucose thành năng lượng. Do đó, lượng glucose trong máu tăng lên – được gọi là tăng đường huyết. Điều này dẫn đến hậu quả tiêu cực cho các hệ thống chính của cơ thể – tim, mạch máu, dây thần kinh, mắt và thận.
Thông thường, nồng độ glucose trong máu được điều chỉnh bởi insulin – một loại hormone do tế bào beta tuyến tụy tiết ra. Bệnh tiểu đường loại 2 phát triển khi tuyến tụy không thể cung cấp đủ insulin hoặc khi cơ thể không thể sử dụng hiệu quả insulin mà nó sản xuất. Bệnh tiểu đường loại 1 là một bệnh ít phổ biến hơn nhiều. Nó phát triển khi các tế bào của hệ thống miễn dịch phá hủy các tế bào beta của tuyến tụy, do đó sự tiết insulin giảm đáng kể.
1.2. Nguyên nhân
Những nguyên nhân của bệnh tiểu đường có thể kể đến như:
- Chế độ ăn uống không khoa học;
- Lười vận động;
- Béo phì;
- Stress;
- Hút thuốc lá;
- Di truyền…
1.3. Dấu hiệu
Hầu hết các triệu chứng ban đầu của bệnh đái tháo đường là mức glucose trong máu cao hơn bình thường. Các dấu hiệu cảnh báo bệnh tiểu đường có thể từ rất nhẹ thậm chí không có triệu chứng gì. Một số người không phát hiện ra họ bị bệnh nặng hoặc có nhiều biến chứng thì mới phát hiện ra.
Tuy nhiên, nếu bạn có những dấu hiệu sau thì hãy cân nhắc việc đi kiểm tra sức khỏe ngay:
- Luôn cảm thấy đói và mệt mỏi,
- Đi tiểu thường xuyên (nhiều vào ban đêm),
- Khô miệng, khát nước nhiều và ngứa da,
- Sút cân nhiều,
- Thị lực giảm…
2. Điều trị tiểu đường bằng tế bào gốc có nguy hiểm không?
2.1. Liệu pháp tế bào gốc trong điều trị tiểu đường
Các nhà nghiên cứu đã/đang phát triển và áp dụng các phương pháp tiếp cận tế bào gốc khác nhau để điều trị bệnh tiểu đường từ đầu những năm 1990. Các nghiên cứu gần đây đã chứng minh kết quả đầy hứa hẹn của việc sử dụng tế bào đơn nhân tủy xương (MNC) và tế bào gốc trung mô đa năng (MMSCs), bao gồm bảo tồn chức năng của tế bào beta, giảm đáng kể liều lượng insulin và cải thiện khả năng tái tạo ở bệnh nhân loét chân do tiểu đường.
2.2. Tế bào gốc nào được sử dụng để điều trị tiểu đường
Tế bào gốc trung mô (MMSC) có thể làm giảm sự tăng đường huyết ở bệnh tiểu đường bằng cách kích thích sự tái tạo của các tế bào beta thông qua một số cơ chế:
- Kích hoạt sự biệt hóa tế bào tiền thân tuyến tụy và tăng số lượng tiền chất tế bào beta.
- Hoạt động tiền tạo mạch của MSCs dẫn đến tăng hoạt động mạch máu của đảo tụy (các vùng của tuyến tụy chứa các tế bào nội tiết – là các tế bào sản xuất hormone) và cải thiện chung chức năng nội tiết của nó.
- Điều hòa miễn dịch – đóng vai trò quan trọng trong sự hiện diện của thành phần tự miễn dịch trong sự phát triển và kéo dài của bệnh tiểu đường, và là một phần quan trọng trong các tác động phức tạp của MMSCs.
2.3. Cơ chế hoạt động của tế bào gốc
Khi chữa vết loét do tiểu đường, mục tiêu chính là khôi phục lưu thông máu đầy đủ ở khu vực bị loét và giảm thiếu máu cục bộ. MMSCs kích hoạt các tế bào thường trú và thu hút các tế bào tiền thân đang lưu thông. Chúng cũng thúc đẩy sự phát triển mạch máu mới từ mạng lưới mao mạch hiện có. Kết quả là: cung cấp chất dinh dưỡng và oxy được phục hồi, dẫn đến kích thích biểu mô hóa vết loét.
MMSC kích thích sự phát triển của mạng lưới mao mạch và gia tăng lưu lượng máu. Từ đó giúp cải thiện một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất của bệnh tiểu đường loại 2: rối loạn chức năng vi mạch tổng quát.
Tác dụng hạ đường huyết của MMSCs góp phần làm lành các tổn thương da loét ở bệnh nhân tiểu đường. Tiêm MMSC vào vùng xung quanh vết thương giúp cải thiện hơn nữa hiệu quả của tế bào gốc, giúp đẩy nhanh quá trình chữa lành các tổn thương.
2.4. Kết quả nghiên cứu điều trị
Kết quả của liệu pháp tế bào gốc đã được đánh giá bằng các thước đo khách quan và chủ quan. Hầu hết các bệnh nhân được điều trị bằng cách tiêm MMSC đều cho thấy sự cải thiện ổn định các dấu hiệu và triệu chứng sau đây của bệnh:
- Biến mất/giảm các triệu chứng lâm sàng (đường huyết bình thường, kiểm soát sự thèm ăn và cân nặng…)
- Giảm liều insulin hoặc giảm liều thuốc uống hạ đường huyết;
- Giảm đường huyết lúc đói;
- Giảm mức С-peptide;
- Cân bằng nồng độ hemoglobin glycated;
- Cải thiện chất lượng cuộc sống (được đánh giá bằng bảng câu hỏi chuyên biệt SF-36).
Trong trường hợp điều trị loét tiểu đường bằng tiêm MMSC, có thể đạt được các kết quả sau:
- Biến mất/giảm các triệu chứng lâm sàng (đường huyết bình thường, kiểm soát sự thèm ăn và cân nặng…);
- Giảm kích thước vết loét (cả bán kính và độ sâu, nếu có);
- Chữa lành hoàn toàn vết loét;
- Tăng sức căng oxy xuyên da trong vết loét;
- Cải thiện chất lượng cuộc sống (được đánh giá bằng bảng câu hỏi chuyên biệt SF-36).
3. Kết luận
Điều trị tiểu đường bằng tế bào gốc mang lại những kết quả đáng vui mừng. Bệnh nhân sau thời gian điều trị giảm thiểu hoặc mất hoàn toàn những triệu chứng bệnh. Sức khỏe bệnh nhân phục hồi và chất lượng cuộc sống tốt hơn trước nhiều.
Nguồn tài liệu: