Điều trị bệnh tự kỷ là một số những mục tiêu quan trọng nhất của Y học. Rối loạn phổ tự kỷ (ASD) ước tính ảnh hưởng 1-2% dân số, tình trạng này ngày càng trở nên quan trọng và phương pháp điều trị tự kỷ đang trở thành một bước đột phá y học được quan tâm nhiều. Và tế bào gốc được biết đến như một phương pháp điều trị bệnh tự kỷ mang lại kết quả tốt. Vậy điều trị tự kỷ bằng tế bào gốc như thế nào? Có hiệu quả không? Hãy đọc ngay bài viết hôm nay của Medplus nhé.
1. Bệnh tự kỵ là gì?
Tự kỷ là một rối loạn phát triển thần kinh đặc trưng bởi:
- Sự suy giảm các tương tác xã hội (giao tiếp);
- Thay đổi tâm trạng;
- Hành vi lặp đi lặp lại;
- Các vấn đề về trao đổi chất, miễn dịch và tiêu hóa;
- Rối loạn giấc ngủ;
- Vấn đề về trí nhớ, suy nghĩ và lời nói;
- Ngoài ra còn có rối loạn phổ tự kỷ (ASD) được mô tả là một loạt các tình trạng vốn có trong một số rối loạn thần kinh.
2. Phương pháp điều trị bệnh tự kỷ
Tự kỷ được cho là một chứng rối loạn bẩm sinh do việc xử lý thông tin trong não bị suy giảm. Rối loạn này không thể được loại bỏ hoàn toàn bằng các liệu pháp thông thường. Điều trị các bệnh lý này cần sự kết hợp giữa y tế và giáo dục, quan tâm chia sẻ.
Phương pháp điều trị tự kỷ được biết đến nhiều nhất có thể kể đến:
- Đào tạo kỹ năng xã hội;
- Liệu pháp hành vi chuyên sâu;
- Phân tích hành vi ứng dụng (liệu pháp ABA);
- Trị liệu ngôn ngữ;
- Kích thích từ xuyên sọ (kích thích não bộ);
- Liệu pháp nhận thức – hành vi;
- Liệu pháp hormone;
- Các liệu pháp giáo dục và trường học;
- Thuốc/Dược phẩm;
- Liệu pháp dinh dưỡng/Thay đổi chế độ ăn uống
- Vật lý trị liệu (PT);
- Đào tạo kỹ năng xã hội;
- Liệu pháp ngôn ngữ…
Nhưng vấn đề là các loại thuốc thông thường được kê đơn trong chứng tự kỷ chỉ làm dịu các triệu chứng cụ thể, hoặc chỉ nhắm vào một hoặc hai trong số các triệu chứng. Những thuốc này cũng gây ra các tác dụng phụ không mong muốn. Và đáng lo ngại là nó có thể gây khó khăn cho cả trẻ cũng như người chăm sóc trẻ.
3. Điều trị bệnh tự kỷ bằng tế bào gốc
Điều trị chứng tự kỷ bằng tế bào gốc là một phương pháp mới mang lại hiệu quả cao. Phương pháp này dựa trên khả năng đặc biệt của tế bào gốc trong việc ảnh hưởng tích cực đến hệ thống miễn dịch và sự trao đổi chất, cũng như khả năng phục hồi các tế bào và mô bị tổn thương của chúng. Cách điều trị này ảnh hưởng đến mọi cơ quan và hệ thống của cơ thể, bao gồm cả não.
3.1. Cơ sở khoa học đằng sau việc sử dụng tế bào gốc để điều trị chứng tự kỷ?
Các liệu pháp điều trị tự kỷ hiện nay là sử dụng thuốc kháng sinh, chất chống viêm và oxy tăng cường. Thật không may, không có phương pháp nào trong số này giải quyết được nguyên nhân gốc rễ của bệnh.
Điều trị bệnh tự kỷ bằng tế bào gốc (được lấy từ mô dây rốn) có mối tương quan đáng kể với các cytokine gây viêm và viêm thần kinh (bao gồm chemokine có nguồn gốc từ đại thực bào (MDC), tuyến ức và chemokine được điều chỉnh hoạt hóa ( TARC)). Tiêm tĩnh mạch MSCs dây rốn đã được chứng minh trong nhiều thử nghiệm lâm sàng để giảm viêm. Giảm viêm ở bệnh nhân tự kỷ có thể làm giảm các triệu chứng của bệnh tự kỷ.
Nguồn: Nồng độ chemokine và thymus đối với bệnh tự kỷ
3.2. Tế bào gốc phù hợp để chữa bệnh tự kỷ
Tế bào gốc từ máu dây rốn: Các nhà khoa học cho biết các tế bào này có thể giúp tăng trưởng mạch máu mới trong não cua người mắc chứng tự kỷ.
Tế bào gốc trung mô (từ tủy xương hoặc mô mỡ): Nghiên cứu cho thấy những tế bào này có thể cải thiện khả năng miễn dịch liên quan đến chứng tự kỷ, hỗ trợ các triệu chứng đường ruột và các vấn đề nhận thức.
3.3. Phương pháp điều trị tự kỷ bằng tế bào gốc?
Các bước điều trị bệnh tự kỷ bằng tế bào gốc bao gồm:
Bước 1: Các bác sĩ thu hoạch tế bào gốc từ bệnh nhân (tế bào gốc tự thân) hoặc lấy chúng từ một bệnh nhân khác hoặc ngân hàng máu (tế bào gốc dị thân).
Bước 2: Tách ra các tế bào gốc phù hợp và kết hợp chúng với các hormone và yếu tố tăng trưởng (nếu cần).
Bước 3: Các bác sĩ tiêm hoặc truyền tế bào gốc cho bệnh nhân.
Bác sĩ và gia đình sẽ theo dõi bệnh nhân để ghi nhận những cải thiện. Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân cần nhiều liều tế bào gốc hơn để tế bào có thể thực hiện hiệu quả công việc của chúng ở những vùng bị ảnh hưởng. Theo thời gian, theo bản năng “sửa chữa” vùng “hư hỏng”, các tế bào này sẽ bị hút về phía vùng bị ảnh hưởng.
3.4. Kết quả nghiên cứu điều trị tự kỷ bằng tế bào gốc
Kết quả nghiên cứu của Medica Thụy Sĩ xác định được những cải thiện sau khi chứng tự kỷ được điều trị bằng tế bào gốc trưởng thành (không phải bào thai và không phôi thai):
- Khả năng dung nạp thức ăn và cải thiện tiêu hóa tốt hơn.
- Trẻ em có khả năng bắt đầu cố định nhìn hoặc duy trì giao tiếp bằng mắt.
- Hành vi phù hợp hơn ở nhà và bên ngoài (ít hiếu động và hung hăng hơn, hành vi lặp đi lặp lại hoặc hành vi vận động cưỡng bức; cải thiện khả năng lắng nghe,…).
- Cải thiện kỹ năng giao tiếp bằng lời (nếu trẻ không biết nói, trẻ có thể bắt đầu khám phá âm thanh, âm tiết, và sau đó phát âm các từ; tăng vốn từ vựng ở trẻ biết nói).
- Cải thiện khả năng học tập thông qua việc tăng khả năng chú ý và tập trung. Kỹ năng viết phát triển hoặc cải thiện.
- Cải thiện kỹ năng tự chăm sóc, khả năng trao đổi nhu cầu và hoàn thành các thói quen vệ sinh một cách tự chủ và đáng tin cậy.
- Giảm lo âu.
- Ít hoặc không sợ tiếng ồn lớn, người lạ và màu sắc tươi sáng (cải thiện dần dần).
- Nỗi sợ hãi về những người và địa điểm không quen thuộc cũng thường giảm bớt hoặc thuyên giảm.
- Cải thiện giấc ngủ.
3.5. Những rủi ro có thể xảy ra
Như với bất kỳ quy trình y tế nào khác, chữa bệnh tự kỷ bằng tế bào gốc mang lại một số rủi ro. Một số người có phản ứng với chất lỏng tiêm, vì họ thường sử dụng chất bảo quản khi cần thiết. Một số khác từ chối allogeneic (tế bào gốc được hiến tặng), bởi vì cơ thể của họ không phù hợp với tế bào đó. Tệ hơn, một số bệnh nhân bị tấn công bởi các tế bào gốc của người hiến tặng, gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và có thể gây tử vong. Tình trạng này được gọi là bệnh ghép chống chủ (graft-versus-host disease – GVHD)
Tuy nhiên, nhìn chung, nhiều người nhận thấy mức độ thành công đủ cao để đảm bảo rủi ro cho những kết quả tiêu cực này. Đặc biệt là trong những trường hợp tự kỷ lấn át đến mức gây tổn hại đến gia đình hoặc bệnh nhân, thì điều trị chứng tự kỷ bằng tế bào gốc vẫn được xem là có giá trị.
Kết luận
Điều trị tự kỷ bằng tế bào gốc được chứng minh mang lại kết quả tích cực. Tuy có một số rủi ro có thể xảy ra, nhưng với kết quả thành công cao thì đây vẫn được xem là một phương pháp “đắt giá”. Quan trọng nhất là bạn phải tìm được tế bào gốc phù hợp với bản thân thì quá trình điều trị mới mang lại kết quả tốt nhất.
Nguồn thông tin tham khảo: