Dolutegravir: Những dấu hiệu cảnh báo và hiệu quả

1. Khái quát

Đặc trưng

Khi HIV tự sao chép và tái tạo, nó có thể phát triển các lỗi, hoặc ‘đột biến’, trong mã di truyền (RNA của nó). Mặc dù ban đầu một loại thuốc có thể áp chế hoặc thậm chí tiêu diệt vi rút, nhưng một số đột biến nhất định có thể cho phép vi rút phát triển khả năng kháng các tác động đến nó. Nếu một chủng đột biến bắt đầu lây lan trong quần thể, điều đó có nghĩa các loại thuốc hiệu quả một thời không còn khả năng điều trị cho mọi người.

Sự thật

Thuốc điều trị HIV thường bao gồm một hỗn hợp hóa chất có tên chất ức chế men sao chép mã ngược không nucleoside (NNRTI). Tuy nhiên, trong những năm gần đây, HIV đã bắt đầu kháng thuốc NNRTI. Từ 10% đến 15% bệnh nhân ở phần lớn châu Phi vùng lân cận Sahara bị nhiễm một chủng HIV kháng các loại thuốc này. Nếu bệnh nhân bị nhiễm chủng kháng NNRTI, họ có nguy cơ thất bại trong phác đồ điều trị bằng thuốc gấp 2-3 lần.

Hiện trạng

Vào năm 2019, Tổ chức Y tế Thế giới bắt đầu khuyến nghị Dolutegravir là phương pháp điều trị đầu tiên phổ biến cho hầu hết các nhóm dân số. Dolutegravir được mệnh danh là ‘loại thuốc kỳ diệu’. Vì nó an toàn, hiệu quả và tiết kiệm chi phí. Hơn nữa, các nhà khoa học chưa thấy tình trạng kháng thuốc trong các thử nghiệm lâm sàng. Tuy nhiên, có rất ít dữ liệu về sự thành công của Dolutegravir trong việc chống lại các chủng HIV hiện hành ở châu Phi vùng lân cận Sahara.

2. Dolutegravir trong các nghiên cứu thực nghiệm

Tóm tắt

Trong một nghiên cứu được công bố hôm nay trên tạp chí Nature Communications,

• một nhóm các nhà nghiên cứu quốc tế đến từ Nam Phi, Anh và Mỹ
• đã kiểm tra mã di truyền của HIV để xác định xem
• liệu đột biến kháng thuốc ở 874 tình nguyện viên nhiễm HIV
• có ảnh hưởng đến thành công điều trị của họ hay không.

Các cá nhân

• đã được ghi tên vào một thử nghiệm lâm sàng
• cho những người bắt đầu điều trị HIV
• để so sánh hai phác đồ thuốc: efavirenz, NNRTI
• liệu pháp tiền lâm sàng trước đó trong khu vực,
• và dolutegravir.

Ý tưởng

Mục tiêu của nghiên cứu này xác định

• xem liệu tình trạng kháng thuốc có efavirenz trước khi bắt đầu điều trị
• có ảnh hưởng đến thành công điều trị (ức chế vi rút trong máu)
• trong hai năm đầu điều trị bằng cả hai phác đồ này hay không.

Ghi nhận

Đúng như dự đoán,

• sự hiện diện của tình trạng kháng thuốc
• về cơ bản làm giảm đáng kể cơ hội điều trị thành công
• ở những người dùng efavirenz,
• ngăn chặn thành công vi rút trong 96 tuần ở 65% người tham gia
• 85% người không kháng thuốc.

Đặc biệt

Tuy nhiên, thật bất ngờ, mô hình tương tự cũng đúng đối với những người dùng phương pháp điều trị dựa trên Dolutegravir:

• 66% những người có đột biến kháng efavirenz vẫn bị ức chế trên 96 tuần
• so với 84% những người không có đột biến.
• Các mối quan hệ này đúng sau khi tính đến các yếu tố khác, chẳng hạn như tuân thủ điều trị.

Ý kiến

Tiến sĩ Mark Siedner, giảng viên tại Viện Nghiên cứu Y tế Châu Phi ở KwaZulu-Natal, Nam Phi và Bệnh viện Đa khoa Massachusetts ở Boston, Massachusetts, cho biết:

Chúng tôi hoàn toàn mong đợi efavirenz kém hiệu quả hơn ở những bệnh nhân HIV chủng kháng NNRTIs. Điều khiến chúng tôi hoàn toàn ngạc nhiên là Dolutegravir

• một loại thuốc khác thường có hiệu quả khi đối mặt với tình trạng kháng thuốc
• cũng kém hiệu quả hơn ở những người mắc các chủng kháng thuốc này.

Chúng tôi hiện đang làm việc để

• xác định xem điều này là do vi rút hay do những người tham gia
• ví dụ: nếu những người có sức đề kháng ít uống thuốc thường xuyên hơn.

Dù bằng cách nào, nếu mô hình này đúng, nó có thể

• gây ảnh hưởng mạnh đến dự đoán của chúng tôi
• về việc kiểm soát điều trị lâu dài cho hàng triệu người dùng Dolutegravir trong khu vực.

Giáo sư Ravi Gupta từ Khoa Y tại Đại học Cambridge cho biết:

Đây là một mối quan tâm lớn. Dolutegravir được coi là một ‘loại thuốc kỳ diệu’. Nhưng nghiên cứu của chúng tôi cho thấy nó có thể

• không hiệu quả ở một số lượng lớn bệnh nhân
• đang kháng với một nhóm thuốc kháng vi-rút quan trọng khác.

Điểm chung

Các nhà nghiên cứu cho biết

• không rõ tại sao các đột biến kháng efavirenz lại
• ảnh hưởng đến tính nhạy cảm của Dolutegravir,
• mặc dù một giả thuyết cho rằng
• các chất ức chế tích hợp như Dolutegravir
• đẩy vi-rút tái tạo và đột biến nhanh hơn,
• từ đó phát triển khả năng kháng thuốc mới.

Ngoài ra, có thể do việc tuân thủ chế độ điều trị kém, mặc dù phân tích cho thấy sự tuân thủ theo hai phương pháp diễn ra độc lập nhau. Nghiên cứu sâu hơn là cần thiết để tìm ra lý do.

Nhấn mạnh

Giáo sư Gupta cho biết thêm:

Điều này cho thấy

• chúng ta cần khẩn trương ưu tiên các xét nghiệm chăm sóc
• để xác định những người có HIV kháng thuốc,
• đặc biệt là chống lại efavirenz,
• đồng thời theo dõi chặt chẽ và chính xác hơn việc tuân thủ điều trị.

Sự phát triển của các xét nghiệm này đang diễn ra ở mức tiên tiến. Nhưng chúng vẫn thiếu sự đầu tư của các nhà tài trợ và các nhà hảo tâm. Chúng tôi rất cần các cơ quan và cá nhân tiếp tục hỗ trợ các chương trình này.

Ngoài ra, chúng ta cần cung cấp dịch vụ tiếp cận rộng rãi cho việc theo dõi tải lượng vi-rút

• để có thể tìm ra những người đang gặp khó khăn,
• đưa họ lên phác đồ phù hợp hơn,
• và hạn chế tình trạng kháng thuốc khi bệnh nhân thất bại trong điều trị.

Xem thêm bài viết:

• Người nghiện hút thuốc lá: Nghiên cứu một cơ chế bệnh mãn tính
• Thảo dược làm từ cà rốt: Giúp phổi và cơ bắp khỏe mạnh
• Tình trạng da theo mùa: Tại sao lại có hiện tượng này?

Nguồn: University of Cambridge