Dưa Hấu: TOP những công dụng chữa bệnh tuyệt vời

Dưa Hấu – loại quả cung cấp cho cơ thể người hàm lượng nước khá lớn. Ngoài cung cấp nước và chất dinh dưỡng cho cơ thể, dưa hấu còn là dược liệu trị bệnh. Giúp thanh nhiệt, giải thử, phù thũng, viêm thận,… Cùng Medplus tìm hiểu nhiều hơn về những công dụng chữa bệnh của dược liệu này nhé!

Thông tin cơ bản

Tên tiếng Việt: Dưa hấu, Tây qua, Lưa, Dưa đỏ, Pheng đeng (Tày)

Tên khoa học: Citrullus lanatus (Thunb.) Matsum. & Nakai

Tên đồng nghĩa: Citrullus vulgaris Schrad.

Họ: Cucurbitaceae (Bầu bí)

Đặc điểm cây

Là dạng cây Cỏ sống quanh năm, mọc bò, thân có lông nhất là ở ngọn và các đốt.

Lá xẻ thùy 3 đến 5, xẻ sâu, mỗi thùy cũng lại chia thùy nữa. Tua cuốn có 2-3 nhánh.
Hoa đơn tính, cùng gốc, màu vàng, to. Hoa đực đơn độc, đài hình chuông, tràng 5, nhị 3. Hoa cái có đài, tràng giống hoa đực, 3 nhị lép dạng chi, bầu dưới, 3 ô, vòi nhụy ngắn, 3 đầu nhụy hình thận dày.
Quả hình cầu hay hình trứng, vỏ nhẵn bóng, màu lục đen, nhiều khi có vân sẫm, đường kính tới 30-40cm. Thịt quả đỏ hay vàng đỏ rất nhiều nước, ngọt.
Hạt dẹt, bóng láng hay nhám mờ, màu đen nhạt hay đỏ.

Mùa quả ở miền Bắc từ tháng 4 đến tháng 7, ở các tỉnh miền Nam từ tháng 1 đến 3-4 (trước và sau tết âm lịch).

Phân bố, thu hái và chế biến

Dưa hấu được trồng khắp các tỉnh ở miền Bắc và miền Nam nước ta và ở nhiều nước nhiệt đới khác. Chủ yếu người ta trồng để lấy quả ăn. Hạt cũng được thu nhặt để làm thực phẩm.

Việc sử dụng các bộ phận của dưa hấu làm thuốc ít được chú ý hơn. Thường chỉ có tính chất địa phương: Người ta dùng vỏ quả giữa của dưa hấu với tên tây qua thủy. Vỏ dưa được cạo bỏ lớp vỏ ngoài màu xanh, phơi khô vỏ quả giữa mà dùng.

Ngoài ra người ta còn dùng lớp vỏ xanh phơi khô với tên tây qua bì. Hạt dưa hấu cũng được thu nhặt phơi khô rang chín mà ăn hay làm nhân bánh, kẹo.

Thành phần hóa học, tính vị

Thành phần hóa học

Trong dưa hấu có:

49,7% nước
0,6% protid
1,3% gluxid
0,3% xenlulose
0,1% tro
4,2mg% canxi
6,8mg% P
0,5mg% Fe
0,10mg% caroten
0,02mg% B1
0,02mg% vitamin B2
0,10mg% vitamin PP
4mg% vitamin C.

TÍnh vị

Theo y học cổ truyền, dưa hấu vị ngọt, tính hàn. Vào các kinh Vị, Tâm, Bàng quang, có công năng thanh nhiệt, giải nóng, trừ phiền, chỉ khát, lợi tiểu… điều trị hiệu quả cho mọi chứng bệnh có tính ôn nhiệt.

Vỏ dưa hấu (tây qua bì, lớp xanh ngoài cùng) có vị ngọt, tính bình, vào hai kinh tỳ và thận.

Công dụng và những bài thuốc về Dưa Hấu

Công dụng

Quả dưa hấu được dùng chủ yếu trong nhân dân làm thức ăn bổ và mát vào mùa hè, hạt rang lên ăn hay dùng làm bánh mứt kẹo.

Theo y học cổ truyền dân gian, dược liệu này có tác dụng thanh thủ, giải nhiệt, lợi tiểu. Dùng trong những trường hợp huyết áp cao, nóng trong bàng quang, đái buốt, viêm thận, phù thũng, vàng da, đái đường, say rượu, cảm sốt, phiền khát. Ngày dùng 10-40g vỏ quả giữa hay vỏ quả ngoài (tây qua bì) dưới dạng thuốc sắc: Thêm nửa lít nước vào đun sôi giữ sôi trong 15 phút rồi uống thay nước trong ngày.

Những bài thuốc về Dưa Hấu

1. Chữa tiêu chảy

Vỏ dưa hấu khô 20g, nước 500ml sắc còn 300ml( chia 3-4 lần uống trong ngày.

2. Chữa cảm sốt, mắt hoa, đầu váng, nhiều mồ hôi

Tây qua bì 20g, hoa hay cành kim ngân 20g, trúc diệp 10g, nước 500ml, đun sôi giũ sôi 15 phút, chia 3 lần uống trong ngày.

3. Thanh thử ích khí thang

Tây dương sâm 6g, cọng sen 20g, thạch hộc 12g, trúc diệp 8g, cam thảo 8g, vỏ dưa đỏ 40g, hoàng liên 4g, mạch môn 12g, tri mẫu 8g, cánh mễ 20g. Cách dùng: sắc nước uống 2 ngày, chia 2 – 3 lần.

4. Chữa viêm thận

Vỏ dưa hấu, rễ cỏ tranh mỗi thứ 60g, sắc uống. Nếu bị viêm tiểu cầu thận cấp tính thì lấy dưa hấu 1kg; thái vụn cả vỏ, ninh kỹ cho thành dạng cao; hòa nước uống, mỗi lần 1 – 2 thìa con, ngày 2 lần.

5. Chữa phù thũng

Vỏ dưa hấu, vỏ bí đao, đậu đỏ, phục linh, mỗi loại 30g, sắc uống.

6. Chữa cảm mạo, đau rát họng

Vỏ quả 30g; đổ 2 bát nước, sắc còn 1 bát; chia uống ngày 2 lần.

7. Chữa viêm phế quản mạn tính

Dưa hấu 1 quả, gừng tươi 60g; khoét 1 lỗ trong quả dưa, cho gừng vào, hấp cách thủy 2 giờ; ăn cả nước lẫn cái vài lần trong một ngày.

8. Chữa cao huyết áp

Vỏ dưa hấu 30g, vỏ bí đao 30g, ngưu tất 15g, sắc uống.

9. Thanh nhiệt, giải thử

Vỏ dưa hấu 150g, khổ qua (mướp đắng) 50g, bí đao 50g. Vỏ gọt bỏ vỏ xanh, thái vụn; khổ qua và bí đao đều gọt vỏ bỏ ruột rồi thái vụn. Tất cả cho vào máy ép lấy nước, có thể cho thêm một chút đường phèn, hòa tan rồi dùng làm nước giải khát.