Hải tảo luôn được xem là dược liệu quý trong Y học với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ về đặc điểm của dược liệu này. Hôm nay medplus xin giới thiệu đến bạn đọc các công dụng cũng như bài thuốc tiêu biểu từ loại dược liệu này nhé!
Thông Tin Dược Liệu
1. Đặc điểm dược liệu
Hải tảo (tảo biển) là một loại thực vật sinh sống ở vùng nước mặn. Tảo biển được cấu tạo từ các tế bào đơn giản, màu sắc đa dạng nhưng vẫn có chứa chất diệp lục để quang hợp.
Tảo biển có nhiều dạng như tảo phân nhánh, hình ống, hình sợi, dạng miếng,… Dược liệu hải tảo thuộc nhóm tảo nước mặn (rong mơ) và có màu nâu. Tảo mọc tập trung thành từng đám dài, thường bám vào các bụi san hô hoặc các mô đá lớn.
2. Bộ phận dùng
Toàn cây tảo được sử dụng để làm thức ăn hoặc làm thuốc.
3. Phân bố
Tảo có mặt ở hầu hết các vùng biển trên thế giới nhưng tập trung nhiều nhất ở Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc. Ở nước ta, tảo mọc hoang nhiều ở các dãy đá ngầm ven biển, tập trung chủ yếu ở Hà Tĩnh, Nghệ An, Thái Bình, Quảng Ninh, Hà Tĩnh,..
4. Thu hái – sơ chế
Thu hái tảo biển vào mùa hè. Sau khi thu hoạch về, đem rửa sạch, bỏ tạp chất rồi phơi cho héo bớt rồi cắt nhỏ, phơi khô để làm thuốc.
5. Bảo quản
Bảo quản ở nơi khô ráo và thoáng mát.
Công dụng và Liều dùng
1. Tính vị
Vị đắng, mặn, tính lạnh và không có độc.
2. Thành phần hóa học
Hải tảo chứa thành phần hóa học đa dạng, bao gồm kali, iod, manitol, alginic acid, laminine, lipid, protid, muối vô cơ, gelatin, sắt, amino acid,…
3. Tác dụng của Hải tảo
– Theo Đông Y
- Tác dụng: Lợi thủy tiết nhiệt, hóa đàm, tán kết, nhuyễn kiên và hành thủy.
- chủ trị: Nấc cụt, lao hạch, viêm sưng hạch, viêm tràn dịch mào tinh hoàn, phù nề, bướu cổ, tràng nhạc,…
– Theo nghiên cứu dược lý hiện đại
- Do chứa hàm lượng iod cao nên hải tảo có tác dụng điều trị bệnh bướu cổ do thiếu iod. Ngoài ra dược liệu còn có tác dụng giảm nhẹ các triệu chứng của bệnh cường giáp nhưng tác dụng không bền.
- Calci và alginic acid trong hải tảo có tác dụng cầm máu do chấn thương.
- Thực nghiệm cho chuột có nồng độ cholesterol cao uống hải tảo nhận thấy nồng độ cholesterol trong huyết thanh giảm đi đáng kể.
- Cho chó và thỏ gây mê uống nước sắc hải tảo với liều 0.75g/ kg nhận thấy thuốc có tác dụng hạ huyết áp.
- Nước sắc từ tảo biển có tác dụng ức chế một số loại nấm gây bệnh ngoài da.
- Với hàm lượng tyrosine và iod cao, hải tảo còn có hỗ trợ chức năng của tuyến giáp và ngăn ngừa các bệnh lý như cường giáp, suy giáp,…
- Tảo biển chứa hàm lượng chất chống oxy hóa cao hơn hẳn so với các loại rau thông thường. Các thành phần này có thể bảo vệ tế bào khỏi các gốc tự do và ngăn ngừa các bệnh lý mãn tính như tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường.
- Polysacarit và chất xơ trong tảo có tác dụng duy trì sức khỏe đường ruột và giảm nguy cơ rối loạn tiêu hóa.
- Hoạt chất fucoxathin có trong hải tảo có tác dụng kiểm soát lượng đường trong máu và ngăn ngừa biến chứng của bệnh tiểu đường type 2.
- Ngoài ra với hàm lượng chất xơ, vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa dồi dào, bổ sung hải tảo thường xuyên còn giúp duy trì làn da mịn màng, ngăn ngừa lão hóa và hạn chế nguy cơ rụng tóc.
- Hoạt chất PSS trong tảo có tác dụng tương tự Heparin, được sử dụng để cải thiện tuần hoàn ngoại vi, hạ lipid huyết, giảm độ dính và chống đông máu.
4. Cách dùng – liều lượng
Hải tảo được sử dụng ở dạng sắc uống, tán bột hoặc dùng để chế biến các món ăn giàu dinh dưỡng. Liều dùng thông thường: 10 – 15g/ ngày.
Các bài thuốc tiêu biểu từ Dược Liệu
1. Canh ý dĩ rong biển hỗ trợ bệnh nhân u bướu, đau tức vùng ngực và tăng huyết áp
- Chuẩn bị: Trứng gà 3 quả, ý dĩ và rong biển mới thứ 30g.
- Thực hiện: Đem rong biển rửa sạch, luộc và thái lát. Sau đó cho ý dĩ và rong biển vào nồi nấu cho mềm. Đem trứng gà khuấy đều, nêm thêm gia vị, sau đó đổ vào chảo và đánh khuấy cho chín. Cuối cùng thêm canh ý dĩ rong biển vào, nêm nếm gia vị vừa ăn.
2. Bài thuốc trị bướu cổ đơn thuần, kinh thiếu dương bị kết lại, thấp đờm ứ trệ
- Chuẩn bị: Bồ công anh 30g, địa đinh 16g, hải tảo 16g, hải phù trạch 12g, côn bố 16g, hạ khô thảo 10g, liên kiều 12g, kim quả lãm 10g, thế bồi 16g, tảo hưu 6g, tam lăng 6g, một dược 6g, nga truật 6g, nhũ hương 6g, nga truật 6g và ngân hoa 16g.
- Thực hiện: Sắc uống, mỗi ngày dùng 1 thang.
3. Hải tảo hầm củ cải và hải đới giúp tiêu tích hóa đàm, nhuyễn kiên tán kết, thích hợp cho bệnh nhân bướu giáp trạng và chướng bụng
- Chuẩn bị: Hải đới (thái nhỏ) 50g, hải tảo (thái vụn) và củ cải (thái miếng) mỗi thứ 20g.
- Thực hiện: Cho vào nồi rồi đổ thêm nước hầm cho chín mềm, nêm nếm gia vị và dùng ăn thay canh.
4. Bài thuốc chữa lao hạch ở cổ
- Chuẩn bị: Hương phụ, hạ khô thảo, hải tảo và thổ bối mẫu mỗi vị 9g.
- Thực hiện: Đem sắc uống, ngày dùng 1 thang.
5. Rượu rong biển trị viêm sưng hạch bạch huyết
- Chuẩn bị: Rượu 1 lít và tảo biển 500g (thái vụn).
- Thực hiện: Đem ngâm trong vòng 1 tháng rồi bỏ bã, mỗi lần uống 20 – 30ml, ngày dùng 2 lần (sáng – chiều).
Lưu Ý khi sử dụng Dược Liệu để trị bệnh
- Ăn quá nhiều hải tảo có thể gây dư thừa iod.
- Ngoài các thành phần dinh dưỡng, tảo biển còn chứa một số kim loại nặng như chì, thủy ngân và cadmium. Vì vậy cần lựa chọn rong biển hữu cơ để giảm các tác hại khi sử dụng.
- Không sử dụng đồng thời với cam thảo vì 2 dược liệu có tương tác với nhau.
- Người có tỳ vị hư hàn nên thận trọng khi dùng.
Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Dược Liệu cũng như một số bài thuốc hay về vị thuốc này nhé !
Lưu ý
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
- Người bệnh không tự ý áp dụng
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng
Nguồn: tracuuduoclieu.vn , tham khảo
Sách Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam