Được biết đến chủ yếu là gia vị không thể thiếu trong nấu ăn. Hành còn được biết đến là một dược liệu với nhiều công dụng chữa trị thần kì. Giúp trị ho, chữa cúm, ăn uống khó tiêu, tiêu đờm,… Cùng Medplus tìm hiểu về cách sử dụng dược liệu này nhé!
Thông tin cơ bản
Tên khác: Hành hoa, Hành hương,…
Tên khoa học: Allium fistulosum L.
Họ: Alliaceae (Hành)
Đặc điểm cây
Hành là một loại cỏ sống lâu năm, có mùi đặc biệt.
- Lá gồm 5-6 lá, hình trụ rỗng, dài 30- 50cm, đường kính 4-8mm, phía giữa phình lên, đầu thuôn nhọn.
- Cụm hoa mọc trên một cán mang hoa hình trụ, rỗng, cụm hoa hình xim có ngấn thành hình tán giả, nhưng cuống tán giả ngắn đến nỗi cụm hoa trông giống hình cầu.
- Bao hoa gồm 2 vòng, mỗi vòng gồm 3 cánh, 3 lá đài màu trắng 6 nhị, chỉ nhị phình ở gốc, không có răng, bao phấn hình chữ T, 2 ngăn, dài 1 mm, một nhuỵ, bầu thượng, 3 ngăn, mỗi ngăn có nhiều noãn.
- Quả nang, hình tròn đường kính chừng 6mm, hạt hình cạnh, màu đen.
Nơi sống, thu hái và chế biến
Được trồng khắp cả nước ta, chủ yếu dùng làm gia vị. Cũng được trồng nhiều ở các nước Châu Á và Châu Âu.
Có thể được trồng quanh năm. Dùng tươi hay khô đều được.
Thành phần hoá học, tính vị
Thành phần hoá học
Thành phần chủ yếu trong hành là nước, chiếm khoảng 86,8%.
Ngoài ra còn chứa một lượng vừa phải các chất protein, chất béo, chất xơ cũng với một lượng đáng kể canxi, phốt pho và kali. Tuy vậy hành chứa rất ít calo (50calo/100g hành).
Thân cây chứa một lượng đáng kể carotene và chất sắt rất tốt cho cơ thể.
Tính vị, công năng
Theo Đông y, cây có vị cay, tính bình, không độc.
Có khả năng giải cảm, hoạt huyết, dùng làm thuốc ra mồ hôi, lợi tiểu, sát khuẩn, chữa cảm sốt, nhức đầu, an thai, sáng mắt, lợi ngũ tạng.
Công dụng và những bài thuốc
Công dụng
Ngoài một số công năng trên, hành còn kích thích thần kinh, làm tăng bài tiết dịch tiêu hóa, phòng ngừa ký sinh trùng đường ruột, trị tê thấp. Dùng ngoài chữa mưng mủ. Nước hành nhỏ mũi giúp chữa ngạt mũi cấp tính, mạn tính, viêm niêm mạc mũi.
Những bài thuốc
1. Chữa cảm sốt không ra mồ hôi, nhức đầu, ngạt mũi, sợ gió, nước tiểu trong
Bài thuốc 1: Củ hành tươi 30g, gừng tươi 10g, chè hương 10g, sắc uống nóng, đắp chăn cho vã mồ hôi.
Bài thuốc 2: Hành 10g, tía tô 10g, bạc hà 10g, kinh giới 10g, sả 10g, lá tre 10g. Tất cả cho vào nồi, đổ nước đun sôi kỹ để xông. Xông xong uống 1 bát nước lá rồi đắp chăn kín.
Bài thuốc 3: Vài chục cây hành cả rễ, cắt bớt lá xanh; 3 lát gừng; 1 nhúm gạo. Gạo vo sạch, hành gừng rửa sạch cho vào nồi nấu cháo, cháo chín cho ra bát, vắt thêm chanh vừa chua, ăn nóng xong đắp chăn kín.
2. Chữa cúm
Cây hành cả rễ 10 cây, 3 lát gừng. Tất cả cho vào nồi đổ nước sắc kỹ, pha đường uống khi còn nóng.
3. Chữa ho
Bài thuốc 1: Hành hoa 60g, gừng tươi 10g. Tất cả cho vào nồi đun kỹ để xông miệng mũi, ngày 2 – 3 lần.
Bài thuốc 2: Hành 5g ngâm mật ong qua đêm, lọc bỏ bã rồi pha một chút rượu uống. Cách 2 – 3 giờ uống một lần. Bài này chữa ho do cúm, do hút thuốc lá hay hen phế quản đều được.
4. Chữa mụn nhọt
Củ nướng chín giã nát đắp vào mụn nhọt khi còn nóng.
5. Chữa đau bụng, lạnh chân tay
Giã giập cả rễ và lá, để hành lên bụng, lăn chai nước nóng lên, khi hành nát lại thay hành khác. Khi vã mồ hôi, đun nước gừng khô uống nóng.
6. Chữa tiểu tiện không lợi
Củ của cây 5g, gián đất 1 con, giã nát, băng đắp vào rốn. Tiếp đó có thể dùng bài thuốc sau: hành 20g, mã đề 20g, râu ngô 15g, rễ cỏ tranh 15g. Sắc uống ngày 1 thang.
7. Chữa sâu bọ độc cắn bị thương
Hành củ to, mật ong vừa đủ, cùng giã nát dạng hồ đắp vào chỗ đau.
8. Chữa viêm khớp
Củ hành to 60g, gừng già 15g. Cùng giã nát, cho rượu trắng vừa đủ, đánh đều đắp vào chỗ đau.
Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về một số tác dụng hay về loại dược liệu này!
Lưu ý
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo.
- Người bệnh không tự ý áp dụng.
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
Nguồn: Tổng hợp