Cùng Medplus tìm hiểu thêm nhiều thông tin về hội chứng Budd chiari là gì bạn đọc nhé!
1. Hội chứng Budd chiari là gì?
Hội chứng Budd-Chiari (tên tiếng Anh là Budd-Chiari syndrome) được định nghĩa là bất kỳ quá trình sinh lý bệnh lý nào dẫn đến gián đoạn hoặc làm giảm lưu lượng máu bình thường ra khỏi gan, dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.
Sau khi máu đi qua gan, nó chảy ra qua các tĩnh mạch gan và đi vào tĩnh mạch chủ dưới và cuối cùng mang máu trở lại tim. Trong hội chứng Budd-Chiari, dòng chảy này bị chặn một phần, dẫn đến ngay lập tức làm tắc tĩnh mạch gan do có nhiều dòng chảy vào hơn là chảy ra. Gan trở nên sưng và đau khi chạm vào. Sự tắc nghẽn làm cho chất lỏng rò rỉ từ gan vào ổ bụng, được gọi là cổ trướng, đây là một trong những triệu chứng phổ biến nhất của hội chứng Budd-Chiari. Người bệnh có thể thấy bụng phình ra và cảm thấy không thoải mái, khó thở và ăn uống bình thường.
Nếu tắc nghẽn lan rộng và cũng chặn các mạch máu lớn đưa máu về tim từ nửa dưới của cơ thể có thể khiến cho những nơi khác cũng bị phù, thường gặp ở mắt cá chân, chân và được gọi là phù ngoại biên.
Có nhiều các lựa chọn để điều trị hội chứng Budd-Chiari và điều quan trọng là bệnh cần được chẩn đoán sớm trước khi nó gây tổn thương gan hoặc thậm chí là suy gan.
Tuy nhiên, rối loạn là rất hiếm với tỷ lệ lưu hành của nó không được biết chính xác nhưng khoảng 1/100.000 là ước tính phổ biến nhất. Hội chứng Budd-Chiari xảy ra ở những người thuộc mọi thành phần dân tộc và ảnh hưởng đến cả hai giới như nhau.
Hội chứng Budd-Chiari lấy tên từ George Budd, bác sĩ người Anh, người đã mô tả các trường hợp đầu tiên vào năm 1845 và Hans Chiari, người được cho là đã cung cấp mô tả đầu tiên về cách hội chứng này ảnh hưởng đến cơ thể vào năm 1899.
2. Nguyên nhân hội chứng budd chiari là gì?
Ở các nước phương Tây, nguyên nhân phổ biến nhất là cục máu đông gây tắc nghẽn tĩnh mạch gan và tĩnh mạch chủ dưới liền kề. Huyết khối thường là hệ quả từ những nguyên nhân sau:
- Các tình trạng tăng đông máu (ví dụ thiếu protein C hoặc S, hội chứng kháng phospholipid, thiếu men antithrombin III, đột biến Leiden yếu tố V, mang thai, sử dụng thuốc tránh thai)
- Các rối loạn về huyết học (ví dụ, chứng rối loạn di truyền tăng sinh tủy xương chẳng hạn như đa u tủy xương và đái huyết sắc tố kịch phát về đêm)
- Bệnh viêm đại tràng
- Các rối loạn mô liên kết
- Chấn thương
- Nhiễm trùng (ví dụ như nang sán, bệnh amip)
- Sự xâm lấn của khối u vào tĩnh mạch gan (ví dụ, ung thư biểu mô tế bào gan hoặc tế bào thận)
Đôi khi hội chứng Budd-Chiari bắt đầu trong thời kỳ mang thai và cho thấy trước đây đã có một rối loạn tăng đông máu nhưng không biểu hiện triệu chứng.
Nguyên nhân gây tắc nghẽn thường không được biết rõ. Ở Châu Á và Nam Phi, bất thường cơ bản thường là sự tắc nghẽn màng (mạng lưới) của tĩnh mạch chủ dưới đoạn trên gan, đây thường là dấu hiệu của sự tái lưu thông tại một huyết khối đã có trước đó ở người lớn, hoặc là khiếm khuyết về phát triển (ví dụ, hẹp tĩnh mạch) ở trẻ em. Loại tắc nghẽn này được gọi là bệnh tắc tĩnh mạch cửa chủ.
3. Triệu chứng hội chứng budd chiari là gì?
Hội chứng Budd-Chiari có dấu hiệu và triệu chứng khác nhau ở từng người. Các triệu chứng liên quan đến hội chứng Budd Chiari bao gồm đau ở phần trên bên phải của bụng, gan lớn bất thường và/hoặc tích tụ dịch trong khoang phúc mạc giữa hai lớp màng dẫn dạ dày. Một số người có thể không có triệu chứng cho đến khi tắc nghẽn gây ra thiệt hại gan.
Trong giai đoạn đầu của tình trạng này, không phải tất cả mọi người mắc hội chứng Budd-Chiari đều sẽ có các dấu hiệu và triệu chứng rõ ràng. Ở một số người, dấu hiệu và triệu chứng phổ biến nhất là tích tụ dịch trong bụng và phình gan.
Các dấu hiệu và triệu chứng thông thường khác của hội chứng Budd-Chiari bao gồm:
- Buồn nôn và ói mửa;
- Nôn mửa;
- Giảm cân không rõ nguyên nhân;
- Lách sưng to;
- Sưng tay chân;
- Đau bụng (chủ yếu ở phần trên bên phải của ổ bụng);
- Vàng da (vàng da và mắt).
Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
4. Điều trị hội chứng budd chiari như thế nào?
- Chăm sóc hỗ trợ
- Phục hồi và duy trì lưu thông máu tĩnh mạch đầy đủ
Điều trị khá đa dạng tùy theo khởi phát (cấp tính hoặc mạn tính) và mức độ nặng (suy gan tối cấp hoặc xơ gan mất bù hoặc tình trạng ổn định/ không có triệu chứng). Các nền tảng của điều trị là
- Đưa ra phương pháp điều trị trực tiếp các biến chứng (ví dụ, cổ chướng, suy gan, giãn tĩnh mạch thực quản)
- Giải phóng tình trạng gan sung huyết (duy trì lưu thông máu tĩnh mạch)
- Ngăn ngừa sự lan rộng của cục máu đông
Các biện pháp can thiệp tích cực (như làm tan huyết khối, đặt stent) được sử dụng khi tình trạng bệnh cấp tính (ví dụ, trong vòng 4 tuần và khi không có xơ gan). Làm tan huyết khối có thể làm tan cục máu đông cấp tính, cho phép tái thông mạch máu và làm giảm tắc nghẽn trong gan. Các thủ thuật X quang, ví dụ như tạo hình mạch máu, đặt stent và/hoặc shunt cửa chủ có thể đóng một vai trò quan trọng.
Tìm hiểu từ nguồn: Verywell Health
Như vậy, Medplus đã cung cấp cho bạn đọc đầy đủ thông tin về hội chứng Budd chiari là gì, hy vọng bài viết có thể cung cấp cho bạn đọc nhiều thông tin hữu dụng, giúp bạn đọc nâng cao cuộc sống và hạnh phúc gia đình hơn
Bên cạnh đó, Medplus cũng cung cấp thêm nhiều thông tin liên quan như: